سه‌گانه سفر به مریخ| نگاهی به ابعاد رقابت ناسا، اسپیس‌ایکس و چین
چین اولین فضانوردان خود را تا سال ۲۰۳۳ به مریخ خواهد فرستاد
هفت صبح، امیرحسین کریم‌نژاد| این روزها اسپیس‌ایکس، ناسا و سازمان فضایی چین هرکدام برنامه‌‌هایی بلندپروازانه برای ساخت سکونت‌گاه در سیاره سرخ دارند. اما کدامیک در رقابت برای سفر به مریخ موفق خواهند شد؟ از دهه‌ها پیش سازمان‌های فضایی در تلاش بوده‌اند ایده سفر به مریخ را عملی کنند. زمانی روسیه و آمریکا برای کاوش‌های فضایی با همدیگر رقابت می‌کردند. هرچند امروزه چین جای روسیه را گرفته است و در آمریکا نیز شرکت‌های خصوصی قدرتمندی همچون اسپیس ایکس وجود دارند.
در ادامه برنامههای ناسا، اسپیس‌ایکس و سازمان فضایی چین را برای سفر به مریخ بررسی خواهیم کرد تا ببینیم چه‌کسی در این رقابت پیروز می‌شود. پس از سفر به ماه همه منتظر بودند که ناسا ایده سفر به مریخ را نیز عملی کند. هرچند محدودیت‌های بودجه و تغییر اولویت‌ها باعث شد که این ایده هرگز به واقعیت تبدیل نشود. در واقع ناسا تنها توانسته چند کاوشگر و مدارگرد را به مریخ بفرستد. البته آنها مجددا در سال‌های اخیر پروژه آرتمیس را در دستور کار خود قرار داده‌اند که شامل سفر به ماه و سپس سفر به مریخ می‌شود. برنامه‌ای که تاکنون با تاخیرهای زیادی مواجه شده است.
پس از شدت گرفتن رقابت برای سفر به مریخ ناسا اعلام کرد که تا سال ۲۰۳۳ اولین ماموریت خود به مریخ را انجام خواهد داد. البته این ماموریت صرفا شامل فرستادن فضانوردان به مدار مریخ و بازگشت آنها به زمین می‌شود. سازمان فضایی آمریکا هنوز در مورد زمان قدم نهادن فضانوردان روی خاک مریخ تاریخی را اعلام نکرده است. هرچند به‌نظر می‌رسد که این هدف با فداکاری زیاد تا سال ۲۰۴۰ عملی خواهد شد.
در سمت مقابل چین اعلام کرده است که اولین فضانوردان خود را تا سال ۲۰۳۳ به مریخ خواهد فرستاد. آنها قصد دارند یک پایگاه دائمی را در این سیاره بسازند. ایلان ماسک نیز همیشه در مورد برنامههای خود برای مریخ با جزئیات صحبت کرده است. اسپیس‌ایکس می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰ فضانوردان خود را به مریخ بفرستد و تا اواسط قرن نیز یک شهر کاملا مستقل را در مریخ بسازد. در ادامه برنامههای این سه سازمان فضایی را با جزئیات بیشتر بررسی خواهیم کرد تا ببینیم کدامیک به واقعیت نزدیک هستند. آیا ممکن است ناسا در رتبه آخر رقابت برای سفر به مریخ قرار بگیرد؟
حتی پیش از مطرح شدن سفر به مریخ، ناسا با مشکلات جدی در زمینه بودجه دست‌و‌پنجه نرم می‌کرد. در واقع مدیران ناسا و کارشناسان مستقل بارها تاکید کرده‌اند که با وضعیت فعلی ناسا در رقابت برای سفر به مریخ دست بالا را نخواهد داشت. به‌باور آنها هدف تعیین شده برای سال ۲۰۳۳ نیز واقع‌بینانه نیست. به‌عنوان مثال در سال ۲۰۱۵ گزارشی به ناسا ارائه شد که عنوان می‌کرد پیش از فرستادن فضانورد به مریخ باید تجهیزات ضروری در فضای نزدیک به این سیاره قرار بگیرد.
برای اینکار نیز انجام ۳۲ ماموریت بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۳۰ ضروری است. ناسا در سال ۲۰۱۱ کار روی راکت SLS را آغاز کرد. دولت آمریکا آنها را موظف کرده بود که اولین پرتاب را در سال ۲۰۱۶ انجام دهند. هرچند که اولین ماموریت بدون سرنشین آرتمیس با شش سال تاخیر انجام شد. در واقع مقامات ناسا نمی‌خواستند به‌خاطر عجله کردن تجربه تلخ شاتل فضایی کلمبیا را تکرار کنند.
پیشتر یکی از مدیران ارشد ناسا گفته بود که اگر آنها می‌خواهند در رقابت برای سفر به مریخ پیروز شوند، باید سالی یک پرتاب موفق داشته باشند. این اتفاق در دوران آپولو نیز رخ داده بود؛ اما تکرار آن با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای بسیار سخت است. در سال ۲۰۲۱ چین اعلام کرد که قصد دارد با همکاری سازمان فضایی روسیه ایستگاه پژوهشی بین‌المللی ماه (ILRS) را بسازد.
این خبر پس از آن اعلام شد که توافق آرتمیس همه توجهات را در اخبار نجوم به‌خود جلب کرده بود. در توافق آرتمیس ناسا اصول و قوانینی را برای کاوش و همکاری در زمینه حضور در ماه پیشنهاد می‌کرد. هرچند چینی‌ها می‌خواهند مسیر خاص خود را بروند. سازمان فضایی چین اعلام کرد که ایستگاه پژوهشی ماه بین سال‌های ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۵ ساخته خواهد شد.
همچنین این ایستگاه می‌تواند تاثیر بسیار مهمی در رقابت برای سفر به مریخ داشته باشد. آنها همچنین اعلام کردند که برنامههای خود برای سفر به مریخ را از سال ۲۰۲۳ آغاز می‌کنند و پس از آن هر ۲۶ماه یکبار یک ماموریت به‌سمت سیاره سرخ خواهند داشت. به‌گفته مقامات چینی در نتیجه این ماموریت‌ها یک پایگاه دائمی در مریخ ساخته خواهد شد.
ایلان ماسک همیشه به‌خاطر برنامههای خوش‌بینانه خود برای فضا شناخته می‌شود. وی در سال ۲۰۱۶ گفته بود که ماموریت‌های مربوط به مریخ در سال ۲۰۲۴ آغاز خواهند شد. هرچند مشکلات مختلف باعث شد که وی در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ برنامه زمانی خود را به سال ۲۰۲۶ و سپس ۲۰۲۹ تغییر دهد. هرچند در هر صورت ایلان ماسک فکر می‌کند که رقابت برای سفر به مریخ تا پایان همین دهه به نتیجه می‌رسد؛ به‌نظر می‌رسد که برنامههای ایلان ماسک نیز چندان به واقعیت نزدیک نیست.
مشکل اصلی به تاخیرهای مکرر در زمینه توسعه راکت غول‌پیکر استارشیپ مربوط می‌شود. اسپیس ایکس قرار بود تمامی تست‌های استارشیپ را تا سال ۲۰۲۴ به پایان برساند تا شرایط برای ماموریت آرتمیس ۳ مهیا شود. هرچند که اولیت پرواز مداری موفق استارشیپ در ۶ ژوئن ۲۰۲۴ (معادل ۱۷ خرداد ۱۴۰۳) انجام شد، این تاخیرها باعث شده که افراد زیادی در مورد ماموریت آرتمیس ۳ تردید داشته باشد.
ناسا انتظار دارد که این ماموریت تا سال ۲۰۲۶ انجام شود و انسان پس از چند دهه مجدد روی کره ماه قدم بزند. هرچند که به‌باور کارشناسان این امر تا پیش از سال ۲۰۲۷ رخ نخواهد داد. مخصوصا اینکه راکت استارشیپ برای رسیدن به ماه یا مریخ به سوخت‌گیری مجدد در فضا نیاز دارد؛ ایلان ماسک پیشتر گفته بود که هر راکت استارشیپ با ۴ تا ۸ پرتاب به‌طور کامل شارژ خواهد شد.
هرچند که برخی کارشناسان ۱۶ تا ۲۰پرتاب را برای رساندن سوخت لازم به استارشیپ ضروری می‌دانند. همین نیز باعث می‌شود که هزینه‌های سفر فضایی افزایش یابد. در این مرحله بودجه می‌تواند نقش بسیار مهمی در تعیین برنده رقابت برای سفر به مریخ داشته باشد.
