فروشگاه آنلاین تِمو و شین؛ سونامی ارزانفروشی چینی
تِمو با ۱۱۵ میلیون و شین با ۱۴۵ میلیون کاربر فعال ماهانه در اتحادیه اروپا، موجی ۴.۶ میلیارد دلاری به راه انداختند
هفت صبح| تِمو و شین، خردهفروشیهای آنلاین چینی که میتوان به نوعی آنها را نسخه ارزانفروشی فروشگاه آمازون دانست، به پیشروی در اروپا ادامه میدهند. گزارشها حاکی از آن است که فروش این دو فروشگاه افزایش قابلتوجهی یافته است. متد مُدهای گذرا و عرضه کالاهای فوقارزان مبتنی بر این مدها که چینیها روی آن متمرکز شدهاند مانند موجهای خروشان و سهمگین سونامی بر سواحل اقتصاد اروپا فرود میآیند.
برای مقامات اروپایی، این هجوم تنها یک چالش اقتصادی و تجاری نیست، بلکه کابوسی لجستیکی، نظارتی و محیطزیستی است که قاره سبز را بیپناه و سردرگم گذاشته است. برای درک بهتر این وضعیت بهتر است داستانی تازه را مرور کنیم. هفته گذشته، هنگامی که خردهفروشی آنلاین شین، نخستین بوتیک خود را افتتاح کرد، صحنهای تناقضآمیز رقم خورد: بیرون، صدای اعتراضات بلند بود و درون، انبوهی از خریداران مشتاق صف بسته بودند.
این فروشگاه فیزیکی که در قلب فروشگاه بزرگ بیاچوی ماریس در مرکز پاریس جای گرفته، نهتنها از نظر جغرافیا در مهد مد لوکس قرار دارد، بلکه از لحاظ نمادین دو احساس متضاد را برمیانگیزد: شور و اشتیاق مصرفکنندگان و خشم و انزجار منتقدان. شرکت شین اکنون قصد دارد از فضای مجازی بیرون بخزد و در سراسر اروپا، جرقه همین واکنشهای دوگانه را بیافروزد.
فوقالعاده ارزان و همچنان معاف از گمرک
شین که به طور معمول در کنار پلتفرم آنلاین تِمو قرار میگیرد، پلتفرمی است که امکان فروش مستقیم تولیدکنندگان به مصرفکنندگان را در حوزههایی فراتر از مد فراهم میکند. این فروشگاه مدتهاست به دلیل عرضه کالاهای تقلبی، بازاریابی تهاجمی، شرایط کاری نامطلوب و در مواردی غیرانسانی و همچنین تامین محصولات بالقوه ناایمن، هدف انتقاد قرار دارد. با این حال، طیف وسیعی از مصرفکنندگان اروپایی، شیفته تنوع انتخابها و قیمتهای حیرتآور این دو غول تجارت الکترونیک هستند.
هرچند مدلهای کسبوکار شین و تِمو تفاوتهایی با یکدیگر دارند اما پیامد عملی فعالیت هر دو یکسان است: رها شدن سیل کالاهای ارزانقیمت از چین و انبوهی از بستهبندیهای زائد که زنجیرههای لجستیکی و محیطزیست اروپا را تحتفشار گذاشتهاند. ورای قیمتهای بیسابقه پایین، یک عامل کلیدی دیگر به سود این شرکتها عمل میکند: معافیت گمرکی اتحادیه اروپا برای بستههای زیر ۱۵۰ یورو.
ایالات متحده نیز پیشتر معافیتی مشابه برای بستههای زیر ۸۰۰ دلار داشت که پس از تغییر قوانین، حجم واردات کمارزش بهطور قابلتوجهی کاهش یافت. اتحادیه اروپا نیز در آستانه تصویب قانونی مشابه است، هرچند اجرای آن ممکن است تا سال ۲۰۲۸ به تعویق بیفتد و تا آن زمان، این حفره همچنان باز و سودآور است. جالب است بدانید در نیمه اول ۲۰۲۵، تِمو بهطور متوسط ۱۱۵میلیون و شین ۱۴۵ میلیون کاربر فعال ماهانه در اتحادیه اروپا داشت. اکنون بر اساس آمار رسمی این دو شرکت، هر دو نسبت به ششماهه پیشین ۱۲درصد رشد کردهاند.
میلیونها بسته از چین
یکی از مهمترین نگرانیها درباره این پلتفرمها، مسئله پایداری است. بیشتر کالاهای فروختهشده در این وبسایتها، به طور مستقیم از کارخانههای چینی به دست مصرفکنندگان میرسند. این بستههای کوچک برای تحویل سریع، با هواپیما ارسال میشوند و فشار سنگینی بر سیستمهای گمرکی و حملونقل وارد میکنند. بسیاری از این کالاها نیز به دلیل قیمت بسیار پایین، هرگز بازگردانده نمیشوند.
گروههای زیستمحیطی از حجم زبالههای ناشی از لباسهای بیدوام مد سریع، بستهبندیهای پلاستیکی و کاغذی و انتشار گازهای گلخانهای ناشی از پروازهای متعدد، اظهار نگرانی جدی میکنند. ارقام نیز بسیار نگرانکنندهاند؛ تنها در سال ۲۰۲۴، حدود ۴.۶ میلیارد کالای کمارزش وارد اتحادیه اروپا شد. از این میان، ۹۱ درصد از ۱۲ میلیون بسته روزانه، منشاء به کلی چینی دارند. هرچند تمام این محمولهها متعلق به شین و تِمو نیستند اما سهم آنها در این بازار بهطرزی چشمگیر بزرگ است.
حفاظت از مصرفکنندگان در اتحادیه اروپا
علاوه بر بحران زیستمحیطی، ناظران حوزه ایمنی مصرفکننده درباره محصولات ناایمن هشدار دادهاند، محصولاتی که با استانداردهای سختگیرانه اروپایی مطابقت ندارند. نتایج تازه آزمایشهای اشتیفتونگ وارنتست در برلین که با همکاری گروههایی از بلژیک و دانمارک انجام شد، تکاندهنده بود.
گردنبندها، شارژرهای یواسبی و اسباببازیهای کودک در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند و از ۱۶۲ کالای خریداریشده از فروشندگان وابسته به شین و تِمو، ۱۱۰ کالا با استانداردهای اتحادیه اروپا ناسازگار بود و حدود ۴۰ قلم بالقوه خطرناک یا مرگبار تشخیص داده شدند. برخی اقلام حاوی مقادیر بالای فرمالدئید و فلزات سنگین مانند کادمیوم بودند؛ برخی شارژرها نیز در صورت استفاده میتوانستند آتشسوزی ایجاد کنند. سازمان مصرفکنندگان اروپایی تأکید میکند که این نقضهای گسترده، رقابت را ناعادلانه میکند و در حالی که شرکتهای داخلی موظف به رعایت استانداردها هستند، فروشندگان چینی، بیهزینه از آن عبور میکنند.
نبرد در آن سوی اقیانوس: تِمو و شین در آمریکا
در سوی دیگر اقیانوس و در خاک آمریکا، تِمو و شین با موجی از تعرفهها، دعاوی قضایی و محدودیتها مواجهاند اما با این وجود، حضور قدرتمند خود را حفظ کردهاند. در نیمه نخست ۲۰۲۵، ارزش فروش ناخالص جهانی تِمو به ۳۵ میلیارد دلار رسید که ۳۵ درصد آن از آمریکا حاصل شد. شین نیز ۲۷ میلیارد دلار فروش داشت که ۲۸ درصد آن از بازار آمریکا تأمین شد.
پس از بسته شدن حفره مالیاتی «دِ مینیمِس» در مه ۲۰۲۵، کاربران روزانه تِمو ۵۲ درصد و شین ۲۵ درصد کاهش یافت و قیمت محصولات در آنها افزایش پیدا کرد. با اینحال، هر دو شرکت با انبارداری محلی، تأمین کالا از کشورهایی مانند ویتنام و هند و تکیه با بیش از ۱۰۰ هزار فروشنده، این ضربه را مدیریت کردند.
همزمان به منظور بستن دست اژدهای زرد چینی، فشارهای سیاسی و حقوقی نیز افزایش یافته است. طرحهای تحریمی مایک جانسون در سال ۲۰۲۴ تا اتهامات مربوط به کار اجباری اویغورها و قانون امنیت دادههای چین در سال ۲۰۱۷ که شرکتها را ملزم به همکاری اطلاعاتی با دولت میکند را باید در این زمین بازی نگاه کرد. با وجود همه اینها، تِمو هدفگذاری کرده است که در سال ۲۰۲۵ ارزش فروش خود را به ۱۰۰ میلیارد دلار برساند. آشکار است که جنگ تجاری ادامه دارد؛ نتیجه اما هنوز مجهول و نامعلوم میکند.