رئیسجمهور گیتار به دست

خاویر برای رونمایی از کتاب تازهاش کنسرت برگزار میکند و مثل ستارهها میخواند
هفت صبح، سعید خوشبین| شنبهشب در بوئنوسآیرس یکی از عجیبترین صحنههای سیاسی-فرهنگی در تاریخ معاصر آرژانتین رخ داد. خاویر میلی، رئیسجمهور لیبرال و جنجالی این کشور، تصمیم گرفت در مراسم رونمایی از کتاب تازهاش که بیش از پانزدههزار نفر آمده بودند؛ کنسرت راک برگزار کند. اتفاقی تقریبا نادر که مراسم را از رونمایی یک کتاب سیاسی اقتصادی فراتر برد و به یک کنسرت پرهیجان تبدیل کرد.
هنگامی که سخنرانی اولیه تمام شد، سالن بزرگ «موویستار آرنا» ناگهان غرق نور بنفش و صدای گیتار الکتریک شد. اما این بار، نه خبری از گروههای راک مشهور بود و نه از خوانندههای جوان. وسط صحنه، مردی با کت چرمی و موهای پریشان ایستاده بود که مردم آرژانتین او را نه در کنسرت، که معمولا در کاخ ریاستجمهوری میدیدند. خاویر میلی تصمیم گرفت این شب را به یک کنسرت تمامعیار راک تبدیل کند.
پانزده هزار نفری که در سالن بودند، شعار میدادند، جیغ میکشیدند و اسمش را فریاد میزدند: «میـلی! میـلی!» فیلمهایی که از این مراسم بیرون آمده است، نشان میدهد صحنه مثل اجرای گروههای افسانهای طراحی شده بود. دود سفید، نور لیزر و فریاد جمعیت. میلی با چهرهای مصمم وارد شد، فریاد زد: «آرژانتین آزاد خواهد شد!» و بعد شروع کرد به خواندن ترانهای درباره فرو ریختن دیوارها تا جمعیت دوباره با او همصدا شود.
در میانه اجرا، ناگهان موسیقی قطع شد و میلی فریاد زد: «به ما گفتند نمیتونیم کشور رو نجات بدیم! گفتند شکست میخوریم! اما ما هنوز ایستادهایم!» میلی یکبار دیگر نیز جنجالی شده بود. آن هنگام که اره به دست گرفت و در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد. البته که پیروز شد. او اره را به عنوان نمادی از قطع کردن دست رانتخواران و چپها دانسته بود که بودجه یک کشور را با سیاستهای دولتی نابود میکنند.
سهشنبه شب نیز که صدای سوت و کف جمعیت سالن را میلرزاند، خاویر میلی کمتر شبیه سیاستمدار بود و بیشتر شبیه ستاره راکِ خشمگینِ میدان سیاست. اما او چه میگوید؟ کتابش درباره چیست؟ و اندیشههای میلی، این رئیسجمهور راست لیبرال درباره چیست؟
کتاب جدید میلی با نام «ساخت معجزه» منتشر شده است. او در آن از خودش، از راهی که آمده و از رویایی که دارد حرف میزند: «آرژانتینی بدون بانک مرکزی، بدون دولت بزرگ، بدون فساد و بدون چپها». میگوید دولتها سالها پول چاپ کردهاند و کشور را به لبه ورشکستگی کشاندهاند. او میخواهد دولت را لاغر کند، خرجها را کم کند و بازار آزاد را رها کند تا خودش کارش را بکند.
اما منتقدانش حرفهای او را قبول ندارند. میگویند: «میلی دارد با اره، به دست مردم حمله میکند!» میلی در ماههای گذشته با سرعتی سرسامآور وارد اصلاحات اقتصادی شده است. هوادارانش او را شکست ناپذیر میدانند و میگویند روزبهروز موفقیتهای بیشتری کسب میکند و مخالفان میگویند درحال شکست خوردن است. با این حال او چند وزارتخانه را با هم ادغام کرده، بودجه استانها را کم کرده و بسیاری از یارانهها را قطع کرده است.
طرفدارانش میگویند: «بالاخره یکی اومده که حساب دولتهای مفتخور رو برسه.» اما منتقدانش فریاد میزنند: «فشار همه این سیاستها روی دوش فقراست.» آمارها و اعداد اما به هیچ جریان سیاسی تعلق ندارند. جدیدترین آمارها حاکی از این هستند که تورم پایین آمده ولی همزمان قیمت غذا و اجاره خانه بالا رفته است.
الپائیس خوانندهترین روزنامه اسپانیایی نوشته است در خیابانهای بوئنوسآیرس، مغازهدارها و رانندگان تاکسی به دو دسته تقسیم شدهاند؛ بعضی از او دفاع میکنند، بعضی دیگر میگویند «این مرد از کتابهای اقتصاد زندگی واقعی نمیفهمه!» میلی دشمن کم ندارد.
مخصوصا وقتی شما علیه چپها اره به دست بگیری، هر چپ اندیشی در هر نقطه از دنیا مخالف تو میشود. مخالفان خاویر میلی نیز رسانهها، اتحادیهها، سیاستمداران قدیمی و حتی بعضی از چهرههای مذهبی هستند که مدام از او انتقاد میکنند. حتی اسقف اعظم بوئنوسآیرس گفته بود: سیاستِ حذف فقرا، عدالت نمیآورد.
اما میلی از هیچکس ابایی ندارد. او عادت دارد در مصاحبهها فریاد بزند، مخالفانش را «مفتخور» بنامد و بگوید که «چپها دشمن آزادیاند». در سیاست خارجی هم دست به جنجال زده است. با چین و برزیل درافتاده و با اسرائیل و آمریکا ابراز دوستی کرده است.
بسیاری از اقتصاددانها در برابر سیاستهای میلی دستبهسینه ماندهاند. او میخواهد بانک مرکزی را ببندد و اجازه دهد دلار و پزو در کنار هم در بازار بچرخند. اما منتقدان میگویند: «اگر بانک مرکزی را حذف کند، کشور مانند خودرویی بدون ترمز با دیوار به شدت برخورد خواهد کرد.»
برخی حتی میگویند او با سرعتی خطرناک در حال اجرای نسخهای از «لیبرالیسم خالص» است که در کتابها شاید جواب بدهد، اما در خیابانهای فقیر بوئنوسآیرس نه. با این حال، او روی تصمیمش ایستاده است. در یکی از سخنرانیهایش گفته بود اگر قرار باشد که آرژانتین سقوط کند، من میخواهم در راه آزادی سقوط کند، نه در باتلاق سوسیالیسم.
در نظرسنجیها، محبوبیت میلی مثل نوسان دلار بالا و پایین میرود. بعد از شوک اقتصادی ماه قبل، محبوبیتش پایین آمد، اما بعد از همین کنسرتِ پر سر و صدا، دوباره کمی بالا رفت. در صحنه سیاست آرژانتین، کمتر کسی مثل خاویر میلی پیدا میشود. او ترکیبی است از سیاستمدار، فیلسوف اقتصادی و اکنون خواننده راک.
حرفهایش خشمآلود است، اجرایش پر از هیجان و تصمیمهایش همیشه جنجالی. در حالی که بیشتر سیاستمداران با کلمهها بازی میکنند، میلی با فریاد به جنگ مخالفانش میرود. وانمود میکند که نمیترسد و عقبنشینی نخواهد کرد.در پایان کنسرت، با گیتارش به وسط صحنه آمد و گفت: آرژانتین رو نجات میدهم، حتی اگه همه با من بجنگند.و جمعیت هواداراش دوباره یکصدا فریاد زدند: میـلی! میـلی! میـلی.
واقعیت این است که هیچکس نمیداند پایان این نوع سیاستورزش چه خواهد شد. آیا میلی واقعا آرژانتین را از بحران بیرون میکشد یا آرژانتین را وارد دوران تازهای از آشوب میکند؟ آنچه مسلم است، او قواعد بازی را عوض کرده. با سیاست به مثابه صحنه کنسرت برخورد میکند و اقتصاد را به بحثی خیابانی و پرحرارت تبدیل کرده است.
این درحالی است که هنوز بیشتر رهبران سیاسی، پشت تریبونها میایستند اما خاویر میلی روی صحنه میجهد، اره به دست میگیرد، گیتار میزند، فریاد میکشد و مخالفانش را تهدید و تحقیر میکند. شاید او از اولین سیاستمداران جدیدی باشد که با موهای آشفته و کت چرمیاش میخواهد با کنسرت راکاندرولِ کشورش را از نو بسازد اما سوال بزرگ هنوز پابرجاست: آیا با فریاد و گیتار، میشود تورم را شکست داد؟