فردای بشر در نظرگاه سه نابغه

هفت صبح|  آینده دیگر نه از پنجره رویاها، بلکه از پسِ شیشه‌‌ کارگاه‌های پیشرفته و آزمایشگاه‌های پرهیاهو نمایان می‌شود؛ جایی که آینده نه به‌مثابه خیالی دور، بلکه واقعیتی در حال شکل‌گیری است. در این میان، سه نابغه‌ بلندآوازه‌‌ جهان فناوری، ایلان ماسک، بیل گیتس و مارک زاکربرگ، هر یک تصویری منحصر به فرد از آنچه در راه است، ترسیم کرده‌اند. آینده‌ای که شاید برخلاف تصور بسیاری، نه در دلِ صفحه‌نمایش‌ها، بلکه در پوست، استخوان، صدا، نگاه و ربات‌ها جا خوش کرده باشد.

   ایلان ماسک: رقص آرام ربات‌ها در کنار ما

تصور کنید وارد خانه‌ای می‌شوید و به‌جای صاحبخانه، رباتی با چهره‌ای انسانی، با لبخند و سینی نوشیدنی به پیشوازتان می‌آید و ضمن پذیرایی به شما خوشامد می‌گوید. این خیالِ دور، از نظر ایلان ماسک، تا کمتر از ۲۰ سال دیگر به واقعیت بدل می‌شود. مدیرعامل پرهیاهوی تسلا و اسپیس‌ایکس می‌گوید تا سال ۲۰۴۰ ربات‌های انسان‌نما، جمعیتی بیش از انسان‌های روی زمین خواهند داشت؛ یعنی بیش از ۱۰ میلیارد واحد.

پروژه‌ «اپتیموس» تسلا قرار است پیشتاز این انقلاب باشد؛ ربات‌هایی به قیمت 20 تا 30 هزار دلار که توانایی انجام «هر کاری» را دارند. ماسک معتقد است در سال ۲۰۲۶، تولید انبوه اپتیموس آغاز خواهد شد و به‌تدریج به «بزرگ‌ترین محصول ساخت بشر» تبدیل خواهد شد. او حتی پا را فراتر می‌گذارد: این ربات‌ها نه‌تنها همکاران ما در خانه و کارخانه خواهند بود، بلکه مسافران خاموش نخستین سفرهای بی‌بازگشت به مریخ نیز خواهند شد؛ بنیانگذاران شهری بر سطح سیاره سرخ، پیش از آنکه پای انسان به آنجا برسد. جذاب‌تر آنکه ماسک می‌گوید شاید روزی، پخش زنده‌ ۲۴ ساعته‌ ساخت‌وساز شهری در مریخ با دست‌های فلزیِ اپتیموس‌ها، بدل به یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی جهان شود!

 مارک زاکربرگ: دنیای آینده را از پشت عینک ببین

برای مارک زاکربرگ، آینده نه در آسمان‌ها که در چشمان ماست؛ یا به‌عبارتی دقیق‌تر، روی بینی ما. مدیرعامل متا می‌گوید: «اگر عینک هوش مصنوعی نداشته باشید، درک‌تان از جهان عقب‌تر از دیگران خواهد بود.» زاکربرگ معتقد است عینک‌های هوشمند، ابزار اصلی تعامل انسان و هوش مصنوعی در دهه‌ آینده خواهند بود.

این گجت‌ها نه‌تنها می‌شنوند و می‌بینند، بلکه به‌کمک الگوریتم‌های پیچیده، می‌توانند با انسان گفت‌وگو کنند، پیشنهاد بدهند، تحلیل کنند و حتی جای حافظه‌ انسان را بگیرند. محصولات مشترک متا با برندهایی مانند «ری‌بن» و «اوکلی»، در حال حاضر توانایی‌هایی همچون عکس‌برداری، فیلم‌برداری، پخش موسیقی و تعامل با دستیار هوشمند را دارند.

این عینک‌ها می‌توانند از آنچه می‌بینید، به هوش مصنوعی بگویند و پاسخ بگیرند؛ گویی چشمی دیجیتال در کنار چشمان طبیعی‌تان دارید که دنیا را بهتر، دقیق‌تر و سریع‌تر می‌بیند. زاکربرگ با اطمینان می‌گوید این فناوری نقطه‌ تلاقی دنیای فیزیکی و دیجیتال خواهد بود. او همچنین تأکید دارد که سرمایه‌گذاری سنگین متا روی «آزمایشگاه واقعیت‌ها» نه برای سرگرمی، بلکه برای مهیا کردن جهانی‌ست که انسان و هوش مصنوعی در آن باهم و نه جدا از هم، زندگی خواهند کرد.

 بیل گیتس: گوشی‌ها می‌میرند، خالکوبی‌ها زنده می‌شوند

در دنیایی که همه به دنبال گوشی هوشمند بعدی هستند، بیل گیتس مسیر متفاوتی را پیش می‌گیرد. او می‌گوید آینده متعلق به چیزی‌ست که نه در جیب‌مان، بلکه در پوست‌مان جا خوش می‌کند: خالکوبی هوشمند. این خالکوبی‌ها با فناوری نانو و جوهرهای الکترونیکی طراحی شده‌اند و می‌توانند جایگزین کامل تلفن همراه باشند.

تماس گرفتن، دریافت پیام، اتصال به اینترنت، بررسی علائم حیاتی و حتی تشخیص زودهنگام بیماری‌ها، همه از طریق پوست انجام می‌شود. گیتس این فناوری را تحولی در زندگی انسان‌ها می‌داند؛ از کنترل سلامت شخصی گرفته تا ارتباطاتی بی‌واسطه و طبیعی‌تر. البته نگرانی‌هایی جدی نیز وجود دارد؛ حریم خصوصی، احتمال هک داده‌های بیولوژیکی و خطر انحصار فناوری در دست نخبگان. اما گیتس می‌گوید اگر این فناوری همراه با ملاحظات اخلاقی توسعه یابد، می‌تواند نقطه‌ پایان عصر تلفن‌های همراه باشد.

   آینده نزدیک است؛ با چهره‌ای تازه

از ربات‌هایی که روی مریخ شهر می‌سازند تا خالکوبی‌هایی که زندگی را دیجیتال می‌کنند و عینک‌هایی که با ما حرف می‌زنند؛ آینده، همانقدر شگفت‌انگیز است که پیچیده، همان‌قدر هیجان‌انگیز که نگران‌کننده. دیدگاه‌های ایلان ماسک، مارک زاکربرگ و بیل گیتس بیش از آن‌که خیال‌پردازانه باشند، بازتابی‌ست از آنچه همین حالا در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های فناورانه‌ جهان در جریان است. فردا، زودتر از آنچه می‌پنداریم، از راه می‌رسد و شاید زودتر از آنکه فکر کنیم، به بخشی از بدن، دید و زندگی‌مان بدل شود.