زیبایی غیرقابل ترمیم محصولات چینی

هفت صبح| کمبود و گرانی قطعات یدکی خودروهای چینی مونتاژی، به معضلی جدی برای مصرف‌کنندگان ایرانی تبدیل شده است. حل این مشکل، نیازمند همکاری و هماهنگی میان نهادهای دولتی، شرکت‌های مونتاژکننده و بخش خصوصی است. تنها با اتخاذ سیاست‌های مناسب و اجرای دقیق آن‌ها، می‌توان به بهبود وضعیت بازار قطعات یدکی و افزایش رضایت مشتریان دست یافت.

در سال‌های اخیر، خودروهای چینی مونتاژی به‌عنوان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و با امکانات متنوع، سهم قابل‌توجهی از بازار خودروی ایران را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، مالکان این خودروها با چالشی جدی مواجه هستند: کمبود و گرانی قطعات یدکی. این معضل هزینه‌های نگهداری را افزایش داده و اعتماد مصرف‌کنندگان به این برندها را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است.

به نحوی که بسیاری از افراد برای انتخاب خودرو در یک بازه قیمتی مشخص، به‌ویژه در قیمت‌های بالای یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان، دیگر به سراغ خودروهای چینی نروند؛ چراکه یکی از فاکتورهای مدنظر افرادی که برای چنین خودروهایی با این قیمت پول می‌پردازند، راحتی و آرامش است و این افراد به هیچ‌وجه علاقه ندارند که به دلیل نبود قطعه، گاهی خودروی خود را تا ۲ ماه در اختیار نداشته باشند و برای دیدن خودروی خود به درب نمایندگی بروند.

عدم تعهد مونتاژکاران به تأمین قطعات  

بسیاری از شرکت‌های مونتاژکننده خودروهای چینی در ایران، تعهدی نسبت به تأمین قطعات یدکی ندارند. این در حالی است که بر اساس قوانین، تأمین قطعات و خدمات پس از فروش بر‌عهده این شرکت‌هاست. نظارت ناکافی از سوی نهادهای ذی‌ربط، این مشکل را تشدید کرده است. اگر این موضوع را از این شرکت‌ها جویا شوید، آن‌ها قطعا موضوعاتی نظیر کمبود ارز، عدم تخصیص کافی و به‌موقع ارز یا ماندن کالاها در انبارهای گمرکات را مطرح می‌کنند.

اما واقعیت این است که حتی اگر تمام این موضوعات نیز صادق باشند، باز هم چیزی از تقصیرات این شرکت‌ها کاسته نمی‌شود؛ چراکه مطابق با استانداردهای تولید جهانی، هرگاه شرکتی مسئولیت تولید و مونتاژ و راه‌اندازی خط تولید یک محصول را بر‌عهده می‌گیرد، باید مطابق با همین استانداردها، در ازای تولید هر خودرو، میزان مشخصی قطعات یدکی و لوازم مصرفی را در بازه‌ای مشخص تأمین کند؛ حال یا به طریق واردات یا از طریق تولید.

به بیان دیگر، اگر شرکت‌ها تمام وظایف و تعهدات خود را به نحو احسن انجام داده‌اند و این مشکلات بر گردن نهادهای حاکمیتی یا دولت است، تا با ارائه مستندات، به شفاف‌سازی یا شکایت از شرکت‌های مربوطه بپردازند. چراکه در این شرایط، تنها قشری که دچار ضرر و زیان شده‌اند و می‌شوند و هیچ‌کس حق و مطالبات آنها را به شکلی که باید نمی‌دهد، جامعه مصرف‌کننده هستند.

به بیان ساده‌تر، شرکت‌های مونتاژکار و واردکننده، به دلیل اینکه از فروش خودروهای خود کسب سود می‌کنند و خدمات گارانتی را نیز ‌ حین فروش محصولات خود در تبلیغات بازاریابی عرضه می‌کنند، موظف هستند تا به تعهدات خود در این‌باره عمل کنند؛ حال با هر بهایی که داشته باشد. هرچند ‌ نمی‌توان مشکلات و چالش‌های کشور را به‌هیچ ‌وجه نادیده گرفت یا کتمان کرد‌ اما تاجران و تولیدکنندگانی که توانسته‌اند در همین وضعیت تا به این سطح برسند یا این سطح را حفظ بکنند، قطعا توانایی حل این مشکل را نیز دارند.

 وابستگی به واردات مستقیم  

نکته جالبی که در مورد وضعیت خودروهای چینی در بازار ایران وجود دارد، این است که این خودروها با سرعتی که باید، ارتقا پیدا نمی‌کنند؛ که اگر واقعا با متد و سبک خود چینی‌ها تغییر می‌کردند و هر شرکت تنها می‌توانست یک سگمنت یا حتی یک کلاس قیمتی از محصولات شریک تجاری چینی خود را مطابق با سرعت و کیفیت عملکرد خود چینی‌ها وارد بازار ایران کند، یقینا طی 10 سال اخیر، بازار خودروی ایران تا به حال به‌طور کلی جابه‌جا و متحول شده بود.

از سوی دیگر، اکثر ارتقاها و تغییرات خودروهای چینی در ایران در قالب یک فیس‌لیفت بوده‌اند، به‌جز یک یا دو مرتبه تغییر اساسی. حال در چنین وضعیتی، جالب است که این شرکت‌ها نتوانسته‌اند به حجم قابل‌توجهی از طراحی و تولید قطعات و لوازم یدکی این محصولات دست پیدا کنند یا از سوی دیگر، برای تأمین این قطعات، برای تداوم و بقای مسیر واردات مستقیم، با تأمین‌کنندگان معتبر یا حداقل معتمد همکاری کنند؛ تا این چالش تکراری و حداقل پنج ساله کمبود قطعات یدکی محصولات خود را حل کنند. چراکه به واقع، اولین فرد و قشری که متضرر می‌شود، خود این شرکت‌ها هستند؛ به این دلیل که اگر فردی یک‌بار با این مشکلات به شکل جدی مواجه شود، قطعا دیگر به سراغ خرید مجدد از این شرکت‌ها نخواهد رفت.

 نایابی برخی قطعات پلاستیکی بدنه  

خودروهای مونتاژی چینی در ایران از نظر طراحی، به‌واقع چند دهه از خودروهای داخلی جلوتر هستند؛ اما این موضوع خود به یک چالش تبدیل شده است. چراکه این خودروها دیگر از قالب طراحی ساده مربع و مستطیلی رایج در خودروهای ایرانی خارج شده‌اند و از طراحی‌هایی با انحناهای بالا بهره می‌برند. در چنین شرایطی، این خودروها با کوچک‌ترین تصادفی معمولا به تعویض قطعه نیاز دارند؛ که معمولا نیز این قطعات، قطعاتی نظیر جلوپنجره یا قطعات زیبایی با متریال پلاستیکی هستند که در بازار، گاه واقعا نایاب‌اند یا اگر هم یافت شوند، قیمتی نجومی دارند.