دیپلمات روسی در باغ ملی| لاوروف و پیامی که برای ایران داشت
یکی از مهم‌ترین نکاتی که لاوروف درموردش حرف زد، مربوط به برجام بود
هفت صبح| وزیرخارجه روسیه دیروز برای سفری 24 ساعته در تهران از هواپیمای خود پیاده شد. پیش از آنکه او به تهران برسد، ماریا زاخارووا، سخنگوی حاضرجواب وزارت‌خارجه روسیه ویدئویی را از پنجره هواپیما منتشر کرد. او در توضیح ویدئو نوشت: درحال نزدیک‌شدن به تهران هستیم. آسمان به یک بزرگراه شلوغ تبدیل شده است. نوشته‌ای که به‌نظر می‌رسید هوشمندانه در مورد امنیت آسمان ایران برای پروازهای داخلی و خارجی با وجود تبلیغات و تهدیدها تنظیم شده بود.
لاوروف، وزیرخارجه روسیه که 12 سالی از عباس عراقچی بزرگ‌تر است، روز سه‌شنبه در تهران با وزیرخارجه ایران دیدار و عصر آن روز در نشست خبری شرکت کرد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که لاوروف درموردش حرف زد، مربوط به برجام بود. با وجود اینکه بسیاری این روزها معتقدند عمر توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای اروپایی و چین به پایان رسیده، روس‌ها ظاهرا کماکان به چارچوب‌های توافق سال 2015 وفادارند.
لاوروف در نشست خبری دیروز در همین زمینه تاکید کرد که ظرفیت دیپلماسی درباره برجام همچنان وجود دارد و باید به صورت مناسب و بدون توسل به زور و تهدید از آن استفاده کرد. این حرف از آنجایی که این روزها اوضاع بین روسیه و آمریکا به‌شدت حسنه است، مورد توجه زیادی قرار گرفته. درواقع به‌نظر می‌رسد که وزیرخارجه روسیه به‌نحوی در تهران نشان داده که روابط نزدیک ترامپ و پوتین، باعث نخواهد شد تا رئیس‌جمهور روسیه مشق‌های خود را در زمینه ایران از روی دست رئیس‌جمهور ایالات‌متحده بنویسد.
هرچند که تحلیل‌گران عموما معتقدند در فضای سیاست بین‌الملل فاصله میان کلمات تا عمل می‌تواند زیاد باشد. عباس عراقچی در همین نشست درمورد برجام و همکاری با روس‌ها توضیح داد: عراقچی با اشاره به اینکه در خصوص برنامه هسته‌ای ایران، ما مشورت‌های بسیار نزدیکی با روسیه داشته و داریم، گفت: تیم‌های حقوقی، سیاسی و کارشناسی ما در تماس مستمر هستند و ما به این تماس‌ها ادامه خواهیم داد. من در خصوص گفت‌وگوهایی که روز گذشته با سه کشور اروپایی صورت گرفت، به جناب آقای لاوروف و همکارانش توضیح دادم.
عباس عراقچی در نشست خبری خود با لاوروف در روز هفتم اسفندماه گفت همکاری‌های ما شامل زمینه‌های متعددی ازجمله حوزه‌های انرژی، راه‌آهن، کشاورزی، تجارت، گردشگری و بسیاری از حوزه‌های دیگر است. وزیرخارجه خبر داد که همکاری‌های اقتصادی ما به‌سرعت در حال پیشرفت است و کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی به‌زودی در ماه آوریل برگزار خواهد شد. ایران و روسیه در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا حجم مبادلات خود را افزایش دهند. با توجه به تحریم‌ها در هر دو کشور و برخی مشکلات دیگر پیش رو، معمولا رقم‌ها برای دو طرف راضی کننده نبوده است.
همانطور که حدسش هم دشوار نبود، صحبت‌ها میان وزیرخارجه ایران و روسیه به مسئله سوریه و لبنان و فلسطین هم کشیده بود. عراقچی با اشاره به اینکه بحث‌های بسیار خوبی با همتای روس خود درباره مسائل منطقه داشته، توضیح داد: در زمینه فلسطین، لبنان و سوریه، گفت‌وگوهای مفصلی را انجام دادیم. طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران همواره جنایت‌های رژیم صهیونیستی در فلسطین را محکوم کرده و همچنان این محکومیت ادامه دارد.
طرح جدیدی که برای محاصره اجباری غزه در نظر گرفته شده، مورد بحث قرار گرفت و به‌شدت محکوم است. موضع متحد کشورهای منطقه علیه این طرح غیرقابل قبول اتخاذ شده و به‌زودی اجلاس وزرای خارجه سازمان همکاری‌های اسلامی به درخواست ایران در همین زمینه برگزار خواهد شد. وزیرخارجه ایران درباره سوریه بیان کرد: مواضع ما در خصوص سوریه بسیار نزدیک است.
جمهوری اسلامی ایران خواهان ثبات، آرامش، حفظ وحدت سرزمینی، حفظ تمامیت ارضی و پیشرفت سوریه براساس خواست مردم است. ما از صلح و ثبات در این کشور پشتیبانی خواهیم کرد. همچنین در مورد لبنان، مواضع جمهوری اسلامی ایران بر حمایت کامل از دولت این کشور و مردم لبنان استوار است. ما بر اهمیت بازسازی، ادامه آتش‌بس و ضرورت خروج کامل رژیم صهیونیستی از سرزمین‌های اشغالی در جنوب لبنان و سایر مناطق اشغالی در فلسطین و سوریه تأکید داریم.
یکی دیگر از نکاتی که در نشست خبری عراقچی و لاوروف مورد توجه قرار گرفت، گفته‌های وزیرخارجه ایران در خصوص مذاکره با کشورهای غربی بود. عباس عراقچی با اشاره به مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص مذاکرات برجام و روابط با کشورهای غربی گفت: ما در موضوع هسته‌ای با همکاری و هماهنگی دوستان خودمان در روسیه و چین حرکت و مواضع‌مان را هماهنگ خواهیم کرد. در خصوص مذاکرات هسته‌ای، موضع ایران کاملا روشن است. ما تحت فشار، تحت تهدید و تحت تحریم مذاکره نخواهیم کرد. او ادامه داد: لذا هیچ امکان مذاکره مستقیم بین ما و آمریکا در موضوع هسته‌ای تا زمانی که فشار حداکثری به این شکل خودش اعمال خواهد شد، وجود نخواهد داشت.
آخرین جملات لاوروف در نشست عصر سه‌شنبه تفسیرهای گوناگونی را ایجاد کرد. سرگئی لاوروف به‌عنوان آخرین خبر در نشست خبری توضیح داد که روس‌ها نتیجه تماس‌های خود با آمریکا را من‌جمله در زمینه اوکراین در اختیار ایران قرار خواهند داد. برخی از تفاسیر در مورد همین بخش کوتاه از حرف‌های وزیرخارجه روسیه، مبنی بر آن بود که او غیرمستقیم اعلام کرده حامل پیامی برای تهران بوده است.
پیش از این برخی رسانه‌های روسی هم در تحلیل‌های خود چنین مواردی را مطرح کرده بودند که البته وجهه خبری نداشت. اما گروهی دیگر اعتقاد دارند حرف‌های لاوروف به معنای ادای احترام او به دوستی با تهران است. اینکه وزیرخارجه روسیه نتایج گفت‌وگوها با ترامپ را به اطلاع ایران برساند، می‌تواند یک رفتار محترمانه دیپلماتیک باشد که معنای پایبندی روس‌ها به روابط نزدیک با تهران را با خود حمل می‌کند.