عصبانیت اپوزیسیون ایرانی از ترامپ؛ به خاطر یک مشت دلار!
جزئیات فرمان توقف همه کمک‌های خارجی از سوی رئیس جمهور آمریکا
دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، اپوزیسیون ایرانی را خشمگین کرده است. آنها که طی چهار سال گذشته به امید بازگشت ترامپ به کاخ سفید روزگار می‌گذراندند و طی حدود دو ماه اخیر و با انتخاب او به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا، مشغول جشن گرفتن "آخرین روزهای عمر جمهوری اسلامی" بودند، یکباره با غافلگیری قطع بودجه از سوی کارفرما مواجه شدند.
فرمان متوقف کردن همه کمک‌های خارجی
در حالی که براندازان طی هفته‌های اخیر برای آغاز به کار ترامپ لحظه شماری می‌کردند و بر این گمان بودند که او در نخستین لحظات حضور در اتاق بیضی کاخ سفید، بی درنگ مواضعی تند علیه جمهوری اسلامی اتخاذ می‌کند و "فشار حداکثری2" را کلید خواهد زد، در روزهای گذشته با شوک‌های پیاپی مواجه شده‌اند.
در شرایطی که از زمان آغاز به کار ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا، مواضع او درباره مواجهه با ایران، انتظارات براندازان را برآورده نکرده بود، صدور فرمان متوقف کردن همه کمک‌های خارجی از سوی رئیس جمهور آمریکا، ضربه کاری دیگری بر پیکر ضدانقلاب به حساب می‌آید؛ دستوری که اگرچه موقت است، اما احتمال تجدیدنظر اساسی در این کمک‌ها، براندازان را نسبت به آینده فعالیت‌های خود نگران کرده است.
حمایت‌ها از چه زمانی آغاز شد و کدام گروه‌ها را شامل می‌شد؟
کمک‌های مالی دولت آمریکا به جریان‌های برانداز از سال 2009 تاکنون تحت برنامه «توسعه دموکراسی در شرق نزدیک (NERD)» به چهره‌ها و گروه‌های مختلف اپوزیسیون اختصاص یافته است. با این حال از سال 2004 تاکنون لیستی از کمک‌های آمریکا به رسانه‌ها و براندازان ایرانی منتشر شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در شرایط کنونی حدود 30 نهاد و جریان ایرانی ضدانقلاب فعال در آمریکا از دستور ترامپ متاثر شده‌اند. گفته می‌شود مؤسسه‌هایی مانند «توانا»، «رادیو زمانه» و «سازمان حقوق بشر ایران»، از جمله مؤسسه‌هایی به شمار می‌روند که بودجه‌شان قطع شده است. علاوه بر اینها گفته می‌شود با صدور این دستور فعالیت‌های شبکه‌هایی مانند ایران اینترنشنال و صدای آمریکا نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
کمک‌ها با چه پوشش‌هایی اختصاص می‌یافت؟ فعالیت در حوزه حقوق بشر، فعالیت در عرصه حقوق زنان، دریافت بودجه برای آزادی اینترنت، فعالیت در قالب کمک به اقلیت‌های جنسی، اختصاص کمک به اقلیت‌های دینی، کمک به مجموعه‌هایی با تعریف «بنیاد» و کمک‌های خیریه‌ای از جمله مواردی بودند که کمک‌ها با پوشش آنها اختصاص می‌یافت.
چرا کمک‌ها قطع شد و واکنش اپوزیسیون چگونه بود؟
موضوع قطع کمک به اپوزیسیون خارج نشین توصیه‌ای بود که از سوی ریچارد هاس، رئیس پیشین شورای روابط خارجی آمریکا تجویز شد. او اعتقاد داشت از طریق اپوزیسیون فعال در خارج از کشور نتیجه‌ای برای آمریکا حاصل نخواهد شد و آنان تنها موجبات هزینه مالی را فراهم می‌کنند و توانایی اقدام خاصی را ندارند. به گفته او، نسبت به کسانی که در اپوزیسیون مدعی هستند باید با ایران مواجهه سخت و نظامی داشت، باید بی اعتنا بود.
ناکارآمدی جریان‌های برانداز و عدم تحقق چشم‌اندازهای ترسیمی آنان از یک سو و در اولویت قرار گرفتن مشکلات اقتصادی داخلی آمریکا تحت راهبرد «اول آمریکا» از سوی دیگر زمینه‌ساز قطع کمک‌های مالی به جریان‌های ضدانقلاب شده است.
قطع موقت کمک‌های مالی به براندازان ایرانی که طی سال‌های گذشته در چارچوب‌های مختلف از قبیل بنیادها، مؤسسه‌های حقوق بشری و به بهانه‌های مختلف صورت می‌گرفت این روزها موجی از خشم و نگرانی را در اردوگاه براندازان به دنبال داشته است.
لادن بازرگان، فعال سیاسی ضدانقلاب در واکنش به این موضوع می‌گوید: متأسفانه ترامپ همیشه با کارهای خود، همه را سورپرایز می‌کند. امید ما الان باید به مارکو روبیو (وزیر امور خارجه آمریکا) باشد. باید دید برنامه بزرگ‌تر دولت ترامپ چیست؟ آیا می‌خواهند با ایران سر میز مذاکره بنشینند؟ دیگر خیلی نباید روی آمریکا حساب کرد.
فرزین ندیمی، کارشناس سیاسی ضدانقلاب نیز معتقد است: اینکه دولتی در آمریکا سر کار آمده که شعار اصلی‌اش فشار حداکثری بر دولت ایران بود، اما نخستین کاری که می‌کند تضعیف جامعه مدنی ایران است، یک تناقض است. با این اقدام با یک نوع افول مواجهیم.
مهدی صارمی‌فر، کارشناس شبکه ایران اینترنشنال می‌گوید: از پاییز 1401 دولت آمریکا سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی موضوع وی‌پی‌ان‌ها کرده که اکنون با این اقدام به خطر می‌افتد.
جمال‌الدین موسوی، مجری بی‌بی‌سی فارسی نیز اظهار داشت: دولتمردان آمریکا همیشه می‌گفتند این کمک‌ها به دلیل تعهدی است که به حقوق بشر، دموکراسی و رسانه‌های آزاد دارند، اما این توقف 3 ماهه کمک‌ها ممکن است به فعالیت‌های آنان لطمه وارد کند.
فرداد فرحزاد، مجری شبکه ایران اینترنشنال می‌گوید: آنچه تاکنون از ترامپ (در تقابل با جمهوری اسلامی) دیده‌ایم، بسیار متفاوت از آن چیزی است که قبل از روی کار آمدن او خیلی از فعالان سیاسی ایرانی به دنبال آن بودند. اقدام دولت آمریکا در قطع حمایت‌های مالی، دسترسی میلیون‌ها ایرانی به وی‌پی‌ان‌ها را در معرض خطر قرار داده است. توقف این حمایت‌ها، راه را برای اجرای کامل پروژه اینترنت ملی هموار می‌کند.
احمد احمدیان، کارشناس شبکه ایران اینترنشنال نیز معتقد است که این تصمیم ارتباطات امن با ایران را دچار اختلال خواهد کرد.
مریم افشنگ، خبرنگار ایران اینترنشنال می‌گوید: سازمان‌هایی که برای توسعه دموکراسی در ایران کار می‌کردند و همچنین رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور از این دستور تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. این نهادها و رسانه‌ها سکوت کرده‌اند و منتظرند ببینند چه اتفاقی خواهد افتاد. حدود 30 نهاد ایرانی در شرایط کنونی در سردرگمی به سر می‌برند و این موضوع تأثیر ویژه‌ای روی موضوع نیروی انسانی آنها خواهد داشت.