بازگشت اتم به قلب فناوری | حرکت غول‌های فناوری به سوی هسته‌ای شدن
تعهد گوگل، آمازون و متا به سه برابر کردن انرژی هسته‌ای تا ۲۰۵۰
هفت صبح| در اقدامی بی‌سابقه، شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله گوگل، آمازون و متا تعهد داده‌اند که از توسعه جهانی انرژی هسته‌ای برای پاسخ به تقاضای فزاینده انرژی پشتیبانی کنند. بر اساس بیانیه‌ای که انجمن جهانی هسته‌ای روز چهارشنبه منتشر کرد، این غول‌های فناوری به همراه ۱۱ شرکت دیگر از طرح افزایش حداقل سه‌برابری ظرفیت تولید انرژی هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰ حمایت خواهند کرد.
این نخستین‌بار است که شرکت‌های خارج از صنعت هسته‌ای به‌صورت هماهنگ از توسعه این انرژی حمایت می‌کنند. در کنار این ۱۴ شرکت، ۳۱ کشور، ۱۴ نهاد مالی بزرگ و ۱۴۰ شرکت فعال در صنعت هسته‌ای نیز به این تعهد پیوسته‌اند. هدف اصلی این اقدام، تأمین انرژی پایدار و پاک برای اقتصاد دیجیتال و مقابله با بحران جهانی انرژی است.
حرکت غول‌های فناوری به سوی هسته‌ای شدن
گوگل، آمازون و متا در سال‌های اخیر اقداماتی را برای استفاده از انرژی هسته‌ای در تأمین نیازهای خود آغاز کرده‌اند، به‌ویژه برای مراکز داده‌ای که نقش کلیدی در توسعه هوش مصنوعی و پردازش ابری دارند. آمازون در اکتبر ۲۰۲۴ اعلام کرد برای تأمین انرژی پایدار در واشینگتن، ویرجینیا و پنسیلوانیا، قراردادهایی برای ساخت رآکتورهای کوچک مدولار (SMR) امضا کرده است. این رآکتورها برخلاف نیروگاه‌های هسته‌ای سنتی، کوچک‌تر، ایمن‌تر و دارای قابلیت تولید ۳۰۰ مگاوات برق هستند و می‌توانند در مناطق متراکم‌تر نیز مورد استفاده قرار گیرند.
گوگل نیز در همان ماه اعلام کرد از شرکت کایروس پاور انرژی هسته‌ای خریداری خواهد کرد. این همکاری به تولید ۵۰۰ مگاوات برق هسته‌ای منجر خواهد شد و در تأمین برق مراکز داده این شرکت نقشی اساسی ایفا می‌کند. مایکل ترل، مدیر ارشد بخش انرژی و اقلیم گوگل، اعلام کرده که این فناوری می‌تواند نیازهای فزاینده پردازشی گوگل را بدون افزایش انتشار کربن برطرف کند.
در همین راستا، متا در دسامبر ۲۰۲۴ از طرح خود برای تأمین حداکثر چهار گیگاوات برق هسته‌ای در آمریکا پرده برداشت. این اقدام بخشی از استراتژی گسترده این شرکت برای پایداری انرژی و توسعه هوش مصنوعی است. اوروی پارِک، مدیر انرژی جهانی متا، تأکید کرده که بدون انرژی پایدار، رشد اقتصاد دیجیتال و توسعه فناوری‌های نوین غیرممکن خواهد بود.
چرا انرژی هسته‌ای؟
با افزایش وابستگی اقتصاد جهانی به پردازش داده، نیاز به برق پایدار و کم‌کربن بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. انرژی هسته‌ای یکی از معدود گزینه‌هایی است که می‌تواند بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای، حجم عظیمی از انرژی را به‌صورت پایدار و شبانه‌روزی تأمین کند.
از منظر امنیت انرژی، کارشناسان معتقدند که توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای می‌تواند امنیت انرژی ملی را تقویت کرده و از وابستگی کشورها به سوخت‌های فسیلی و واردات انرژی جلوگیری کند. این مسئله به‌ویژه برای شرکت‌های بزرگ فناوری که به حجم زیادی از برق پایدار نیاز دارند، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
درعین‌حال، توسعه فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، پردازش ابری و سامانه‌های پیچیده محاسباتی نیازمند منابع انرژی پایدار و ایمن است. انرژی هسته‌ای به‌عنوان یک منبع انرژی با بازدهی بالا، می‌تواند پایه‌ای برای توسعه نسل جدید مراکز داده و رایانش فوق‌پیشرفته باشد و شرکت‌های فناوری را در مسیر رشد پایدار قرار دهد.
هشدار درباره عقب ماندن آمریکا در رقابت هسته‌ای
این تعهد درحالی صورت گرفته که برخی ناظران هشدار داده‌اند آمریکا در رقابت جهانی انرژی هسته‌ای از روسیه و چین عقب افتاده است. سناتور جیمز ریش در جلسه‌ای با حضور اپراتورهای شبکه برق و کارشناسان انرژی در ۲۵ فوریه اعلام کرد که از سال ۲۰۱۷ تاکنون، ۸۷ درصد از رآکتورهای جدید جهان توسط روسیه و چین ساخته شده‌اند. او هشدار داد: «این ما بودیم که این فناوری را توسعه دادیم، اما حالا دیگران برما مسلط شده‌اند. این مسئله به روسیه و چین برتری ژئوپلیتیکی می‌دهد و به آن‌ها امکان می‌دهد بر کشورهایی که انرژی آن‌ها را تأمین می‌کنند، نفوذ پیدا کنند.»
حمایت دولت ترامپ از رنسانس هسته‌ای
دولت ترامپ نیز در تلاش است تا این روند را تغییر دهد. کریس رایت، وزیر انرژی آمریکا، در سخنرانی ۱۰ مارس خود اعلام کرد کاخ سفید قصد دارد «رنسانس هسته‌ای» را در آمریکا آغاز کند. او گفت: «ما به انرژی مطمئن‌تر، ارزان‌تر و امن‌تری نیاز داریم.
شکافت و همجوشی هسته‌ای آینده انرژی آمریکا خواهد بود.» در راستای این سیاست، ماه گذشته یک فرمان اجرایی امضا شد که بسیاری از محدودیت‌های انرژی هسته‌ای تجاری در آمریکا را لغو می‌کند. این اقدام می‌تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری بیشتر شرکت‌های فناوری در این حوزه فراهم کند.
نتیجه‌گیری؛ آیا فناوری و انرژی هسته‌ای مسیر آینده را تعیین می‌کنند؟
با افزایش تقاضا برای انرژی و فشارهای بین‌المللی بر کاهش انتشار کربن، انرژی هسته‌ای در حال بازگشت به مرکز توجه جهانی است. تعهد غول‌های فناوری به حمایت از توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای نشان می‌دهد که این صنعت دیگر صرفاً متعلق به دولت‌ها و شرکت‌های انرژی نیست، بلکه بازیگران بزرگ اقتصاد دیجیتال نیز به آن به‌عنوان راهی برای تأمین انرژی پایدار و تضمین آینده فناوری نگاه می‌کنند. اگر این تعهدات عملی شوند، تا سال ۲۰۵۰، ظرفیت انرژی هسته‌ای جهان حداقل سه برابر خواهد شد، تغییری که نه‌تنها چشم‌انداز بازار انرژی را دگرگون می‌کند، بلکه می‌تواند تعادل قدرت ژئوپلیتیکی را نیز بازتعریف کند.
