غائله آیفون در شش پرده

هفت صبح| سناریویی با پایانی باز در بازار موبایل در حال شکل‌گرفتن است. اگر خبرهای مربوط به گوشی‌های آیفون را پیگیری کرده باشید، دو هفته پر از شوک و شایعه را پشت سر گذاشته است. پنجم خردادماه، خبری درباره مصوبه هیات‌وزیران منتشر شد که براساس آن در صورت لغو ممنوعیت واردات گوشی آیفون، سود بازرگانی آن ۹۶درصد می‌شود. این سود فقط برای گوشی‌های آیفون در نظر گرفته شده؛ چون در این بخشنامه سود بازرگانی گوشی‌های هوشمند با ارزش کمتر از ۱۵۰دلار، 6درصد و با ارزش بالاتر از ۶۰۰دلار به میزان ۲۸درصد خواهد بود، که شامل طیف وسیعی از گوشی‌های برندهایی مثل سامسونگ، شیائومی، ناتینگ و موتورولا می‌شود.

اما این همه ماجرا نبود، از یک طرف روز هشتم خردادماه، صدری‌خواه، مدیر کل دفتر واردات گمرک ایران، در بخشنامه‌ای به گمرکات اجرایی درباره واردات تلفن همراه اعلام کرد، واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل ممنوع اعلام شده و در صورت لغو ممنوعیت ورود توسط مراجع ذی‌صلاح، سود بازرگانی آن به میزان 96درصد تعیین شده است.

از طرف دیگر عبدالمهدی‌اسدی، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم‌جانبی در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین، آب پاکی را روی دست طرفداران سینه‌چاک آیفون ریخت و اعلام کرد که کلا قرار نیست هیچ گوشی از آیفون وارد شود و ورود همه مدل‌های این برند و حتی آیفون 13 هم ممنوع است. او حتی بخشنامه گمرک را پر از ابهام و تناقض معرفی کرد که شبیه فیلم‌های برخی کارگردانانی است که پایانی باز دارند اما این وسط گمرک و سازمان توسعه و تجارت هم بیکار نبودند. اول گمرک در نامه‌ای خواستار رفع ابهام و تعیین‌تکلیف در خصوص مصوبه پیشنهادی سازمان توسعه تجارت برای ممنوعیت واردات گوشی‌های تلفن همراه هوشمند با برند تجاری «اپل» شد. بعد هم سازمان توسعه‌وتجارت، شایعات را تکذیب و اعلام کرد، ممنوعیت جدید در رابطه با ورود آیفون به کشور وضع نشده، اما سود بازرگانی ۹۶ درصد برای تمامی مدل‌های آیفون در نظر گرفته شده است.

با اینکه سازمان توسعه و تجارت شایعات را تکذیب کرده؛ اما اسدی رئیس انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرده در  آخرین صحبتی که با گمرک داشته، از ۱۶خردادماه اجازه واردات آیفون ۱۳ هم داده نمی‌شود. یعنی ته این داستان فعلا به جایی نمی‌رسد و همچنان باز است، درست مثل سناریویی که اسدی مطرح کرد.

پرده اول:

هیات‌وزیران در جلسه 26فروردین‌ماه ، فهرست اصلاحات تعرفه‌ای، سال 1403 را تصویب کرد و این مصوبه اول خردادماه، توسط محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شد و پنجم خرداد این خبر به دست خبرگزاری‌ها رسید. فهرست اصلاحات تعرفه‌ای در سال 1403، دو ردیف خیلی مهم درباره اصلاح تعرفه‌های واردات گوشی‌های تلفن همراه داشت. یکی از این ردیف‌ها، سود بازرگانی گوشی‌های هوشمند با ارزش کمتر از ۱۵۰دلار به میزان ۶درصد و با ارزش بالاتر از ۶۰۰دلار به میزان ۲۸درصد بود. اما موضوعی که خیلی سر و صدا راه انداخت و در واقع نقطه شروع ماجرا بود در ردیف 226 این فهرست نوشته شده بود. در این ردیف آمده بود، با توجه به ممنوعیت واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، در صورت لغو ممنوعیت آن در آینده توسط مراجع ذی‌صلاح، سود بازرگانی آن به میزان ۹۶درصد پیش‌بینی خواهد شد.

این یعنی کسانی‌که می‌خواهند گوشی اپل بخرند، باید حدود 2برابر بیشتر از بقیه مردم دنیا برای این گوشی هزینه کنند اما این موضوع برای گوشی‌های سامسونگ و برندهایی که واردات آنها ممنوع نیست، صدق نمی‌کند و حتی اگر گوشی با قیمت بالای 600دلار وارد بازار شود، سود آن، همان 28درصد خواهد بود و فقط عاشقان آیفون باید پول بیشتری بپردازند. بیشتر گوشی‌های پرچمدار سامسونگ بالای 600دلار قیمت دارند، اما تعرفه‌ای که برای آنها در نظر گرفته شده فقط 28درصد است.

پرده دوم:

پس از این، دفتر واردات گمرک ایران روز هشتم‌خردادماه در بخشنامه‌ای واردات تمام محصولات اپل را با توجه به مصوبه دولت ممنوع اعلام کرد.

محمد رضوانی‌فر درباره واردات گوشی تلفن همراه تصریح کرد، بر اساس مصوبه اول‌خرداد هیات دولت که به تازگی ابلاغ شد در ضمائم آن، در ردیف ۲۲۶، در خصوص واردات گوشی تلفن اپل اتخاذ تصمیم شده و ممنوعیتی برای آن تعریف شده است و نص صریح دارد که اگر این محدودیت برداشته شود، تعرفه و عوارض آن ۹۶درصد خواهد بود؛ بر این اساس بخشنامه‌ای تنظیم شد ولی بر اساس ابهاماتی که به آن وارد شد گمرک استعلامی را از وزارت صمت به عمل آورده؛ آنچه که پاسخ این استعلام باشد مبنای قانونی خواهد بود، اما تا آن زمان فعلا همین روند تا روزهای آتی ادامه پیدا می‌کند. رئیس کل گمرک تاکید کرد آنچه که فعلا در نص صریح بخشنامه است ممنوعیت واردات تلفن همراه هوشمند با این نشان تجاری است و در صورت لغو ممنوعیت آن، سود بازرگانی آن به میزان ۹۶درصد خواهد بود.

پرده سوم:

در روز دهم خرداد و پس از اینکه مدیرکل واردات گمرک رسما از ممنوعیت واردات موبایل آیفون خبر داد، مدیرکل سازمان توسعه تجارت اعلام کرد این ممنوعیت مربوط به برندهای جدید است و شامل حال آیفون ۱۲ و ۱۳ نمی‌شود. نرگس باقری زمردی، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت با اشاره به بخشنامه گمرک در مورد ممنوعیت واردات آیفون به کشور گفت، ورود مدل‌های جدید گوشی‌های هوشمند آیفون 14،15 و بالاتر با نشان تجاری اپل به کشور ممنوع است و مدل‌های قبلی آیفون مثل گوشی 12 و 13 ممنوعیت ورود به کشور ندارند.

پرده چهارم:

روز 13خرداد، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل به صراحت اعلام کرد که طبق اعلام گمرک، نه‌تنها اجازه واردات گوشی آیفون 14 و 15 داده نمی‌شود بلکه واردات تمام مدل‌های گوشی‌های آیفون و همچنین آیفون 13 به کشور ممنوع است. عبدالمهدی اسدی، درباره انتشار بخشنامه اخیر درباره گوشی تلفن همراه آیفون به اقتصاد آنلاین گفت، بخشنامه‌ای که صادرشده پر از ابهام و تناقض است و مانند فیلم‌های برخی کارگردانانی است که پایانی باز دارند و فقط تمام فشار این داستان را روی گردن ما انداخته‌اند. اسدی همچنین توضیح داد، گمرک ایران اعلام کرده است که آیفون ۱۳ را هم ترخیص نمی‌کند و واردات تمام مدل‌های آیفون بسته شده است. او همچنین اعلام کرد، آخرین صحبتی که با گمرک داشته نیز روز چهارشنبه هفته گذشته بوده که به او اعلام کرده‌اند که از ۱۶خردادماه اجازه واردات آیفون ۱۳ را هم نمی‌دهیم.

پرده پنجم:

سخنان اسدی، با شایعات و حواشی زیادی همراه شد. به همین دلیل  محمد رضوانی‌فر، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران در نامه‌ای به رئیس سازمان توسعه تجارت خواستار رفع ابهام و تعیین‌تکلیف مصوبه‌ پیشنهادی برای ممنوعیت واردات آیفون شد. رئیس گمرک در این نامه سوال‌هایی مطرح کرد که پاسخ به آنها وضعیت آیفون را روشن می‌کند. سوال اول درباره مهمترین موضوع بود، اینکه واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل ممنوع است یا خیر؟ سوال دوم این بود که مشخص شود واردات چه مدل‌هایی از تلفن همراه با نشان تجاری اپل طبق مصوبه‌ مزبور ممنوع است؟ سوال سوم هم ابهامات سود بازرگانی را برطرف می‌کند. رئیس گمرک در این نامه از سازمان توسعه‌وتجارت پرسیده؛ اگر ممنوعیت ورود گوشی آیفون لغو شود، سود آن همان 96درصد است یا نه؟ او همچنین از این سازمان خواسته تاریخ دقیقی برای اجرای مصوبه جدید دولت مشخص کنند.

پرده ششم:

فعلا خبری از جواب رسمی سازمان توسعه‌وتجارت به نامه رئیس گمرک منتشر نشده است. اما همین ابهامات و حرف‌های ضدونقیض مسئولان باعث شده قیمت آیفون 13 به طرز عجیبی بالا برود و حتی در بازار کمیاب شود.

البته بازار موبایل در چند هفته گذشته به دلیل نوسان قیمت دلار، شاهد افزایش قیمت‌ها و رکود بود، اما این شوک به قول یکی از فروشنده‌های موبایل توانست یک تکانی به بازار بدهد. اما قیمت‌ها، آن قدر ناپایدار و عجیب‌وغریب و به گفته این فروشنده، گاهی آن قدر پرت است که بیشتر فروشنده‌ها دلشان نمی‌خواهد گوشی بفروشند، چون جای خالی گوشی را باید پر کنند و با قیمت بالاتری جایگزین آن را بخرند. به گفته این فروشنده از روزی که این خبر منتشرشده، تعداد مشتریانی که فقط آیفون 13 می‌خواهند بیشتر از قبل شده، ولی نامشخص بودن قیمت خیلی از آنها را پرانده. اما باز هم هستند کسانی که از این بخشنامه ترسیده‌اند و می‌خواهند هرطورشده آیفون 13 بخرند، حتی اگر به گفته این فروشنده قیمت‌ها خیلی پرت‌وعجیب باشد.

آیفون 13 که از سال گذشته و بعد از طرح جمع‌آوری آیفون 14 و 15 در بازار موبایل پادشاهی می‌کرد، این روزها با قیمت‌های متفاوتی فروخته می‌شود. مثلا گوشی موبایل اپل مدل iPhone 13 CH دو سیم‌‌کارت ظرفیت 128 گیگابایت با رم 4 گیگابایت، نات اکتیو که معمولی‌ترین مدل این گوشی است این روزها با قیمت 44 تا 46میلیون تومان به‌فروش می‌رسد. گوشی آیفون 13 پرو مکس نات اکتیو LL/A، تک سیم‌کارت با ظرفیت 128گیگابایت و رم 6گیگابایت بین 92 تا 93 میلیون تومان قیمت دارد و برای خرید موبایل آیفون 13 پرومکس نات‌اکتیو RK/A تک سیم‌کارت ظرفیت 512گیگابایت و رم 6گیگابایت حداقل باید 99میلیون تومان هزینه کنید.

در حال‌حاضر، آیفون 13 مدل پرومکس CH/A نات‌اکتیو با 2سیم‌کارت و ظرفیت 512گیگابایت و رم 6گیگابایت با قیمت 142میلیون تومان فروخته می‌شود و اگر بخواهید گوشی آیفون 13 مدل پرومکس، CH/A نات‌اکتیو با دو سیم‌کارت و ظرفیت 1ترابایت با رم 6گیگابایت خریداری کنید، حداقل باید 160میلیون تومان هزینه کنید. آیفون 13، در حال‌حاضر با این قیمت‌ها فروخته می‌شود، اما بعد از اجرای مصوبه هیات‌وزیران، سود بازرگانی این گوشی 96درصد خواهد بود. یعنی قیمت تمام این گوشی‌ها، دوبرابر می‌شود. با این اوصاف اگر کسی برای یک گوشی معمولی آیفون 13، حدود 44میلیون تومان هزینه می‌کرد، بعد از اجرای مصوبه باید 88 میلیون تومان بودجه داشته باشد، یا قیمت آیفون پرومکس نات اکتیویک ترابایتی 160میلیون تومانی نیز ممکن است به بالای 300 میلیون تومان هم برسد.

دردسرهای خرید و آنتن‌دهی آیفون 14 و 15

ورود و فروش آیفون 14 و 15 در ایران ممنوع است اما این دو مدل گوشی را هنوز هم می توانید از بعضی از فروشگاه‌ها بخرید. البته خرید این گوشی‌ها دردسرهای خاص خودش را دارد. خیلی از فروشنده‌ها به غریبه‌ها گوشی نمی‌فروشند. یعنی برای خرید گوشی قاچاق، حتما باید معرف داشته باشی. برای خرید گوشی آیفون 14 و 15، نمی‌توانی به یک فروشگاه موبایل مراجعه کنید و بگویید آیفون 14یا 15 می‌خواهم. باید قبلا یکی از آشناهای فروشنده، شما را معرفی کرده باشد که صاحب مغازه به او اعتماد داشته باشد. اگر غریبه باشید فقط می‌گویند آخرین مدل گوشی که دارند آیفون13  است.

به غیر از خرید یواشکی این دو گوشی، از پرداخت مبالغ سنگین برای به راه‌انداختن و استفاده از گوشی نیز نباید بگذریم چون این دو گوشی به هیچ‌وجه رجیستری نمی‌شوند. خیلی از آنها، ماهی بین 5 تا 10میلیون فقط برای اینکه آنتن گوشی وصل شود، هزینه می‌کنند. بعضی‌ها هم فقط از دوربین و برنامه‌های آن استفاده می‌کنند و کارشان را با مدل‌های پایین‌تر آیفون راه می‌اندازند و امیدوار هستند یک روز این گوشی رجیستر شود. یکی از فروشنده‌های موبایل در بازار یافت‌آباد می‌گوید؛  بعضی از فروشنده‌های موبایل فقط با ادعای وصل آنتن این دو مدل آیفون سود زیادی به جیب می‌زنند. چون همه این روش‌ها، موقتی است و به گفته فروشنده‌ها که نیاز به فرمول‌های عجیب و غریب دارد،‌ خیلی هم پیچیده نیست.

اما نکته‌ای که مهم است،‌ هیچکدام از این روش‌های پر هزینه دوام ندارد. به گفته این فروشنده یکی از خریداران آیفون 15 که سال گذشته  این گوشی را خریده، هر هفته برای حل‌کردن مشکل آنتن‌دهی این گوشی هزینه می‌کند و  هفته‌ای بین 3 تا 5میلیون تومان می‌پردازد تا گوشی‌اش فقط چند روز کار کند. با این اوصاف تعداد زیادی از آیفون‌بازها که فقط می‌خواهند بالاترین مدل آن دستشان باشد، در این چند ماه فقط اندازه قیمت یک گوشی جدید خرج آنتن‌دار کردن گوشی قاچاقی خود کرده‌اند.