وکیلی که سر از سیلیکونولی درآورد
همه چیز درباره مهبد مقدم، بنیانگذار ایرانی تازه درگذشته وبسایت جینیس
هفت صبح| اگر متن یا «لیریکس» یک آهنگ را در گوگل جستوجو کنید، به احتمال خیلی قوی اولین وبسایتی که نمایش داده میشود وبسایت جینیس «Genius» است؛ پلتفُرمی که یک ماه پیش یکی از بنیانگذارانش، به خاطر عوارض ناشی از تومور مغزی جان خود را از دست داده است.
مهبد مقدم، بنیانگذار و کارآفرین 41ساله ایرانیتبار بود که در سیلیکونولی حاشیههای زیادی داشت؛ از فحش دادن به مارک زاکربرگ گرفته تا نوشتن مقالههای جنجالی مثل «چگونه از سوپرمارکت آمازون دزدی کنیم.»
مهبد مقدم در لس آنجلس زندگی میکرد، خودش را ایرانی نمیدانست و با کسی که در ویکیپدیا او را «ایرانی-آمریکایی» معرفی کرده بود، دعوایش شده بود. مشکلی با ایران نداشت؛ فقط میگفت که ایران به دنیا نیامده و تا به حال به ایران نرفته و هویتش در آمریکا شکل گرفته است. بااینحال، تسلط بسیار خوبی روی زبان فارسی داشت و به گفته خودش از ارتباط گرفتن با افراد داخل ایران لذت میبرد. بهخصوص بعد از راهاندازی وبسایت جینیس که در ایران هم مشهور شد و رَپرهای زیادی مثل سروش لشکری معروف به «هیچکس» متن آهنگهای رپ خود را در این پلتفرم تفسیر کردند.
ماجرای راهاندازی این وبسایت که آن زمان با اسم «رپ جینیس» شروع به کار کرد، برمیگردد به سال 2009. مهبد مقدم در دانشگاه ییل، تاریخ خوانده بود . بعد از آن به سمت رشته حقوق رفت. ورود او به بازار کار، مصادف شد با رکود بزرگ اقتصادی آمریکا و نتوانست در این حرفه دوام بیاورد. در آخر هم به خاطر نوشتن یک مطلب طنز و مسخره کردن یکی از مشتریان شرکت حقوقی که در آن کار میکرد، اخراج شد. در سال 2009 و بعد از بیکار شدن، با یکی از دوستانش به ایده ساخت یک وبسایت رسیدند که مانند ویکیپدیا سایت مرجعی برای تفسیر شعرهای رپ باشد. اسم آن را گذاشتند «رپ جینیس»؛ اما بعدها در سال 2014 این پلتفرم مختص هر سبک آهنگی شد و اسم آن را به جینیس تغییر دادند.
این پلتفرم خیلی زود به یکی از استارتاپهای موفق آمریکا تبدیل شد و سرمایهگذاران متعددی از سیلیکونولی در آن سرمایهگذاری کردند. مهبد مقدم در همین سالها دچار تومور مغزی شد و فعالیتش در این استارتاپ از تمام وقت به پاره وقت تغییر کرد؛ اما در سال 2014 مهبد حرفی زد که مجبور شد برای همیشه این شرکت را ترک کند. در سال 2014 یک تیراندازی مرگبار با انگیزه زنستیزی در آمریکا اتفاق افتاد؛ پروندهای طولانی و عجیب که به دست یک پسر جوان شکل گرفته بود. قاتل پیش از انجام این تیراندازی کور، یک «مانیفست» زنستیزانه درباره انگیزهاش در اینترنت منتشر کرد.
مهبد مقدم این مانیفست را «زیبا» توصیف کرد و واکنشهای آنلاین منفی بسیار زیادی دریافت کرد تا حدی که مجبور شد از سمتش در جینیس استعفا دهد. جنجالهای مقدم تمامی نداشت. او بعد از ترک جینیس در وبسایت «کاتالوگ افکار» مقالهای درباره اینکه «چگونه از سوپرمارکت زنجیرهای آمازون دزدی کنیم» نوشت که توسط این وبسایت حذف شد.
هدفش دستمزد بیواسطه بود
در سال 2015 مقدم به همراه سم کاظمیان، مهندس نرمافزار ایرانی آمریکایی، وبسایت اِوریپدیا را راهاندازی کرد که کارکردی شبیه به ویکیپدیا داشت اما در عوض خلق محتوا، به کاربران بیتکوین پرداخت میکرد.
او در این شرکت هم سهسال بیشتر دوام نیاورد. علاقه مقدم به بیتکوین و ارز کریپتو تا آخرین روزهای زندگیاش ادامه داشت و در همه فعالیتهایش سعی داشت تا افراد بدون واسطه در ازای کارشان دستمزد دریافت کنند. حاصل یکی از تلاشهای اخیر مقدم، HellaDoge بود؛ پلتفرمی اجتماعی که در ازای تولید محتوای مرتبط با دوجکوین، همین رمزارز را به کاربران پرداخت میکرد.
ایلان ماسک را دوست ندارم چون چاق است
مهبد مقدم به خاطر شخصیت «عجیب و غریبش» در دنیای تکنولوژی معروف بود. به گفته خودش اُتیسم داشت و همه حرفهایش را بدون فیلتر بیان میکرد.
همین خصوصیت بارها برایش دردسر شد. در سال 2013 او در ایکس به مارک زاکربرگ توهین کرد و مورد توجه رسانهها قرار گرفت. مقدم همچنین در آخرین مصاحبه خود اعلام کرد که با ایلان ماسک هم میانه خوبی ندارد؛ چرا که او در آخرین استارتاپش سرمایهگذاری نکرده است. او همچنین در این مصاحبه عجیب گفت که یکی دیگر از دلایلی که از ماسک خوشش نمیآید این است که او «چاق!» است و آدمهای چاق را دوست ندارد.
مقدم در سال 2018 در اثر یک تومور مغزی دیگر دچار تشنج شد و مجبور شد یک جراحی مغز دیگر داشته باشد. او یک ماه پیش و در سن 41 سالگی از عوارض ناشی از تومور مغزی، جان خود را از دست داد.