دوئل بر‌سر امپراتوری ثروت

هفت صبح|  در یک لحظه نفسگیر از بازارهای مالی، لری الیسون، بنیانگذار و مدیر فناوری شرکت اوراکل، روز دوشنبه ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۵، تاج «ثروتمندترین فرد جهان» را برای چند ساعت کوتاه از ایلان ماسک ربود. این صعود موقت که بر اساس فهرست میلیاردرهای بلومبرگ ثبت شد، نتیجه جهش ۳۶درصدی سهام اوراکل به ۳۲۸.۳۳ دلار بود، افزایشی که تنها در نیم ساعتی پس از گشایش بازارها، ۱۰۰ میلیارد دلار به دارایی خالص الیسون افزود و ثروتش را به ۳۹۳ میلیارد دلار رساند.

این جهش که از گزارش درآمدی خیره‌کننده اوراکل ناشی می‌شد، نه‌تنها نشان‌دهنده قدرت هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی بود، بلکه الیسون را برای اولین بار به عنوان یک یهودی به صدر فهرست جهانی ثروتمندان رساند. اما بازارهای مالی، آن‌گونه که الیسون خود بارها تجربه کرده، بی‌رحم‌اند: سهام اوراکل کمی عقب‌نشینی کرد و ماسک با ۳۸۴.۲ میلیارد دلار، بار دیگر به قله بازگشت. در حال حاضر، تفاوت فعلی ثروت آنها تنها یک میلیارد دلار است، رقمی که در مقیاس این امپراتوری‌ها ناچیز است.

این رویداد که سهام اوراکل را بیش از ۴۰درصد در طول روز افزایش داد، ریشه در قراردادهای عظیم جدید شرکت داشت: بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار توافق با غول‌هایی چون اوپن‌ای‌آی، متا، انویدیا و حتی ایکس‌ای‌آی که به ایلان ماسک اختصاص دارد. اوراکل که الیسون حدود ۴۰درصد آن را در اختیار دارد، حالا پیش‌بینی می‌کند درآمد بخش زیرساخت ابری‌اش ۷۷درصد جهش کند و به ۱۸میلیارد دلار در سال مالی جاری برسد و در چهار سال آینده به ۱۴۴ میلیارد دلار دست یابد.

در مقابل، تسلای ماسک با افت ۸درصدی سهام در سال جاری دست‌وپنجه نرم می‌کند: فروش در اتحادیه اروپا ۴۰درصد سقوط کرده و سهم بازار در آمریکا به دلیل حمایت‌های سیاسی جنجالی ماسک از چهره‌های راست افراطی، رو به کاهش است. ماسک که چهار سال پیش برای نخستین بار به صدر رسید، حالا بر ربات‌ها و تاکسی‌های خودران تمرکز کرده اما سرمایه‌گذاران همچنان در آینده او و محصولاتش مرددند.

این بالا و پایین شدن ثروت‌ افرادی چون الیسون و ماسک اما تنها نوک کوه یخ نابرابری جهانی است، نابرابری‌ای که ممکن است الیسون را به مرزهای ناشناخته‌ای بکشاند: تریلیاردری. براساس گزارش سالانه آکسفام اینترنشنال که همزمان با اجلاس داووس ۲۰۲۵ منتشر شد، جهان تا یک دهه آینده شاهد ظهور اولین تریلیاردر خواهد بود. تریلیاردر، فردی است که ثروت او از هزار میلیارد دلار عبور کند. این ثروت در حال حاضر معادل تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در طول یک سال است.

این پیش‌بینی که بر پایه رشد ۱۱۴درصدی واقعی ثروت پنج میلیاردر برتر جهان از ۲۰۲۰ استوار است، الیسون را در کنار ماسک، برنارد آرنو، جف بزوس و وارن بافت قرار می‌دهد. آکسفام هشدار می‌دهد در حالی که این پنج نفر دارایی‌شان را دو برابر کرده‌اند، نزدیک به ۵ میلیارد نفر، معادل نیمی از جمعیت جهان، فقیرتر شده‌اند. آکسفام پیشنهاد می‌کند مالیات دائمی بر ثروتمندان، تعقیب شرکت‌های بزرگ برای فرار مالیاتی و «متلاشی کردن نابرابری» از طریق سیاست‌های جهانی، تنها راه‌های موثر برکاهش این اختلاف و شکاف است. 

لری الیسون مردی است با عاداتی که ثروتش را نه‌تنها انباشت، بلکه زندگی می‌کند. علاقه‌اش به دریانوردی، افسانه‌ای است: از قایق‌های لوکسش گرفته تا تیم حرفه‌ای‌اش. قایق «موساشی» که در ۲۰۱۳ خرید و حالا در آب‌های اسپانیا لنگر انداخته، مجهز به استخرهای سرد و گرم، سالن سینما، باشگاه‌های بدنسازی و ماساژ (سرپوشیده و روباز)، و آسانسورهای طبقاتی است.

پیش از آن، «طلوع خورشید» گران‌ترین جواهر ناوگانش بود، قایقی که با ۸۲ اتاق مجزا، سالن سینما، کافه مجهز‌ و حتی زمین بسکتبال تمام‌عیار در سال ۲۰۰۵ به ۳۰۰ میلیون دلار فروخته شد. قایق‌های دیگری چون ‌کاتانا‌ و ‌روتین‌ هم بخشی از مجموعه بودند. این شور، الیسون را به مسابقات قایقرانی کشاند.

او تیمی به نام «اوراکل» تأسیس کرد و با آن جوایز معتبر از جمله جام آمریکا را برد. سفرهایش، ترکیبی از ماجراجویی و تجمل است: تصور کنید کشتی عظیمش را با ۱۰۰ میلیون دلار هزینه به پرو می‌راند، در سواحل پهلو می‌گیرد، سپس لباس کوهنوردی می‌پوشد و از صخره‌های صعب‌العبور بالا می‌رود تا به هتل‌های معلق در دل کوهستان برسد، اقامتی که شبی ۴۵ هزار دلار هزینه دارد.

مقصدهای مورد علاقه ثروتمندان مثل سوئیس، موناکو، ایسلند، مصر و ژاپن برایش عادی‌اند‌ اما الیسون پا را فراتر می‌گذارد: کوهنوردی در ارتفاعات دست‌نیافتنی، جایی که زمین و آسمان یکی می‌شوند. در میان این امپراتوری، جایگاه الیسون در فهرست ثروتمندان یهودی برجسته است: طبق رتبه‌بندی فوربس ۲۰۲۵، او با ۲۱۳.۷ میلیارد دلار، ‌ پیشتاز بر مارک زاکربرگ (۲۰۲.۴ میلیارد)، لری پیج (۱۵۷.۸ میلیارد) و سرگئی برین (۱۵۰.۷ میلیارد)، دیگر ثروتمندان یهودی نامدار جهان، رتبه اول را دارد.

این رتبه که او را به عنوان ثروتمندترین یهودی جهان تثبیت می‌کند، ریشه در میراث خانوادگی‌اش دارد. او  متولد ۱۹۴۴ در نیویورک از مادری مجرد یهودی و بزرگ‌شده توسط عمو و عمه‌اش در شیکاگوست. اما روابط الیسون با اسرائیل فراتر از آمار است. او که خود را صهیونیست می‌خواند‌ تا کنون ده‌ها میلیون دلار به گروه‌های حمایتی سربازان جنایتکار اسرائیلی و استارتاپ‌های فناوری این کشور اهدا کرده است.

دوستی نزدیکش با بنیامین نتانیاهو، نیز مشهور است. الیسون نه‌تنها حامی سیاسی نتانیاهو، بلکه شریک استراتژیک او در پروژه‌های نظامی است. همین باعث شده که عده‌ای خواستار محاکمه او به عنوان شریک یک جنایت جنگی شوند. با این اوصاف می‌توان گفت در روزگار پس از ۷ اکتبر، الیسون هرچند ثروتمندتر شده است‌ اما محبوبیتی ندارد.