ملانیا؛ بانوی پرده‌نشین کاخ سفید

هفت صبح|  ملانیا ترامپ به‌ندرت در جلسات دولتی حضور دارد و کمتر به سفرهای دیپلماتیک می‌رود‌ اما همین بانوی ساکت و دور از هیاهو، یکی از نیرومندترین صداها در گوش رئیس‌جمهور آمریکاست. نفوذ او سیاسی نیست، بلکه شخصی، احساسی و بی‌واسطه است، درست همان چیزی که بسیاری از سیاستمداران از آن محروم‌اند.

در سال ۲۰۱۷، پس از حمله شیمیایی به شهر «خان شیخون» در سوریه، ملانیا با دیدن تصاویر کودکان جان‌باخته به‌شدت متأثر شد. طبق گفته یکی از مقامات سابق کاخ سفید، او به طور مستقیم از همسرش خواست واکنش نشان دهد. ترامپ هم برخلاف وعده‌های انتخاباتی‌اش مبنی بر عدم مداخله در جنگ سوریه، دستور شلیک ۵۹ موشک کروز تاماهاوک از ناوهای آمریکایی را صادر کرد.

این نخستین اقدام نظامی مستقیم آمریکا علیه اهداف دولت اسد بود. همان مقام گفته بود: «ملانیا مثل یک مادر واکنش نشان می‌دهد، نه یک تحلیلگر سیاسی. او بدون فیلتر، احساساتش را با رئیس‌جمهور در میان می‌گذارد و همین کافی است تا مسیر تصمیم‌گیری عوض شود.»

نفوذی که هنوز زنده است

گرچه حضور ملانیا در رسانه‌ها در دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ و پس از خروج از کاخ سفید کم‌رنگ‌تر شده‌ اما شواهد اخیر نشان می‌دهد که تأثیر او نه‌تنها کم نشده، بلکه در بزنگاه‌هایی همچنان تعیین‌کننده است. نمونه‌اش واکنش ترامپ به فاجعه انسانی اخیر و قحطی در غزه است. در پروازی از اسکاتلند به آمریکا، او به خبرنگار تلگراف گفت تصاویر کودکان گرسنه در غزه را با ملانیا مرور کرده و نظرش را شنیده:

«او فکر می‌کند که این وضعیت فاجعه‌بار است. همه همین تصاویر را می‌بینند و هر کسی، اگر سنگدل یا دیوانه نباشد، فقط می‌تواند بگوید که اوضاع خیلی وحشتناک است، به‌ویژه وقتی پای کودکان در میان است.» این حرف‌ها نه فقط بازتاب یک احساس شخصی، بلکه نشانه‌ای از استمرار همان نفوذ قدیمی ملانیاست، زنی که دیدن رنج کودکان برایش کافی‌ست تا مسیر سیاست همسرش را عوض کند.

مامور ترامپنکو: از کاخ سفید تا کیف

ملانیا همواره با همسرش همدل نیست، بلکه نگاهی تیزبین و شکاک هم دارد. در یکی از مصاحبه‌های اخیر، دونالد ترامپ درباره گفت‌وگوی تلفنی‌‌اش با ولادیمیر پوتین گفته بود که وقتی با رضایت از گفت‌وگوی‌شان به خانه برگشت، ملانیا با لحنی سرد گفته: «واقعا؟ همین الان یک شهر دیگر هم بمباران شد.» همین جمله کافی بود تا در فضای مجازی اوکراین به یک قهرمان تبدیل شود. کاربران اوکراینی، تصاویر او را با لباس‌هایی به رنگ پرچم این کشور بازسازی کردند و به او لقب «مامور ترامپنکو» دادند، بانویی که با طنزی تلخ و نگاهی دقیق، واقعیت میدان جنگ را به رئیس‌جمهور آمریکا یادآور می‌شود و نمی‌گذارد ترامپ بیش از پیش فریب پوتین را بخورد. 

زنی که همیشه دیده نمی‌شود

ملانیا از ابتدای ورودش به کاخ سفید، نقش متفاوتی ایفا کرد. او برخلاف سنت بانوان اول، تا ۵ ماه بعد از آغاز ریاست‌جمهوری همسرش به واشنگتن نقل‌مکان نکرد تا فرزندشان، بارون، بتواند سال تحصیلی‌اش را در نیویورک تمام کند. او در ماجرای جدایی کودکان مهاجر از والدین‌شان نیز با صراحت از سیاست دولت فاصله گرفت.

در یکی از پرحاشیه‌ترین لحظات، ملانیا با کت معروفش که پشت آن نوشته شده بود «من واقعاً اهمیت نمی‌دم، شما چطور؟» از یک اردوگاه کودکان مهاجر بازدید کرد. این جمله‌ که باعث طوفانی از تفسیرها و انتقادها شد، بعدتر در کتاب خاطراتش توضیح داده شد: پیامی بود به خبرنگارانی که با اتکا به منابع بی‌نام، او را بی‌ارزش جلوه می‌دادند. او نوشت: «با این کت خواستم به آنها بفهمانم که انتقادهای‌شان مانع من نخواهد شد.» ملانیا در همان کتاب، موضعی غیرمنتظره هم گرفت: حمایت صریح از دسترسی زنان به حق سقط جنین‌ که برخلاف مواضع محافظه‌کارانه حزب جمهوری‌خواه و حتی همسرش بود.

پچ پچه‌های پشت دیوار کاخ سفید

در مصاحبه‌ای قدیمی با سی‌کیو در سال ۲۰۱۶، ملانیا گفته بود: «من نظرات زیادی دارم و آنها را با شوهرم در میان می‌گذارم. اما هیچ‌کس نمی‌فهمد چه گفته‌ام… چون آن فقط بین من و همسرم می‌ماند.» این جمله، شاید توصیف دقیق‌تری از شیوه سیاست‌ورزی او باشد تا ده‌ها کنفرانس خبری یا پست دولتی: سکوت، نگاه، کلمات پچ‌پچ‌گونه و اثری که گاهی از ده‌ها مشاور رسمی نیرومندتر است.

ملانیا با لهجه‌ای سنگین انگلیسی صحبت می‌کند و به همین دلیل گاه دست‌کم گرفته می‌شود. اما کارشناسان معتقدند همین لهجه و ترجیح او به سکوت، پوششی شده برای اعمال قدرتی پنهان و مستمر. کاترین جلیسون، استاد تاریخ دانشگاه اوهایو، در این‌باره گفته: «اینطور به نظر می‌رسد او فقط مکمل همسرش است، ولی وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم او بارها راه خودش را رفته. ملانیا را نباید به‌سادگی قضاوت کرد. نفوذ او بیشتر از چیزی ا‌ست که تصور می‌شود.»