کمی بدبینی همیشه مفید است| اولین گام خروج از بحران یا سختی

هفت صبح| ‌ بیایید توافق کنیم که اوضاع بین‌المللی چندان مطابق میل و به نفع ما نیست. برای ترسیم یک سیاست‌ خارجی فعال و هنرمندانه، دیدن واقعیت بین‌المللی اولین گام خروج از بحران یا سختی است. در چنین وضعیتی آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، آن است که دیپلمات‌ها از همه هنرها و ابتکارات خود برای به‌ثمر رساندن یک دیپلماسی همه‌جانبه تلاش کنند. در واقع حالا دیگر ساختمان وزارت‌خارجه محل برخی از مهم‌ترین تصمیمات است.

عباس عراقچی که به فن چانه‌زنی و دیپلماسی تسلط دارد، این روزها سکان وزارت‌ خارجه را به دست گرفته. او سوابق دلگرم‌کننده‌ای در مذاکرات هسته‌ای داشته و از دیپلمات‌هایی است که به دلیل ماموریت در شرق آسیا برای کشورهایی مانند ژاپن شناخته شده و قابل احترام است و البته در سال‌های گذشته گاهی پیش‌بینی‌هایی داشته که به‌نتیجه نرسیده‌اند.

از سوی دیگر از روزی که عراقچی پا به ساختمان وزارت‌خارجه در خیابان سی‌تیر گذاشته ، اوضاع روزبه‌روز پیچیده‌تر شده است. او نخستین‌ روزهای خود را با ترور اسماعیل هنیه از سوی اسرائیل شروع کرد و بعد با بالاگرفتن تهدیدات اسرائیل علیه ایران، دیپلماسی منطقه‌ای را شروع کرد و به کشورهای عربی سر زد تا آنها را در جبهه مقابل اسرائیل و در کنار ایران نگه دارد.

این دیپلماسی، به‌خوبی جواب داد و نشان از آن داشت که عراقچی زبان حاکمان کشورهای حوزه خلیج‌فارس را می‌داند و نحوه تعامل با آنها را می‌شناسد. اما پیچیدگی‌های دیپلماسی بیشتر از این حرف‌هاست. عراقچی دست به ابتکاراتی زده است که پیش از این چندان از آنها استفاده نمی‌شد. ما در همین صفحه در مورد دیپلماسی او در قبال غذاهای سنتی کشورهای منطقه که به آنها سفر می‌کرد، برای شما نوشته‌ایم.

البته این دیپلماسی هرچند باعث نزدیکی کشورها شده اما نتایج خاصی را به اسم وزیرخارجه ایران نزده است. در واقع سفر به سوریه نتوانست مانع از سقوط دولت اسد شود و در مصر سر زدن به رستوران مشهور قاهره، گره از کار دو کشور باز نکرد. در افغانستان هم اوضاع برای بحران‌هایی که دو کشور درگیر آن هستند، تغییری نکرده است.

حالا روز جمعه عراقچی که برای شرکت در مسابقات جام کشورهای اکو در مشهد به سر می‌برد، گفته است که دیپلماسی استانی را کلید زده. او توضیح داده بنا داریم همه استان‌هایی که مرز مشترک با کشورهای همسایه دارند با استان‌های همجوار در آن سوی مرز تعاملات و رفت و آمدهای دیپلماتیک برقرار کنند. در همین حال تصاویری از حضور وزیرخارجه در کوه‌سنگی مشهد منتشر شده که نشان می‌دهد مردم مشتاق با عباس عراقچی عکس گرفته‌اند.

این توجه وزیرخارجه به علاقه‌مندانش و در عین حال ترسیم خطوط جدید برای دیپلماسی کشور، از بعد انسانی ماجرا قابل احترام است. در شرایط عادی‌تر ما حتی می‌توانستیم در همین ستون 400 کلمه، مقابل رویکرد‌های نوین عراقچی کلاه از سر برداریم. اما همانطور که وزیرخارجه بهتر از همه ما می‌داند، اوضاع سخت‌تر از آن است و هر لحظه غفلت از رسیدگی فوری به وضعیت، با نزدیک شدن به پاییز 1404، ایران را در وضعیت دشوارتری قرار می‌دهد.

وضعیت فعلی با پیش‌فرض‌های پیشین ارتباطی ندارد و  بیایید یکبار برای همیشه تحلیل‌های خوشبینانه را کنار بگذاریم و دل به دل تحلیل‌های واقع‌بینانه بدهیم. آنچه باید به آن ادامه دهیم، تلاشی 24 ساعته برای تحقق آرزوهای وطن‌دوستانه است. تلاشی که بهتر است واقع‌بینانه و حتی کمی بدبینانه باشد.

عکس: میلاد سمنگانی