مرد بدنام خاورمیانه در واشنگتن چه میکند؟
ترامپ دست از سر سیاستهای قبلی خود در قبال ایران برنمیدارد
هفت صبح| درحالی که ما این گزارش را برای شما آماده میکنیم، رویترز مدعی شده که ترامپ قرار است تا ساعات آینده یک دستور اجرایی را در مورد ایران امضا کند. خبرنگاران میگویند ممکن است این امضا به معنای بازگرداندن فشار حداکثری بر تهران باشد. امری که ایران احتمالا از مدتها قبل خود را برایش آماده کرده است.
نتانیاهو، نخستوزیر 75 ساله اسرائیل، بهعنوان اولین مهمان ترامپ در کاخ سفید، به ایالات متحده رفته تا ترامپ را ببیند. او که با توپ پر به واشنگتن سفر کرده، ممکن است در تشویق ترامپ به بازگرداندن فشارها بر ایران با هدف محروم کردن کشورمان از تمام راههای دستیابی به سلاح هستهای نقش ایفا کرده باشد. این درحالیست که دکترین ایران در زمینه انرژی هستهای با ادعاهای غرب در مورد ساخت سلاح هستهای همخوانی ندارد.
یک: در شرایطی که نتانیاهو هنوز در واشنگتن بهسر میبرد، ترامپ خود را آماده امضای فرمانی در مورد ایران میکند. فشار حداکثری که او در سالهای بعد از 2018 بر تهران وارد کرد، براساس ممنوعیت فروش نفت ایران و تحریمهای گسترده و همهجانبه بود.
از سمت دیگر مارکو روبیو هم اخیرا حرفهای تندوتیزی را علیه ایران بیان کرده است. وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با فاکسنیوز که ارگان راستگرایان آمریکاست، بر اعمال فشار حداکثری بر کشورمان تاکید فراوانی داشت. مارکو روبیو وزیر خارجه 54 ساله ایالات متحده از قبل هم رویکرد منفی در قبال ایران را پنهان نمیکرد. او با برجام به شدت مخالف بود و بهطور کلی در گروه سیاستمدارانی دستهبندی میشود که ابایی از راه انداختن جنگ ندارند.
دو: وزیر خارجه ایران روز سهشنبه در کنایهای تندوتیز نتانیاهو را به سخره گرفت. او با اشاره به سفر نخستوزیر اسرائیل به آمریکا گفت: خیلی از کشورها حتی نتانیاهو را به خاک خودشان راه نمیدهند و فضای هوایی خودشان را برای عبور هواپیمای حامل نتانیاهو باز نمیکنند. در جریان سفر نتانیاهو به آمریکا، او مجبور شد یک مسیر متفاوتی را به لحاظ هوایی طی کند، چون بعضی از کشورها مجوز پرواز بر خاک خودشان را ندادند. این شکست واضح را در رسانهها ما شاهد هستیم.
رویکرد عراقچی نشان میدهد که دستگاه دیپلماسی در ایران هم رویکردی سخت در قبال اسرائیل و ایالات متحده اتخاذ کرده است. تهران به خوبی میداند که ترامپ تحت نفوذ نتانیاهو است و نخستوزیر اسرائیل، فرصت سفر به واشنگتن و دیدار نزدیک با ترامپ را برای دردسر درست کردن برای ایران از دست نخواهد داد. از سوی دیگر در ماههای اخیر شایعاتی در مورد اینکه نتانیاهو، ترامپ را تشویق میکند تا علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کند، مطرح شده است. حتی برخی رسانهها پا را فراتر گذاشته و مدعی شده بودند که نتانیاهو بهدنبال مجوز حمله به مراکز هستهای ایران است.
سه: اشتیاق نتانیاهو برای اینکه ایالات متحده و تهران تنشهای بیشتری را تجربه کنند، بیپایان است. او هر بار، پروندهای را در دست میگیرد و با خود به واشنگتن میبرد تا نشان دهد اسرائیل در خاورمیانه بهخاطر ایران در خطر است و این ایده را به روسای جمهور ایالات متحده با قیمت گزافی میفروشد.
برای نتانیاهو، ترامپ بهترین گزینه در کاخ سفید محسوب میشود. اما برخی از کارشناسان میگویند اوضاع برای او آنقدر هم که خودش فکر میکند، ایدهآل پیش نمیرود. آکسیوس که از قضا به تلآویو بسیار نزدیک است، دیروز در گزارشی از قول یک مقام آمریکایی مدعی شده با وجود بهبود روابط در طول زمان، ترامپ همچنان نتانیاهو را دوست ندارد و به او اعتماد نمیکند.
چهار: گمانهزنی در مورد اینکه نتانیاهو تا چه اندازه میتواند در تصمیمات ترامپ در مورد ایران اثرگذار باشد، هنوز زود است. پوسته ماجرا به ما میگوید او از هر دری برای اینکه فشارها به تهران افزایش پیدا کند، وارد میشود. باراک راوید که قبلا به نتانیاهو نزدیک بوده و حالا برای اکسیوس مینویسد، مدعی شده نتانیاهو ممکن است در دیدار با ترامپ دنبال دریافت تایید برای حمله به ایران باشد.
پنج: در تهران، طبق گفته عباس عراقچی انتظار میرود که ایالات متحده، در صورتی که سودای توافق با ایران را دارد، دست به اعتمادسازی بزند. ظاهرا ترامپ این پیام را جدی تلقی نکرده یا دستکم فعلا برنامهای برای آن ندارد. مسئله دو طرف ماجرا این است که زمان زیادی تا پایان برجام باقی نمانده.
ایران تهدید کرده در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، از انپیتی خارج میشود. این تهدید میتواند در غرب ایجاد فشار برای رسیدن به یک راهحل ایجاد کند. اما بهنظر میرسد تیم ترامپ فعلا ترجیح میدهد بیتوجه به نگرانیهای تروئیکای اروپایی، از روشهای قبلی که نتیجهای را برای ایالاتمتحده در پی نداشت، استفاده کند.