یادداشت| ته یک سال سخت؛ شروع یک سال بسیار سخت‌تر
شانس آورده‌ام و به قول فیلم «پاپیون»: «هنوز زنده‌ایم» است
هفت صبح| یک: چند سال است که ستون آخری که می‌نویسم بهاریه است؟ و چند سال موقع نوشتن بهاریه گفته‌ام که شانس آوردیم از یک سال سخت نجات پیدا کردیم. راستش بهاریه امسال رویه دیگری دارد. البته که اگر هنوز دارم می‌نویسم و شما می‌خوانید یعنی شانس آورده‌ام و به قول فیلم «پاپیون»: «هنوز زنده‌ایم». اما این ته یک سال سخت نیست. این شروع یک سال بسیار سخت‌تر است. انیمیشن «جریان» (flow) را اگر دیده باشید که برنده اسکار بهترین انیمیشن امسال شد، بهتر متوجه چیزی که می‌خواهم بگویم می‌شوید.
انیمیشن صامتی که نقش اول آن گربه سیاهی است در یک جنگل عجیب که تک و تنها افتاده. اول از دست گروهی از سگ‌ها فرار می‌کند اما وضعیت جوی جنگل و رودخانه اطرافش به هم می‌ریزد. آب به سرعت بالا می‌آید و گربه که نزدیک است غرق شود خودش را به یک قایق می‌رساند. قایقی که در آن یک سگ آبی است. اول طبعا از سگ می‌ترسد اما سگ آبی در تلاش برای بقا خسته‌تر از آن است که تهدیدی برای او باشد. بعد یکی از همان سگ‌های گروه اول با گربه همراه می‌شود. خلاصه ماجرا اینکه از یک جایی به بعد، آن‌هایی که تهدیدی برای یکدیگر محسوب می‌شدند با توجه به شرایط پیش‌آمده که زندگی همه‌شان را به خطر انداخته، هوای همدیگر را دارند چون به هر حال هر چه تعداد زنده‌ها بیشتر باشد، شانس پیروزی بر طبیعت و بقا بیشتر است.
جدا از اینکه انیمیشن نوآوری است، پیام بسیار بالغانه‌ای دارد که باعث می‌شود علی‌رغم نداشتن دیالوگ با این «جریان» همراه شوید. اصلا شاید هوشمندی سازندگان در همین باشد که برای روایتش از حیوانات استفاده کرده. این‌طوری مخاطب درگیر هیچ سوگیری ذهنی نسبت به نژاد و رنگ پوست و حتی خوبی و بدی کاراکترها نمی‌شود. خلاصه‌اش اینکه وضعیت سال آینده ما همین است. فارغ از اینکه از همکار و همسایه و رفیق‌تان خوشتان می‌آید یا نه، سالی است که باید برای زنده ماندن کنار هم بمانیم.
دو: مسئولان شورای اکران هم گویا می‌خواستند شما را آماده کنند و به همین دلیل به جای کمدی‌های مفرح، فیلم «رها» را جزو اکران نوروزی گذاشته‌اند که فیلم تلخی است اما حقیقی‌ترین فیلم این روزهاست. اولین فیلم حسام فرهمند که با پشتیبانی شهاب حسینی ساخته شده و خود حسینی هم در آن نقش اول را بازی می‌کند. داستان خانواده‌ای دوست‌داشتنی که در شرایط عادی جزو قشر متوسط محسوب می‌شوند اما حالا که لپ‌تاپ دخترشان دزدیده شده، درواقع طبقه واقعی‌شان معلوم می‌شود.
فیلم خوبی است. گرچه کشدار است و آن‌جایی که باید تمام نمی‌شود و دائم می‌خواهد روی برگ برنده تلخی، برگ‌های دیگری بیاورد اما جزو فیلم‌های تروتمیز و درستی است که سال ۱۴۰۴ می‌توانید روی پرده سینماها ببینید. الان که به «رها» فکر می‌کنم به‌نظرم می‌رسد که نگاه انتقادی فیلم به فاصله طبقاتی می‌تواند همان پیام انیمیشن «جریان» را داشته باشد. اینکه اگر هوای یکدیگر را داشتیم، اگر خیلی خود محورانه به وقایع نگاه نکنیم، شانس بقا و نجات همگی‌مان بیشتر است.
دست آخر برایتان آرزو می‌کنم که پایان سال ۱۴۰۴ نفس راحتی بکشید و ببینید که با سلامت جسم و روان توانسته‌اید بحران‌ها را پشت سر بگذارید. هرچه باشد آن گربه سیاه انیمیشن «جریان» لااقل نجات پیدا کرد.
