بعضی از پرنده‌ها شاعرند
چند خبر کوتاه از تازه‌های کتاب و ادبیات را بخوانید
روزنامه هفت صبح| من فحش می‌دهم، تو فیش می‌نویسی؟! مراسم نکوداشت احمد سمیعی‌گیلانی، همزمان با زادروز این چهره فقید فرهنگی و نخستین تولدش بعد از درگذشتش و روز ویراستار، هفته گذشته در کتابخانه مرکزی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور بخشی از اهالی ادبیات برگزار شد. موسی اسوار (مترجم)، در بخشی از این مراسم گفت:
«در سفری به نمایشگاه کتاب بروکسل که با هم رفته بودیم، ما کاری نداشتیم و دیدم چیزی از کیف درآورد و شروع به کار کرد. گفتم چه می‌کنید؟ گفت دارم کتاب فلانی را ویرایش می‌کنم. گفتم در سفر هم دست برنمی‌دارید؟
گفت: خب، بیکارم و نشسته‌ام.» این مترجم خاطره طنزی را هم به نقل از خود سمیعی عنوان کرد: «همسر سمیعی گیلانی تعبیرات گیلکی نابی در ذهن داشت. برخلاف سمیعی گیلانی که درون‌گرا و ساکت بود (دانشجوی فروزانفر بود و در کلاس‌هایش ساکت بود اما خوب یاد می‌گرفت. بعد از امتحان، بالاترین نمره را او آورده بود.
وقتی دانشجویان نتیجه امتحان را سراغ گرفته بودند، گفته بود بد نبود اما از همه بهتر آن جوان سکّیت و صموت بود. این دو واژه فعل تفضیلی هستند)، همسرش برون‌گرا بود و حرفش را می‌زد. یک‌بار دعوایی با هم داشتند که همسرش متلکی را به گیلکی می‌پراند که سمیعی برای اولین‌بار عبارت را شنیده بود و گویا تشبیه زیبایی هم داشته است.
در میانه بحث و دعوا سمیعی فیش کاغذی را برداشته و به همسرش گفته بود آنچه را گفتی دوباره بگو، او می‌گوید چه گفتم، می‌گوید همین را که گفتی بگو. همسرش می‌گوید من دارم فحش می‌دهم، تو فیش می‌نویسی؟!»
بعضی از پرنده‌ها شاعرند
هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر با معرفی برگزیدگان و شایسته‌های تقدیر در مراسم پایانی این رویداد، در سالن سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، به کار خود پایان داد. در بخش «کودک و نوجوان»، اسماعیل الله‌دادی با مجموعه «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» برگزیده جشنواره شعر فجر شد و جایزه ۲۰۰ میلیون تومانی این بخش را به خانه برد.
«شعرهای رودخانه» از محمود پوروهاب در این بخش شایسته تقدیر و ۷۵میلیون تومان به این شاعر اهدا شد. در بخش «درباره شعر»، «خاقانی‌نامه» اثر سعید مهدوی‌فر به عنوان برگزیده این بخش معرفی و ۲۵۰میلیون تومان به او اهدا شد. «شعر سپید: پژوهشی تطبیقی در باب قالبی بی‌قافیه» اثر مهدی علیایی مقدم و «فهرست توصیفی _تحلیلی مقالات مربوط به فردوسی و شاهنامه از ۱۲۹۴ تا ۱۳۸۰» اثر زهرا سیدیزدی و مرضیه خافی به صورت مشترک شایسته تقدیر شدند.
در بخش «شعر نو و نیمایی»، «خدا خیرت دهد ای زیبارو» اثر محمدباقر کلاهی اهری به عنوان برگزیده این بخش شناخته شد و به او ۲۵۰میلیون تومان اهدا شد. «ندرت ناگوار مرگ» سروده حنیف خورشیدی شایسته این بخش شد و ۷۵میلیون را به خانه برد.
در بخش «شعر محاوره»، «محاورات» سروده امیرعلی سلیمانی به عنوان برگزیده این بخش شناخته شده و ۲۵۰میلیون تومان به او اهدا شد. «عشق تو نمی‌میرد» سروده علیرضا طبایی به عنوان شایسته تقدیر معرفی شد. در بخش «شعر کلاسیک»، «دلبستگی» از حسین دهلوی به عنوان برگزیده معرفی شد و جایزه ۲۵۰ میلیون تومانی را به خانه برد.
نامزدهای «ادبیات» کتاب سال
۱۹کتاب در موضوع‌های «متون قدیم»، «نقد ادبی» و «ادبیات زبان‌های دیگر» به مرحله دوم داوری چهل ویکمین دوره جایزه کتاب سال راه یافتند. در موضوع «نقد ادبی (ترجمه)» دو اثر به مرحله دوم داوری راه پیدا کردند:
«تصوف ایرانی و تأثیر آن بر ادبیات آمریکا»، تألیف مهدی امین‌رضوی، ترجمه حسن لاهوتی و «خیال‌پردازی ادبی: از کهن‌الگوها تا بوطیقای سوژه»، تألیف کریستین شلبورگ، ترجمه علی عباسی و فرزانه کریمیان. در موضوع «ادبیات زبان‌های دیگر» هم هفت کتاب به عنوان نامزد معرفی شدند:
«پی/ اِف»، نوشته آرام پاچیان، ترجمه آندرانیک خچومیان، «با مرگ من زندگی کن»، نوشته میشل رُستَن، ترجمه بیتا ترابی، «چادر سبز بزرگ»، نوشته لودمیلا اولیتسکایا، ترجمه مریم انصاری سعید، «آنجا که زمانی خیابان‌ها نامی داشتند»، نوشته رنده عبدالفتاح، ترجمه بیتا ابراهیمی، «قلب شنی»، نوشته عبدالرزاق گورنه، ترجمه نجمه رمضانی، «پلنگ برفی»، نوشته سیلون تسون، ترجمه پریزاد تجلی و «زبان مادری»، نوشته واسیلیس الکساسیس، ترجمه مائده قلی‌بیکیان.
در موضوع «متون قدیم» هم بخشی از کتاب‌هایی که انتخاب شدند به این ترتیب بودند: «مخزن الاسرار حکیم نظامی‌گنجوی»، مقدمه تصحیح و تعلیقات: تقی پورنامداریان و مصطفی موسوی، «مسلک العارفین»، تألیف محمد بن احمد بخاری، تصحیح و تحقیق: مریم حسینی و محمود علیزاده کاشانی، «از کاشغر تا استانبول: تحقیقی درباره خواجگان نقشبندیه و تصحیح ده رساله از ایشان»،
تحقیق و تصحیح: مریم حسینی و محمود علیزاده کاشانی، «نگارستان»، تألیف معین‌الدین جوینی، تصحیح حسین پورشریف، «لغت محلی شوشتر»، تصحیح و تحقیق مهدی کدخدای‌طراحی و «سیر العباد الی المعاد»، تألیف ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی، تحقیق و تصحیح مریم مشرف.
خانه برساخته از سپیده‌دم
اسکات مومادی، داستان‌نویس برنده جایزه پولیتزر که اولین رمانش «خانه برساخته از سپیده‌دم» به‌عنوان نقطه شروع ادبیات معاصر بومیان آمریکا شناخته می‌شود، در ۸۹سالگی درگذشت. هارپر کالینز ناشر آثار این نویسنده آمریکایی اعلام کرد که او در خانه خود در سانتافه نیومکزیکو از دنیا رفته است.
جنیفر سیویلتو، ویراستار آثار «اسکات مومادی» او را یک شاعر و نویسنده خارق‌العاده توصیف کرد و در بیانیه‌ای گفت: «او صدایی بی‌نظیر در ادبیات آمریکا بود و کار کردن با او باعث افتخار بود. میراث قبیله کیووا که عضوش بود برای او عمیقاً معنادار بود و او بیشتر زندگی خود را وقف بزرگداشت و حفظ فرهنگ بومیان آمریکا، به ویژه سنت شفاهی کرد.»
به گزارش گاردین، رمان «خانه‌ای ساخته‌شده از سپیده‌دم» که در سال ۱۹۶۸ منتشر شد، درباره سربازی از جنگ جهانی دوم است که به خانه بازمی‌گردد و تلاش می‌کند تا دوباره خود را با شرایط وفق دهد، داستانی به قدمت خود جنگ و در این مورد، خانه یک جامعه بومی در روستایی در نیومکزیکوست.
بیشتر این کتاب برگرفته از دوران کودکی نویسنده در نیومکزیکو و درگیری‌های او بین شیوه‌های اجدادش و خطرات و احتمالات دنیای بیرون است. مومادی در یک مستند در سال ۲۰۱۹ گفت: «من در هر دو دنیا بزرگ شدم و حتی الان هم در آن دنیاها حضور دارم و این باعث سردرگمی و همچنین غنای زندگی من شده است.» رمان مومادی مانند «تبصره-۲۲» اثر «جوزف هلر»، داستانی از جنگ جهانی دوم بود که با نسل معترضان به جنگ ویتنام طنین‌انداز شد.
شخصیت زن قدرتمند
پل موری، نویسنده نامزد جایزه بوکر و فرن بردی، کمدین اسکاتلندی به عنوان برندگان دو شاخه جوایز کتاب «نِرو» معرفی شدند. گاردین در این‌باره نوشت: موری، نویسنده ایرلندی برای نگارش رمان «نیش زنبور» به عنوان برنده شاخه ادبیات داستانی و بردی برای نگارش کتاب خاطراتی با نام «شخصیت زن قدرتمند» توسط هیات داوران به عنوان برنده شاخه ادبیات غیرداستانی معرفی شدند.
همچنین مایکل مگی برای نگارش «نزدیک به خانه» و بث لینکلن برای «سوئیفت‌ها» به ترتیب به عنوان برگزیدگان شاخه‌های نویسندگان رمان اولی و ادبیات داستانی کودکان انتخاب شدند. جوایز کتاب «نِرو» در ماه مه سال گذشته میلادی، یعنی کمتر از یک‌سال پس از منحل شدن ناگهانی جوایز کتاب «کاستا» بعد از ۵۰سال برگزاری، تاسیس شد.
این جایزه ادبی جدید برای تجلیل از برترین آثار نویسندگان ساکن بریتانیا یا ایرلند اهدا می‌شود. به این ترتیب برندگان چهار شاخه این جایزه ادبی هرکدام 5 هزار پوند دریافت خواهند کرد و اکنون برای دریافت «جایزه طلایی نِرو» به ارزش 30 هزار پوند با یکدیگر رقابت می‌کنند. موری برای کسب جایزه بهترین اثر ادبیات داستانی «نِرو» با «بیرنام وود» نوشته «النور کیتون»، «شکست‌های معمولی بشر» نوشته «مگان نولان» و «پانزده دسامبر شگفت‌انگیز» اثر «کارن پاول» رقابت کرد.
فرن بردی نیز با شکست «سال پرفراز و نشیب» نوشته «فریا بروملی»، «زیر موج» به قلم «ناتاشا کارتو» و «حصار» نوشته «ویکتوریا اسمیت» برنده شاخه ادبیات غیرداستانی شد. همچنین از دیگر رقبا می‌توان به «پنج راز غم‌انگیز اندی آفریقا» نوشته «استفن بورو» و «زندگی جدید» اثر «نام کرو» اشاره کرد.
