پس از ۱۹سال!| تحلیلی درباره شباهت‌های ساختاری رابطه احمدی‌نژاد و اصولگرایان با رویکرد پزشکیان با اصلاح‌طلبان
حالا از این به بعد داستان را باید با کنجکاوی بیشتری دنبال کرد
هفت صبح| موفقیت و پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات 1403 به لحاظ ساختاری و نه ماهیتی شباهت به پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات 1384 دارد. عصبانی نشوید. می‌دانم که بین دیدگاه‌های این دو بزرگوار فاصله‌های بعیدی وجود دارد. حرفم چیز دیگری است. احمدی‌نژاد در سال 1384 به عنوان یک پدیده همچون لیبروهای فوتبال قدیم به شکلی ناگهانی وارد زمین بازی شد و پیروزی غیرمنتظره‌ای را نصیب اصولگرایان ساخت. پزشکیان هم این گونه و در میان بهت اصولگرایان در حرکتی انفرادی پا به توپ از خط دروازه گذشت و یک موفقیت باورنکردنی را برپایه پرسونای شخصی خود به اصلاح‌طلبان هدیه کرد. کما این که ملاقات احمدی‌نژاد با آیت‌الله مصباح در 12 تیرماه 1384 بسیار شبیه دیدار پزشکیان و محمد خاتمی در 18 تیرماه 1403 بوده است. دیدار با حامی تئوریک و رهبر جناح.
می‌خواهم بگویم نسبت احمدی‌نژاد با اصولگرایان بسیار شبیه نسبت پزشکیان با اصلاح‌طلبان است. افتراق در عین وابستگی. نزدیکی در کنار دوری. همپیمانی در همجواری با استقلال فردی. همان طور که احمدی‌نژاد به سرعت تلاش کرد بین ادبیات خود و اصولگرایان سنتی فاصله بیاندازد به نظر می‌رسد پزشکیان هم از این که در رده اصلاح‌طلبان کلاسیک رده‌بندی شود دل خوشی ندارد و مدام از آن نوع ادبیات فاصله می‌گیرد و تلاش می‌کند چهره‌ای مردمی از خود نمایش دهد. اگر در سبک احمدی‌نژاد نوعی کنش آگاهانه بر نمایش چهره‌ای مردمگرا و فارغ از خط‌کشی‌ها را شاهد بودیم، حرکات پزشکیان با شکل غریزی‌تر و بی‌پرواتری این افتراق را نشان می‌دهد. یک نوع دست انداختن خط‌کشی‌های سیاسی و پروتکل‌ها. آیا واقعا با یک کنش غیرارادی سیاسی برخاسته از شخصیت بی‌ریای پزشکیان روبه‌رو هستیم یا با یک سیاستمدار بسیار زیرک که کنش‌هایش را این‌گونه به شکل «ناخودآگاهانه» می‌نمایاند؟
تاکید بر مردم و تلاش برای کمرنگ کردن ایده‌های جناحی این نوع ارتباط و این نوع شباهت میان احمدی‌نژاد و پزشکیان را تقویت می‌کند. اصلاح‌طلبان هم با کنجکاوی و کمی تردید به این تکاپو می‌نگرند. آنها سعی کردند کابینه چند وجهی پزشکیان را هضم کنند. به خودشان دلداری دادند و از کیاست پزشکیان برای آچمز کردن سیل مخالفت‌ها گفتند و تحلیل کردند. اما واقعیت این است که پزشکیان سلیقه خاص خود را و آن تاکیدش بر افتراق از بدنه اصلاح‌طلبان را با این چینش کابینه نشان داده است. حتی در سخنان خاتمی پس از اعلام کابینه نوعی نارضایتی کنترل شده و خفیف به چشم می‌خورد اما ترجیح دادند فاصله بیشتری میان جبهه اصلاح‌طلبان و رئیس‌جمهور پیروز ایجاد نکنند. همان گونه که پرویز داوودی همچون فرد مورد نظر آیت‌الله مصباح تا مقام معاون اولی احمدی‌نژاد صعود کرد در این سو هم دکتر عارف بر چنین جایگاهی نشست چرا که همگان از میزان اعتماد سید محمد خاتمی به عارف مطلع هستند.
اولین افتراق جدی میان احمدی‌نژاد و اصولگرایان بر سر داستان دستور احمدی‌نژاد برای ورود بانوان به استادیوم‌های فوتبال شروع شد. یک دستور رادیکال که با بهت حامیان محافظه کار احمدی‌نژاد و مخالفت شدید روحانیت قم روبه‌رو شد؛ در مورد پزشکیان و کابینه‌اش ماجرا احتمالا برعکس خواهد بود. یعنی عقب‌نشینی احتمالی او از برخی وعده‌های رادیکالی که قبل از انتخابات داده بود. منتظر کدامش باشیم؟ حجاب یا فیلترینگ؟
حالا از این به بعد داستان را باید با کنجکاوی بیشتری دنبال کرد. آیا پزشکیان بر رویه مستقل خود آن هم با مجموعه‌ای از کنش‌های غافلگیر کننده و در ظاهر ناخودآگاه تاکید خواهد کرد یا به فرورفتن در قالب یک رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب تن خواهد داد؟ تصور من این است که این اتفاق (گزینه دوم )رخ نمی‌دهد و کم کم جبهه اصلاح‌طلبان به رویکردهای متعارض پزشکیان تن خواهند داد. و خب این خبر خوبی خواهد بود چرا که کابینه پزشکیان یکی از راهکارهای بازگشت آرامش از راهی مسالمت جویانه به فضای اجتماع و سیاست در کشور خواهد بود.
