خیز بازار خودروهای دست دوم؛ مردم چینی‌ها را کنار می‌گذارند
افزایش قیمت خودروهای نو و کیفیت پایین خودروهای چینی باعث شد مردم به خرید خودروهای کارکرده ژاپنی و آلمانی روی آورند
هفت صبح| افزایش قیمت خودروهای نو، کیفیت پایین محصولات داخلی و چینی و هزینه‌های سنگین تعمیرات باعث شده بازار خودروهای کارکرده خارجی رونق بی‌سابقه‌ای بگیرد. در حالی که خودروهای صفر کیلومتر چینی با آپشن‌های متعدد عرضه می‌شوند، مصرف‌کنندگان ایرانی همچنان به برندهای امتحان پس‌داده ژاپنی، آلمانی و کره‌ای اعتماد بیشتری دارند و آن‌ها را سرمایه‌ای مطمئن برای حفظ ارزش پول در شرایط تورمی می‌دانند.
بازار خودرو ایران در سال‌های اخیر با تغییرات جدی در عرضه و تقاضا مواجه شده است. افزایش قیمت خودروهای نو، کیفیت پایین خودروهای چینی و داخلی، محدودیت قدرت خرید خانوارها و تغییر ترکیب برندهای موجود در بازار، باعث شده تقاضا برای خودروهای کارکرده و حتی فرسوده خارجی رشد قابل توجهی داشته باشد. این روند نه تنها یک انتخاب اقتصادی بلکه بازتابی از شرایط اجتماعی و سیاست‌های وارداتی و تولیدی کشور است.
در شرایط کنونی بسیاری از خودروهای صفر کیلومتر چینی با قیمت‌هایی بالاتر از سه میلیارد تومان عرضه می‌شوند؛ سطح قیمتی که برای بخش بزرگی از جامعه غیرقابل دسترس است و مردم را به سمت خودروهای کارکرده غیر چینی سوق داده است. خودروهای آلمانی، ژاپنی و کره‌ای و ... که در دهه‌های گذشته وارد ایران شده‌اند، به دلیل کیفیت ساخت بالا، دوام قطعات و هزینه نگهداری کمتر همچنان محبوبیت دارند و بسیاری ترجیح می‌دهند به جای خرید خودروهای جدید چینی، به سراغ مدل‌های قدیمی اما امتحان‌پس‌داده بروند.
هرچند واردات خودروهای ژاپنی و کره‌ای به تازگی از سر گرفته شده، اما قیمت بالای این خودروها همچنان مانع اصلی خرید است و همین موضوع بازار دست دوم این برندها را رونق داده و به گزینه‌ای مناسب برای اقشار متوسط تبدیل کرده است. کاهش ارزش پول ملی و رشد تورم نیز توان خرید مردم را به شدت کاهش داده و در چنین شرایطی خودروهای کارکرده به‌عنوان یک دارایی قابل دسترس‌تر و حتی سرمایه‌ای برای حفظ ارزش پول در نظر گرفته می‌شوند.
معاوضه خودروهای قدیمی با صفر چینی!
رشد تقاضا برای خودروهای قدیمی پیامدهایی جدی بر بازار خودرو داشته است. قیمت خودروهای کارکرده در بازار دست دوم به‌طور غیرمنطقی افزایش یافته و برخی مدل‌های ژاپنی، آلمانی و کره‌ای با وجود کارکرد بالا، به قیمت‌هایی نزدیک به خودروهای صفر کیلومتر چینی معامله می‌شوند. از سوی دیگر، با وجود عرضه گسترده خودروهای چینی، بسیاری از مصرف‌کنندگان نسبت به کیفیت و دوام آن‌ها تردید دارند و همین امر باعث شده خودروهای قدیمی با برندهای معتبر همچنان جایگاه خود را حفظ کنند. مردم نیز به جای خرید خودروهای نو، به سمت نگهداری و تعمیر خودروهای قدیمی حرکت کرده‌اند و این تغییر الگو موجب رونق بازار قطعات یدکی و خدمات تعمیرگاهی شده است.
چشم‌انداز آینده بازار خودرو نشان می‌دهد که اگر سیاست‌های وارداتی به‌گونه‌ای تنظیم شود که خودروهای ژاپنی، آلمانی و کره‌ای با قیمت‌های رقابتی وارد شوند، احتمالا بخشی از تقاضا از بازار دست دوم به سمت خودروهای نو منتقل خواهد شد. در غیر این صورت، خودروهای کارکرده همچنان به‌عنوان گزینه اصلی برای اقشار متوسط باقی خواهند ماند و بازار آن‌ها بیش از پیش داغ خواهد شد.
همچنین با توجه به شرایط تورمی، خودروهای کارکرده نه تنها وسیله نقلیه بلکه به‌عنوان یک ابزار حفظ ارزش دارایی در نظر گرفته خواهند شد. در واقع، بازار خودروهای کارکرده در ایران بازتابی از شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور است؛ افزایش قیمت خودروهای نو، کاهش قدرت خرید مردم و اعتماد به برندهای قدیمی باعث شده خودروهای ژاپنی و کره‌ای کارکرده به گزینه‌ای محبوب تبدیل شوند. این روند اگرچه به مردم امکان دسترسی به خودرو را می‌دهد، اما پیامدهایی چون افزایش قیمت غیرمنطقی خودروهای فرسوده و تغییر الگوی مصرف را نیز به همراه دارد. آینده این بازار به سیاست‌های وارداتی و توان دولت در کنترل تورم وابسته خواهد بود.
چرا فقط داشتن آپشن ملاک خرید خودرو نیست؟
بازار خودرو ایران امروز با یک واقعیت مهم روبه‌روست؛ بسیاری از مصرف‌کنندگان خودروهای مونتاژی چینی را با وجود داشتن آپشن‌های متعدد و ظاهر مدرن، به‌عنوان گزینه‌ای مطمئن نمی‌پذیرند. دلیل اصلی این بی‌اعتمادی، تجربه‌های گذشته در زمینه کیفیت ساخت، دوام قطعات و افت ارزش سریع این خودروهاست. در مقابل، خودروهای ژاپنی و آلمانی حتی اگر کارکرده باشند به دلیل سابقه طولانی در ارائه کیفیت بالا، ایمنی مناسب و عمر مفید بیشتر، همچنان جایگاه ویژه‌ای در ذهن مشتریان ایرانی دارند.
این تفاوت نگرش باعث شده بازار خودروهای دست دوم غیر چینی رونق بیشتری نسبت به خودروهای نو چینی داشته باشد. مشتریان ترجیح می‌دهند سرمایه خود را صرف خرید خودرویی کنند که امتحان خود را در جاده‌ها پس داده و حتی پس از چند سال کارکرد، ارزش نسبی خود را حفظ می‌کند. در واقع، برای بسیاری از خانواده‌ها، خرید یک خودروی کارکرده ژاپنی یا آلمانی نه تنها یک انتخاب اقتصادی بلکه نوعی سرمایه‌گذاری مطمئن محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، خودروهای چینی با وجود امکاناتی مانند صفحه نمایش بزرگ، سیستم‌های کمک راننده و طراحی به‌روز، نتوانسته‌اند اعتماد کامل بازار را جلب کنند. مصرف‌کنندگان ایرانی به‌خوبی می‌دانند که کیفیت موتور، گیربکس و دوام کلی خودرو اهمیت بیشتری از آپشن‌های ظاهری دارد. همین موضوع باعث شده خودروهای کارکرده برندهای معتبر جهانی همچنان مشتریان بیشتری جذب کنند و در بازار ایران به‌عنوان گزینه‌ای برتر شناخته شوند.
از این رو می‌توان گفت که بازار خودروهای کارکرده ژاپنی و آلمانی در ایران نه تنها به دلیل قیمت مناسب‌تر بلکه به دلیل اعتبار برند و کیفیت ساخت، توانسته است جایگزین جدی خودروهای نو چینی شود. این روند نشان می‌دهد که اعتماد مصرف‌کنندگان به کیفیت واقعی، بیش از جذابیت‌های ظاهری و آپشن‌های متعدد، تعیین‌کننده مسیر آینده بازار خودرو خواهد بود.
تبعات هزینه‌های بالای تعمیرات و قطعات یدکی خودروهای چینی
بازار خودرو ایران علاوه بر چالش قیمت‌های بالای خودروهای نو، با مسئله مهم دیگری نیز روبه‌روست: هزینه‌های سنگین تعمیرات و لوازم یدکی. بسیاری از مصرف‌کنندگان تجربه کرده‌اند که خودروهای چینی در ابتدا با قیمت پایین‌تر و ظاهر جذاب وارد بازار می‌شوند و همین موضوع در نگاه اول آن‌ها را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تبدیل می‌کند. اما واقعیت این است که پس از مدتی استفاده، هزینه نگهداری و تعمیر این خودروها به‌طور چشمگیری بالا می‌رود.
شگرد اصلی خودروسازان چینی این است که خودرو را با قیمت اولیه پایین عرضه کنند تا مشتری جذب شود، اما در ادامه با هزینه‌های بالای قطعات یدکی و تعمیرات، فشار مالی سنگینی بر مالک وارد می‌شود. این موضوع باعث شده بسیاری از خریداران پس از تجربه چند سال استفاده، ترجیح دهند به سراغ خودروهای دست دوم ژاپنی، کره‌ای یا آلمانی بروند؛ خودروهایی که هرچند قیمت خرید اولیه بالاتری دارند، اما در طول زمان هزینه نگهداری و تعمیرشان به‌مراتب کمتر و منطقی‌تر است.
در واقع، مصرف‌کنندگان ایرانی به این نتیجه رسیده‌اند که ارزش واقعی خودرو تنها در قیمت خرید خلاصه نمی‌شود، بلکه هزینه‌های پس از خرید نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب دارند. خودروهای غیرچینی به دلیل کیفیت بالاتر، دوام بیشتر و دسترسی بهتر به قطعات یدکی، توانسته‌اند اعتماد بازار را حفظ کنند. همین امر موجب شده بازار خودروهای کارکرده ژاپنی و آلمانی همچنان پررونق باشد و مشتریان بیشتری نسبت به خودروهای نو چینی جذب کند.
به این ترتیب، می‌توان گفت که هزینه‌های بالای تعمیرات و قطعات یدکی خودروهای چینی، یکی از عوامل کلیدی در تغییر الگوی مصرف مردم به سمت خودروهای دست دوم غیرچینی است. این روند نشان می‌دهد که در شرایط اقتصادی فعلی، خریداران بیش از هر زمان دیگری به دنبال گزینه‌ای هستند که علاوه بر قیمت خرید، هزینه نگهداری منطقی و قابل پیش‌بینی داشته باشد.
