دیوار بلند تعرفه‌ها و آرایش جنگی چین مقابل آمریکا
تهدیدهای تجاری متقابل دو قدرت اول اقتصادی جهان به اوج خود رسیده است
هفت صبح| جنگ تجاری میان چین و ایالات متحده با تهدید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای وضع تعرفه‌های ۵۰ درصدی بر کالاهای چینی به اوج خود رسیده است. وزارت بازرگانی چین روز سه‌شنبه این تهدید را «اشتباهی بزرگ» و نشانه‌ای از «باج‌خواهی» آمریکا توصیف و با قاطعیت اعلام کرد برای دفاع از منافع ملی خود «تا پایان» مبارزه خواهد کرد. این واکنش پس از هشدار ترامپ در روز چهارشنبه بود که گفت اگر پکن تعرفه ۳۴ درصدی خود بر کالاهای آمریکایی را لغو نکند، تعرفه‌های جدید از ۱۹ فروردین اجرایی خواهد شد.
این تنش از هفته گذشته آغاز شد، زمانی که چین در پاسخ به تعرفه‌های ۳۴ درصدی آمریکا بر کالاهای چینی که به ۲۰ درصد تعرفه‌های پیشین از بهمن‌ماه اضافه شده بود، دست به اقدام تلافی‌جویانه زد و تعرفه‌ای مشابه برهمه کالاهای وارداتی از آمریکا اعمال کرد. مؤسسه مورگان استنلی هشدار داده که این تعرفه‌ها، با رساندن نرخ میانگین تعرفه آمریکا بر چین به ۶۵ درصد، می‌تواند رشد اقتصادی چین را تا ۲ درصد در سال جاری کاهش دهد.
گابریل ویلداو، مدیر شرکت مشاوره تنئو، معتقد است گسترش دامنه تعرفه‌ها نشان‌دهنده ناامیدی فزاینده پکن از رسیدن به توافق تجاری با واشنگتن است. ترامپ که کسری تجاری ۱.۷ تریلیون دلاری آمریکا با چین را «غیرقابل تحمل» می‌داند، در شبکه اجتماعی خود نوشت: «تا زمانی که چین این کسری عظیم را حل نکند، هیچ گفت‌وگویی در کار نخواهد بود.» او حتی همه مذاکرات با مقامات چینی درباره دیدارهای درخواستی آنها را لغو کرد. در مقابل، چین با کاهش ارزش یوان به ۷.۲ در برابر دلار، پایین‌ترین سطح از شهریور ۱۴۰۲، هشداری زیرکانه به واشنگتن فرستاد.
لینگ جی، معاون وزیر بازرگانی چین، در دیدار با نمایندگان شرکت‌های آمریکایی مانند تسلا اطمینان داد که پکن همچنان محیطی امن برای سرمایه‌گذاری خارجی فراهم خواهد کرد اما لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه، تأکید کرد: «ما در برابر باج‌خواهی کوتاه نمی‌آییم.» این جنگ تعرفه‌ای بازارهای جهانی را به شدت آشوب‌زده کرده است. شاخص‌های بورس آلمان و لندن روز دوشنبه ۵ تا ۷ درصد سقوط کردند، در حالی که شاخص نیکی ژاپن ۶.۵ درصد و شاخص هنگ‌سنگ هنگ‌کنگ ۱۲ درصد کاهش یافتند. این تلاطم‌ها نگرانی از رکود جهانی را شدت بخشیده است.
ژاپن و کره جنوبی اعلام کرده‌اند که برای گفت‌وگو درباره تعرفه‌ها با آمریکا وارد مذاکره خواهند شد و اتحادیه اروپا نیز در حال بررسی اقدامات متقابل است. حتی گزارش‌هایی از اختلاف میان ترامپ و ایلان ماسک که خواستار لغو تعرفه‌ها بوده اما به نتیجه نرسیده، منتشر شده است. در واکنشی تند و بی‌سابقه به سیاست‌های تعرفه‌ای دولت دونالد ترامپ، چین نیز اعلام کرد که از ۱۰ آوریل، بر تمام کالاهای وارداتی از آمریکا، تعرفه‌ای ۳۴ درصدی اعمال خواهد کرد؛ رقمی که دقیقا با نرخ تعرفه‌های تازه واشینگتن بر صادرات چین مطابقت دارد.
وزارت بازرگانی چین با انتشار بیانیه‌ای این اقدام را «پاسخی قاطع به اقدامات مخرب آمریکا» خوانده و تأکید کرده که تعرفه‌های متقابل واشینگتن، «نقض صریح قوانین سازمان تجارت جهانی» است. پکن همچنین اعلام کرده این پرونده را به‌طور رسمی به سازمان تجارت جهانی ارجاع داده است. در کنار تعرفه‌ها، پکن محدودیت‌های جدیدی را بر صادرات عناصر کمیاب زمین اعمال کرده است؛ موادی حیاتی برای تولید تراشه‌های الکترونیکی، خودروهای برقی و تجهیزات دفاعی. ساماریوم، گادولینیوم، اسکاندیوم و دیسپروزیم از جمله عناصری هستند که اکنون صادرات آنها به ایالات متحده با محدودیت‌های شدید مواجه شده‌اند.
دولت چین همچنین واردات گوشت مرغ از چند شرکت آمریکایی را به دلیل کشف ماده ممنوعه «فورازولیدون» تعلیق کرده و ۲۷ شرکت آمریکایی دیگر را به فهرست نهادهای مشمول تحریم و کنترل صادرات افزوده است. در میان این شرکت‌ها، نام‌هایی چون «های پوینت» و «یونیورسال لجستیک هلدینگ» به چشم می‌خورد. حزب کمونیست چین نیز در بیانیه‌ای رسمی، سیاست‌های اقتصادی دولت آمریکا را «زورگویانه» توصیف کرده و نسبت به تضعیف نظم تجاری جهانی هشدار داده است.
به گفته پکن، ایالات متحده با ابزار تعرفه، نه‌تنها رقابت منصفانه را تهدید می‌کند، بلکه اعتبار خود را در نظام چندجانبه اقتصاد جهانی نیز به خطر انداخته است. البته تیانچن شو، اقتصاددان واحد اطلاعات اکونومیست، می‌گوید: «تشدید تنش‌ها در کوتاه‌مدت اجتناب‌ناپذیر است اما فشارهای اقتصادی ممکن است دو طرف را به میز مذاکره بازگرداند.» با این حال، دیوار تعرفه‌ها میان واشنگتن و پکن هر روز بلندتر می‌شود و اقتصاد جهانی زیر سایه یک جنگ تجاری تمام‌عیار به لرزه درآمده است.
