در جست‌وجوی ریشه‌ها| افزایش مهاجرت سیاه‌پوستان آمریکایی به کنیا
مهاجرت به کانادا به‌عنوان «خانه دوم» یا حتی «خانه واقعی»، به نمادی از جست‌وجوی هویت، صلح درونی و رهایی از تبعیض‌نژادی در غرب بدل شده است
هفت صبح| کنت هریس، کهنه‌سرباز ۳۸ساله آمریکایی، زمانی بیشتر روزهایش را در آتلانتا به این فکر می‌گذراند که جایی در دنیا باید باشد که رنگ پوستش نه بار اتهام که نشان افتخار و هویت مشترک باشد. این رویا دو سال پیش، با خرید یک بلیت یک‌طرفه به کنیا، رنگ واقعیت گرفت. او امروز در نایروبی پایتخت کنیا، در آپارتمانی شیک و مبله زندگی می‌کند و از غروب‌های طلایی آفریقا در ایوانی مشرف به شهر لذت می‌برد. هریس حالا صاحب کسب‌وکاری در حوزه اجاره اقامتگاه‌های لوکس است و زندگی‌ای را تجربه می‌کند که برای بسیاری از هم‌نژادانش در آمریکا همچنان دور از دسترس می‌نماید.
کوچ معکوس: از آمریکا به آفریقا
هریس تنها نیست. او بخشی از موج رو به رشدی از آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار است که در جست‌وجوی هویت و آرامش، به کنیا مهاجرت کرده‌اند؛ مهاجرتی که خود آن را «بازگشت به خانه» می‌نامند. این مهاجران جدید از گرمای طبیعت استوایی کنیا، مهمان‌نوازی مردم و پیوندهای فرهنگی، استقبال کرده‌اند. هریس می‌گوید: «همیشه رویاپرداز بوده‌ام.
بعد از تجربه سفرهای نظامی، حالا این فرصت را دارم که خانه‌ای جدید بسازم. کنیا خانه من است.» جالب آنکه بیشتر این مهاجرت‌ها، لزوما واکنشی مستقیم به سیاست‌های خاص آمریکا، مانند دوره ترامپ یا لغو برنامه‌های تنوع نژادی نیست. بسیاری از مهاجران می‌گویند سال‌هاست به ترک آمریکا فکر می‌کردند و تنها فضای متشنج اجتماعی و سیاسی اخیر آن‌ها را به شتاب در تصمیم‌شان واداشته است. هریس در این‌باره می‌گوید: «دوستانم از من درباره مهاجرت می‌پرسند اما نه از سر ترس سیاسی؛ بلکه از روی اشتیاق به زندگی باکیفیت‌تر.»
چهره‌ای آشنا در سرزمینی دیگر
آستون هولمن، یوتیوبر آمریکایی که نزدیک به یک دهه در کشورهای مختلف زندگی کرده، ۹ ماه است که ساکن کنیا شده . او می‌گوید: «در اینجا آدم‌ها شبیه من هستند. حس غریبه بودن را ندارم. اینجا برخلاف اروپا یا آمریکای لاتین، حس تعلق دارم.» او خاطره‌ای از توقف ماشین تاکسی‌اش و کمک فوری یک رهگذر تعریف می‌کند و می‌گوید: «در همان لحظه فهمیدم در جای درستی هستم.» کنیا به‌ویژه در میان مهاجران سیاه‌پوست آمریکایی جایگاه ویژه‌ای یافته است.
بسیاری از آن‌ها در نایروبی رستوران، آژانس گردشگری یا حتی مزرعه راه‌اندازی کرده‌اند. نمونه بارزش شرکت خدمات مهاجرتی «آدیلا ریلکسیشن سرویس» است؛ شرکتی که توسط آدیلا محمد، زنی آمریکایی که چهار روز پس از خاکسپاری مادرش برای آرامش و درمان روحی به کنیا آمد، پایه‌گذاری شد. او می‌گوید تاکنون به ۱۵ خانواده برای اسکان کامل در کنیا کمک کرده و حداقل پنج خانواده دیگر در ۹۰ روز آینده خواهند آمد. برخی حتی برای سال ۲۰۲۶ وقت گرفته‌اند؛ بدون تاریخ مشخص، تنها با تصمیم قطعی برای ترک آمریکا.
جنبش آزادی درونی
از نگاه آدیلا محمد، این مهاجرت یک جنبش است: «مردم دیگر مجبور نیستند. این انتخاب آگاهانه است. زنجیرها در حال گسستن‌اند. بازگشت به خانه یعنی انتخاب آزادی، آزادی ذهن.» او، مانند بسیاری دیگر، معتقد است که این مهاجرت‌ها نه‌تنها برای مهاجران بلکه برای کشورهای آفریقایی هم مزایای اقتصادی خواهد داشت.
رافائل اوبونیو، کارشناس سیاست‌گذاری عمومی در برنامه اسکان سازمان ملل (UN-Habitat)، می‌گوید: «آمریکا دارد سرمایه انسانی و روایتی تاریخی را از دست می‌دهد؛ خط بطلان روی روایتی که می‌گفت این کشور سرزمین فرصت‌هاست. مهاجرت معکوس این افسانه را خدشه‌دار کرده.» او هشدار می‌دهد که این روند به فرار مغزها و کاهش جذابیت جهانی آمریکا منجر خواهد شد.
