گنبد آ‌هنین ایران | از سامانه پدافندی ارتفاع پایین ۹ دی ‌چه می‌دانیم؟

هفت صبح| سامانه ۹ دی در واقع نسخه برد کوتاه سامانه سوم خرداد است.۹ دی در واقع ترکیبی از خودروی حامل و رادار سوم خرداد است ولی با ترکیبی از موشک‌های جدید که برای درگیری در ارتفاع پست و با چالاکی بالا است. خودروی حامل در واقع همان خودروی سامانه سوم خرداد است ‌ . این خودرو نیز مانند تقریباً دیگر حامل‌های ایرانی تقریباً هیچ اطلاعاتی از آن وجود ندارد. بر اساس مشخصات ظاهری یک خودروی شش چرخ با توان انتقال قدرت به هر شش چرخ است که چرخ‌های جلو به فرمان وصل هستند و بر اساس گفته برخی منابع، دارای موتور دیزل ۲۵۰ اسب بخاری است  .

در جلوی خودرو دو پنجره بزرگ قرار دارد که محل قرارگیری راننده و احتمالاً فرمانده است و در درون خودرو نیز سامانه‌های کنترلی وجود دارد .گفته شده این سامانه برای عملیاتی شدن به ۵ نفر خدمه نیاز دارد؛ در زمانی که کاملاً مسلح است  .

سیستم کاملاً خودمختار است و نیاز به هیچ سیستم پشتیبانی برای عملیات ندارد و رادار و سلاح ‌روی خودرو نصب شده است. خودرو برای شلیک مجهز به ۴ جک هیدرولیک برای حفظ تعادل است و ‌ روی سقف خود دارای یک بخش متحرک است که  در جلوی آن رادار و در انتهای آن لانچر پرتاب موشک است .دقیقاً همان ترکیب که ‌روی سامانه سوم خرداد نیز دیده می‌شود. راداری که در جلوی خودرو نصب شده، مشخصا شبیه همان راداری است که ‌ روی سامانه سوم خرداد نصب است .راداری ارایه فازی فعال است که دارای ۱۷۰۰ المان گیرنده و فرستنده است؛ اگرچه برخی منابع می‌گویند ‌ ۱۴۰۰ المان در هر رادار به کار رفته .در منابع غربی برد کشف این رادار ۱۲۰ کیلومتر و برد درگیری آن بین ۶۰ تا ۸۰ کیلومتر بسته به اندازه هدف عنوان شده  که البته بدون شک هرچه هدف ریزتر پنهانکارتر باشد، این عدد کمتر می‌شود.  

 سامانه سوم خرداد

برخی از منابع می‌گویند ‌ این رادار توان رهگیری همزمان ۸ هدف و درگیر شدن با دو هدف را دارد.این رادار، یک رادار هدایت و آتش است و برای اینکه رادار بتواند ۳۶۰ درجه را پوشش دهد، باید کل سیستم چرخان ‌ روی برجک که شامل رادار و لانچر پرتاب است، به شکل دائم بچرخند. برای همین معمولاً در کنار این سیستم باید از یک رادار جستجو با رادار مستقل برای جستجوی آسمان استفاده کرد که زمانی که هدف کسب شد،  سامانه ۹ دی تنها رادار خود را به طرف هدف گردانده، هدف را کسب و با آن درگیر شود .با وجود این، این سامانه را می‌شود به شکل مستقیم نیز استفاده کرد؛ یعنی تنها کافیست که سر رادار را به آن سمتی که احتمالاً دشمن از آنجا تهاجم می‌کند قرار داد  تا رادار همان ناحیه را جستجو کند.

موشک دارای سیستم هدایت در خط دید رادار با کمک امواج رادیویی

ولی بزرگترین تفاوت سامانه ۹ دی با سامانه سوم خرداد در موشک‌های آن است. موشک‌های سامانه ۹ دی موشک‌های بسیار کوچک‌تر‌ و دارای برد کمتری هستند.بال ذوزنقه‌ای در قسمت میانی به سمت عقب بدنه و بالک‌های کنترلی نصب‌شده در انتهای بدنه، از جمله ویژگی‌های این موشک است. موشک ‌ روی دو لانچر چهارتایی و در مجموع ۸ موشک ‌‌روی خودرو نصب شده است.

موشک دارای سیستم هدایت در خط دید رادار با کمک امواج رادیویی است؛ در این روش خود موشک هیچ سیستم هدایتی ندارد بلکه رادار آتشبار بعد از شلیک هم هدف و هم موشک را همزمان تحت نظر گرفته و موشک را با کمک امواج رادیو که برای آن ارسال می‌کند به سمت هدف هدایت می‌کند.   دلیل انتخاب این سیستم هدایت به این دلیل است که اینگونه موشک به دلیل عدم حمل سیستم هدایت مستقل اول کوچکتر شده و قطر کمتری خواهد داشت که می‌توان تعداد بیشتری از آن را درون یک سامانه آتشبار جا داد، دوم اینکه موشک سبک‌تر شده به سرعت بیشتری رسیده و چالاکی بیشتری دارد  . 

سامانه پدافندی ارتفاع پایین معمولا از این روش هدایت استفاده می‌کنند؛ مانند سامانه‌هایی چون تور، پانتسیر و یا کورتال . موشک حدود سه و نیم متر طول دارد و وزن کلی آن ۲۰۰ کیلوگرم است.  تخمین زده می‌شود که موشک بین سه و نیم تا چهار ماخ سرعت داشته باشد. با در نظر گرفتن اینکه گفته شده موشک ۳۰ کیلومتر برد دارد(برخی منابع 20 کیلومتر) حدوداً ۳۲ ثانیه طول می‌کشد تا به بیشترین برد خود برسد .

موشک از یک چاشنی انفجار مجاورتی لیزری استفاده می‌کند که به آن اجازه می‌دهد حتی اگر از نزدیکی هدف نیز رد شد با قطع امواج لیزر بعد از برخورد به هدف منفجر شده هدف را مورد حمله آماجی از ترکش‌ها قرار دهد. قرارگیری موشک در باکس مخصوص امتیازات خود را دارد؛  اول تعویض موشک بسیار راحت است. مثلاً می‌شود به راحتی باکس چهارتای موشک را عوض کرد .همچنین قرارگیری موشک در باکس باعث می‌شود که آنها در مقابل عوامل خارجی آسیب‌پذیری کمتری داشته باشند و بتوان مدت بیشتری آنها را در شرایط میدان نبرد عملیاتی نگه داشت.

این موشک به غیر از استفاده از سیستم هدایت راداری احتمالاً توسط سیستم اپتیکی نیز هدایت می‌شود  .لانچر پرتاب سامانه ۹ دی مجهز به یک سیستم اپتیکی برای کشف و رهگیری هدف به شکل غیر‌فعال است .برد این سیستم مشخص نیست ولی باید بین 20 کیلومتر بر ضد یک هدف هوایی باشد.این سیستم می‌تواند به دو منظور به کار برود؛ یکی در زمانی که احتمال هست به دلیل توان سرکوب پدافند دشمن روشن کردن رادار خطرناک باشد؛

دوم این احتمال می‌رود که سیستم هدایت ۹ دی بتواند با کمک سامانه اپتیکی نیز موشک را هدایت کند. یعنی رایانه کنترل آتش به جای اینکه هدف را با کمک رادار تعقیب و محاسبات ویژه برای هدایت موشک را انجام دهد، این کار را با اپتیک حرارتی انجام دهد .این روش هدایت در موشک‌های پدافند بسیار معمول است اگرچه گفته نشده که آیا ۹ دی چنین توانی دارد و یا نه. از میزان کلاهک جنگی موشک هیچ اطلاعی در دست نیست .‌ (جنگاوران)