کاملا تصادفی!
ردپای جنجالی‌ترین پرونده‌های جنایی در سریال‌ها و آثار سینمایی اخیر .
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| این روزها یک سریال در حال پخش و یک فیلم سینمایی که هنوز روی پرده نرفته، به خاطر شباهت زیاد به پرونده‌های جنایی واقعی سالهای اخیر، مورد بحث قرار گرفته‌اند. بیش از یک ماه است که از پخش سریال گناه فرشته می‌گذرد. از آن ابتدا بسیاری در شبکه‌های اجتماعی از شباهت قصه و شخصیت‌های داستان به پرونده‌های مختلف جنایی مثل ریحانه جباری و شهلا جاهد نوشتند.
فیلم سینمایی بی‌بدن هم که یکی از آثار راه یافته به جشنواره فیلم فجر است، بدون اینکه اکران عمومی شود سر و صدا کرده و گفته می‌شود شباهت‌های زیادی به قصه آرمان عبدالعالی و غزاله شکور دارد. با این حال سازندگان هر دو اثر، شباهت به افراد و رخدادهای واقعی را کاملا تصادفی تعریف کرده‌اند. پیش از این هم آثاری ساخته شده که سازندگانشان استفاده از پرونده‌های جنایی واقعی را انکار کرده‌اند اما بینندگان و منتقدان نتوانسته‌اند چشمشان را بر روی این شباهت‌ها ببندند.
فیلم سینمایی بی‌بدن اولین ساخته سینمایی مرتضی علیزاده است اما کاظم دانشی به عنوان فیلمنامه نویس این اثر، در ساخت فیلم‌های منطبق با داستان واقعی جنایی بی‌تجربه نیست. دانشی پیش از این فیلم علفزار را ساخته بود که اقتباسی از پرونده تجاوز گروهی خمینی شهر است. پرونده‌ای که در سال 90 با حمله 9 مرد به یکی از باغ‌های خمینی‌شهر و تجاوز به چهار زن تبدیل به یکی از مهم‌ترین پرونده‌های آن سال‌ها شده بود. ا
لبته داستان علفزار یک نسخه کپی برابر اصل از این پرونده نیست و برای نوشتن فیلمنامه این پروژه، 300 پرونده مشابه بررسی و در آخر 15 پرونده انتخاب شده بود. حالا دانشی به همراه علیزاده فیلم سینمایی بی‌بدن را ساخته و هنوز هم در تکاپوی رساندن به موقع فیلم به جشنواره است.
بسیاری از رسانه‌ها معتقدند فضای فیلم به یک پرونده معروف جنایی دهه ۹۰ اشاره دارد. پرونده قتل غزاله شکور به دست آرمان عبدالعالی که چندین بار تا مرحله اجرای حکم رفت و برگشت. روزهای آخر دی ماه بود که یکی از سایت‌های خبری خواستار توقف پخش این فیلم شد و ادعا کرد فیلم بی‌بدن یک اثر جسور در نشان دادن جزئیات یک پرونده مهم قضایی است و خانواده عبدالعالی نسبت به ساخت این فیلم راضی نیستند.
غزاله دختر ۱۹ سالهای بود که روز ۱۲ اسفند سال ۱۳۹۲ به دست آرمان کشته شد و جسدش هرگز پیدا نشد. این پرونده یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی سالهای اخیر بود. در آخر آرمان در دادگاه مجرم شناخته شد و آذر ماه سال 1400 قصاص شد. با این حال کارگردان بی بدن می‌گوید داستان اصلی فیلم ساخته و پرداخته ذهن آن‌ها است و همه اجزای آن منطبق بر واقعیت نیست.
البته تایید کرده که این فیلم براساس فضای حاکم بر برخی پرونده‌های جنایی موجود در دستگاه قضایی ایران در سالهای اخیر ساخته شده است. الناز شاکردوست و نوید پورفرج بازیگران اصلی این فیلم سینمایی هستند و سروش صحت و گلاره عباسی هم از افرادی هستند که اسمشان در ترکیب بازیگران آمده است.
فرشته و ریحانه
سریال گناه فرشته اولین کار حامد عنقا در مقام کارگردانی است. او پیش از این نویسندگی و تهیه کنندگی سریال‌های آقازاده و پدر را انجام داده بود. یکی از سکانس‌های سریال آقازاده شباهت زیادی به پرونده قتل میترا استاد به دست همسر موقتش محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران داشت که البته عنقا هرگونه شباهت را تکذیب کرده بود.
حالا هم سریال جدید این کارگردان دچار همین گمانه‌زنی‌ها شده است. در ابتدای تیتراژ این سریال نوشته شده:« هرگونه شباهت به افراد و رخدادهای واقعی، کاملا تصادفی است.» اما برخی بینندگان این سریال نمی‌توانند از شباهت‌ها چشم‌پوشی کنند. جباری دختر 19 سالهای بود که به قتل مرتضی سربندی کارمند سابق وزارت اطلاعات در تیر ماه سال 86 اقرار کرد اما قتل با چاقو را دفاع از خود در برابر تجاوز دانسته بود.
البته برخی دیگر از مخاطبان این سریال معتقدند قصه این سریال شباهتی به پرونده جباری ندارد و تا اینجای داستان قتلی که کاراکتر فرشته مرتکب شده دفاع از خود نبوده و بیشتر یک پاپوش است. یکی دیگر از پرونده‌هایی که به سکانس‌هایی از این سریال نسبت داده شده پرونده شهلا جاهد است.
شهلا جاهد همسر موقت ناصر محمدخانی و قاتل لاله سحرخیزان، همسر دائم این فوتبالیست بود که آذرماه سال 89 به دار آویخته شد. در سکانسی از سریال «گناه فرشته» که داستان در دادگاه روایت می‌شود، لادن مستوفی که در نقش یک وکیل اولیای دم ظاهر شده است در یک دیالوگ خاص می‌گوید:
«سوال اینجاست که روند طولانی دادرسی به جز اشک‌های همسر مرحوم و خون دل خوردن فرزندان حاصل دیگری هم دارد یا نه؟» این دیالوگ شباهت فراوانی به حرف‌های اعتراضی شهلا جاهد در جریان برگزاری دادگاهش دارد که خطاب به قاضی پرونده گفته بود: «چرا آقای قاضی شما باید به خانواده مقتول تسلای خاطر بدهید اما باعث جریحه‌دار شدن احساسات اولیای دم می‌شوید؟»
حنای «خشم و هیاهو» و شهلا جاهد
یکی دیگر از آثار سینمایی که به خاطر شباهت فراوانش به یک پرونده واقعی جنجال زیادی برپا کرده بود فیلم خشم و هیاهو به کارگردانی هومن سیدی است. بعد از اکران این فیلم در سال 94 بسیاری از منتقدان گفتند داستان این فیلم بسیار شبیه روایت قتل همسر ناصر محمدخانی و اعدام همسر موقت او شهلا جاهد است.
داستان فیلم و شخصیت «خسرو» شباهت زیادی به ناصر محمدخانی ندارد. خسرو با بازی نوید محمدزاده یک خواننده مشهور است که با زن دیگری به نام حنا با بازی طناز طباطبایی به همسر خود خیانت می‌کند. شباهت اصلی فیلم با پرونده شهلا جاهد به نقش حنا بازمی‌گردد. ماجرای قتلی که گفته می‌شود به دست حنا اتفاق افتاده شباهت زیادی با پرونده شهلا جاهد و اعتراف به قتل لاله سحرخیزان و بعد، پس گرفتن این اعتراف دارد.
بسیاری از دیالوگ‌های شخصیت حنا در دادگاه بازخوانی حرف‌های شهلا است. با این حال در ابتدای این فیلم هم نوشته شده:«این داستان غیرواقعی بوده و کاملا زاده تخیل نویسنده است. هرگونه شباهت شخصیت‌های داستان با اشخاص حقیقی غیرعمدی و کاملا اتفاقی است.»
