حنا؛ تاجر ۴ میلیارد دلاری

روزنامه هفت صبح| نسخه خاورمیانه نشریه معتبر فوربس اخیرا، فهرست ۱۰۰ تاجران زن خاورمیانه را منتشر کرد و مثل سال گذشته، در صدر آن یک زن اصالتا ایرانی قرار گرفته است. خانم حنا عبدالواحد الرستمانی، زنی با تابعیت امارات عربی متحده که پدربزرگش از اهالی  شهر دشتی شهرستان گاوبندی (پارسیان) در استان هرمزگان بوده است. با هم نگاهی کنیم به این فهرست و البته قصه جالب خاندان الرستمانی. 

اوایل قرن بیستم، حاج حسن محمد الرستمانی، یکی از اهالی استان هرمزگان، با پدر و مادر خود به دلایلی ازجمله اینکه در ایران، روزگارشان از نظر اقتصادی به سختی می‌گذشته به دوبی می‌روند. دوبی در آن زمان هنوز دوبی امروزی نشده بوده. آن‌ها در منطقه الشندغه ساکن می‌شوند. اگر به دوبی رفته باشید می‌دانید که این منطقه، یک منطقه سنتی در دوبی است و یکی از آثار تاریخی این شهر یعنی خانه سعید آل مکتوم در آنجا قرار گرفته است. 

کمی بعد حسن تصمیم گرفت مثل دیگران وارد تجارت مروارید شود و شروع به تجارت با هندوستان کرد. همچنین ازدواج کرد و صاحب چند فرزند شد ازجمله عبدالواحد و عبدالله. این دو فرزند به دستور پدر، تحت تعالیم سخت آموزشی قرار گرفتند. از قرآن گرفته تا صرف و نحو عربی و حساب و حتی زبان انگلیسی. با این حال در ابتدای فعالیت‌شان کاری جز کار پدر یعنی تجارت مروارید را انجام ندادند. 

پیدایش مروارید مصنوعی در دهه ۵۰ میلادی، کار تجار فعال در این حوزه را به شدت کساد کرد به طوری که عبدالله و عبدالواحد مجبور شدند از تجارت دست بکشند و وارد کارمندی شوند. عبدالله به اداره آب و برق دوبی رفت و در شورای شهر مشغول به کار شد و برادرش عبدالواحد نیز در چندین موسسه دولتی کار پیدا کرد. 

اما این میزان از درآمد و این نوع کسب‌وکار آن‌ها را راضی نمی‌کرد. این شد که تصمیم گرفتند تجارتی شروع کنند و کار خود را با اجاره یک کیوسک چوبی در منطقه «بر دوبی» در سال ۱۹۵۴ آغاز کردند و در آنجا یک مغازه با نام الاهلی برای واردات و توزیع و فروش روزنامه و کتاب زدند. کارشان گرفت. در سال ۱۹۶۰ شعبه‌ای در منطقه دیره افتتاح کردند، بعد در اواسط دهه شصت به شارجه رفتند و دفتری در آنجا تاسیس کردند. 

اما آنچه باعث شد آن تجارت به سرمایه‌ای میلیارد دلاری تبدیل شود، فروش خودرو بود. آن‌ها در سال ۱۹۶۹ میلادی، نمایندگی نیسان در دوبی را گرفتند و کار خود را با فروش ۱۷ خودروی نیسان در سال آغاز کردند. 

و حالا آن ۱۷ خودرو در سال به جایی رسیده که یک شرکت بزرگ به نام گروه الرستمانی، 17/7 درصد از شرکت بیمه دوبی، ۶/۶ درصد از بانک تجاری دوبی، 10/1درصد از بانک ملی ام‌القوین و ۱۴ شرکت در حوزه‌های مختلف از خودرو گرفته تا هتلداری و خرده فروشی دارد، ۴ هزار نفر برای آن کار می‌کنند، شریک تجاری غول‌هایی چون سوزوکی، رنو، نیسان، توماس کوک و کاسترول است، بر اساس فهرست سال ۲۰۲۲ فوربس، یکی از سی کسب‌وکار بزرگ خانوادگی در خاورمیانه است و براساس اطلاعات سال ۲۰۲۱ سایت عربین بیزینس، نزدیک به ۲ و نیم میلیارد دلار ثروت برای خانواده الرستمانی به بار آورده است. 

البته گفته شده جایی از این مسیر، حاج عبدالواحد الرستمانی که در آبان سال ۱۳۹۵ درگذشت؛ مسیر خود را از برادرش کمی جدا کرد و بیزینس‌های مستقلی راه انداخت. نام او از سال ۲۰۰۷ با گروهی به نام خودش یعنی عبدالواحد الرستمانی گره خورده که در قلب آن یک شرکت خودرویی عربی است و تنها توزیع‌کننده خودروهای نیسان، اینفینیتی و رنو و قطعات یدکی آنو‌ها در دبی و بخشی از امارات است. او همچنین شرکت‌های دیگری در حوزه لوازم منزل، ترخیص کالا از گمرک و حمل‌ونقل کالا و کانتینر و نیز صنایع ساختمانی هم تاسیس کرده است. 

دختران این عبدالواحد، تقریبا همگی از زنان سرآمد این روزهای امارات هستند. مثلا خانم آمنه که دکترای مهندسی برق از دانشگاه جرج تاون گرفته، بیش از همه در شرکت TECOM نقش داشته است. شرکتی که مادر پروژه‌های بزرگی مثل مدیا سیتی دوبی است که حالا مقر شرکت تلگرام در آنجا قرار دارد. 

اما کسی که ما می‌خواهیم او را به شما معرفی کنیم خانم حنا عبدالواحد الرستمانی است. خانم حنا که اطلاعاتی از سن و سال او پیدا نکردیم کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات از دانشگاه جورج واشنگتن دارد و کار بانکی خود را در موسسه ویزا کارت آغاز کرده و سال ۲۰۲۱ با تجربه ۲۳ سال سابقه کاری در بخش بانکی، به عنوان اولین زنی که در امارات مدیرعامل یک بانک می‌شود؛ مدیرعامل فرست بانک ابوظبی، بزرگ‌ترین بانک امارات می‌شود. 

فرست بانک که در سال ۲۰۱۷ و با ادغام دو بانک فرست خلیج و بانک ملی ابوظبی تشکیل شده بر اساس لیست نشریه بنکر، در فهرست ۱۰۰ بانک برتر جهان هم قرار دارد و در حال حاضر در پنج قاره جهان دفتر و فعالیت مالی و تجاری دارد. این بانک به گفته فوربس در ۹ ماهه اول سال ۲۰۲۳، سود 4/3میلیارد دلاری را ثبت و اعلام کرده می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۱۳۵میلیارد دلار تامین مالی و سرمایه‌گذاری داشته باشد. 

جالب است بدانید که خانم حنا به عنوان یکی از مدیران کسب‌وکار خانوادگی الرستمانی در لیست فوربس نیامده است. اساسا فوربس اعلام کرده زنانی که مدیر کسب‌وکار خانوادگی بودند را از لیست تاجران زن امسال حذف کرده و فقط شاخص‌هایی مثل اندازه کسب‌وکار، تأثیر فرد، دستاوردها و عملکرد در سال گذشته را در نظر گرفته است. 

خانم الرستمانی در سال ۲۰۲۳ در فهرست قدرتمندترین زنان جهان نیز در جایگاه کلی ۶۳ و در جایگاه ۱۴‌ام در صنعت مالی و بانکی قرار داشت.در فهرست فوربس که یک فهرست صد‌وچهار نفره است، تاجرانی از ۲۷ صنعت و ۲۸ ملیت مختلف حضور دارند و مصری‌ها با ۱۷نماینده در جایگاه اول قرار دارند. پس از آن‌‌ها امارات با ۱۴نماینده و سعودی و لبنان با ۹ نماینده در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. بیشترین نماینده در این فهرست از بخش مالی و بانکی است. 

درباره بیمارستان رستمانی پارسیان

خاندان الرستمانی، ریشه‌های خود را فراموش نکردند و در سال ۱۳۸۱، با سرمایه ۵ میلیارد تومانی (قیمت روز) حاج عبدالله و حاج عبدالواحد رستمانی (پدر خانم حنا)، یک بیمارستان به نام رستمانی در زادگاه پدری خود یعنی بخش مرکزی شهرستان گاوبندی (پارسیان) در استان هرمزگان تاسیس می‌شود. این خانواده هنوز هم از این بیمارستان حمایت می‌کنند و به طور مثال در فروردین سال ۱۴۰۱، ساختمان بخش جدید ام آر آی این بیمارستان با حمایت مالی آنان ساخته و افتتاح شده است.