قاب تاریخ| داستان پری زنگنه خواننده مشهور اپرا که نابینا شد
همکاری شگفت‌انگیز خواننده نابینای اپرا با رهبران ارکستر توماس بالدنر، کریستین داوید و فرهاد مشکات
هفت صبح| برگی از تاریخ امروزمان به پریرخ شاه‌یلانی معروف به پری زنگنه اختصاص دارد. زنگنه که در سال ۱۳۵۰ بینایی خود را در یک سانحه رانندگی از دست داد؛ «حادثه بر اثر خستگی زیادی من رخ داد. اتومبیلم با اتومبیلی که در کنار خیابان پارک شده بود، برخورد کرد. بعد از این برخورد دیگر چشم‌هایم جایی را ندید.»
از او چه می‌دانیم؟
خواننده اپرا متولد ۱۱ آذر ۱۳۱۸ در کاشان است و 85ساله؛ از پدری کاشانی و مادری گیلانی؛ پری که بیشتر به آوازهای فولکلورش شناخته می‌شود بعد از ازدواج با حسین زنگنه صاحب شرکت تاکسی ایر، به نام پری زنگنه شناخته شد. ثمره ازدواج آنها که بعد از حادثه رانندگی به جدایی ختم شد، دو فرزند دختر بود.
شاه پری زنگنه یکی از دختران پری بود. داستان شاه پری هم جالب توجه است؛ خیلی کوتاه اشاره کنم که شاه پری سال ۱۹۸۹ (1368) در حالی که 24 سال بیشتر نداشت، در اسپانیا با عدنان خاشوقی میلیاردر سعودی آشنا و این آشنایی یک سال بعد به ازدواج ختم شد. عدنان خاشوقی 55ساله با دو همسر انگلیسی و ایتالیایی عاشق شاه‌پری شده بود و پیشنهاد ازدواج او از سوی شاه‌پری پذیرفته شد.
شاگردی اِولین و زرین‌پنجه
برگردیم به پری؛ فارغ‌التحصیل اپرا از کنسرواتوار عالی موسیقی تهران است. پری تحصیلات مقدماتی خود را در تهران می‌گذراند و نخستین درس‌های آواز ایرانی را هم در کلاس نصرالله زرین‌پنجه فراگرفت و بعد به هنرستان عالی موسیقی رفت. به علت داشتن صدای لیریکو اسپینتو نزد اِولین باغچه‌بان اپرا می‌آموزد و بعد از آن به ایتالیا و آلمان و اتریش سفر کرد و از چندین آکادمی فارغ‌التحصیل شد. علاوه بر خوانندگی، پری زنگنه در سفر تحصیلی به ژاپن، متوجه استعداد خود در هنر گل‌آرایی هم می‌شود و بعد از یادگیری در بازگشت به ایران، نمایشگاه‌های گل‌آرایی هم برگزار می‌کند.
تصادف منجر به نابینایی
پری در سنین جوانی یعنی سال ۱۳۵۰ (32سالگی) بینایی‌اش را در یک حادثه رانندگی در اثر پرتاب خرده‌شیشه‌های پیکان، از دست می‌دهد اما این باعث نشد دست از علاقه‌اش بردارد. در روزهای نخست آذر ۱۳۵۳ وقتی خبرنگار روزنامه اطلاعات برای گفت‌وگو سراغ او می‌رود، سرگرم تهیه صفحه‌ای از آوازش بود که می‌خواست روانه بازار کند؛ مجموعه‌ای از آوازهای فولکلوریک ایرانی. در ادامه خلاصه گفت‌وگوی خبرنگار روزنامه اطلاعات را با او که سوم آذر ۱۳۵۳ منتشر شد، می‌خوانید:
پری زنگنه چند سال قبل در پی یک حادثه بینایی خود را از دست داد. درباره این حادثه که شایعات زیادی بر‌سر زبان‌ها انداخت، می‌گوید: حادثه بر اثر خستگی زیاد من رخ داد. اتومبیلم با اتومبیلی که در کنار خیابان پارک شده بود، برخورد کرد. بعد از این برخورد دیگر چشم‌هایم جایی را ندید.
پری زنگنه که دوره هنرستان موسیقی را تمام کرده، دو دختر 10ساله و 8ساله دارد. او می‌گوید:«در پی اتمام دوره هنرستان ازدواج کردم. پس از ازدواج بی‌هیچ دلیلی خوانندگی را کنار گذاشتم و درست شش سال بعد تصادف کردم. بعد از این حادثه بود که ناگهان حس کردم دوباره دلم می‌خواهد بخوانم.»
پری زنگنه اولین خواننده‌ای بود که چندی پیش با ارکستر سمفونیک تهران آواز خواند. از او می‌پرسم چگونه این اجرا را پذیرفته و موفق شده است که می‌گوید:« البته این کار هم برای یک خواننده نابینا که نمی‌تواند حرکات دست رهبر ارکستر را ببیند و هم برای رهبر ارکستر کار بسیار مشکلی است. اما با چند بار تمرین و همکاری صمیمانه رهبرهای ارکسترها دریافتم که می‌توانم به جای آنکه با حرکت دست رهبر، ریتم را دنبال کنم، می‌توانم با استفاده از حس‌های دیگرم این کار را بکنم.
مثلا نزدیک رهبر ارکستر بایستم و با شمارش ریتم آهنگ را دنبال کنم. خوشبختانه تا به حال با چند رهبر ارکستر (توماس بالدنر، کریستین داوید و فرهاد مشکات) که همکاری داشته‌ام، نتیجه کار رضایت‌بخش بوده. به‌زودی کنسرت‌های دیگر در تهران و شهرستان‌ها از طرف ژونس موزیکال و سه کنسرت دیگر در اروپا در شهرهای هامبورگ، برلن شرقی و پالرموی ایتالیا اجرا خواهم کرد. برای همین این روزها سخت مشغول تمرینم.
