«دست نگهدار»؛ ملتی که عقب نمینشیند

خیابانهای آمریکا میزبان جنبشی بزرگ و اعتراضی در برابر ترامپ و ماسک شد
هفت صبح| از نیویورک تا آلاسکا، از واشنگتن تا لسآنجلس، میلیونها آمریکایی در اعتراض به سیاستهای رئیسجمهور دونالد ترامپ و مشاور پرنفوذش ایلان ماسک، به خیابانها آمدند؛ حرکتی که برخی از تحلیلگران آن را بزرگترین بسیج مردمی در ایالات متحده پس از «مارش زنان ۲۰۱۷» و جنبش «جان سیاهپوستان مهم است» میدانند. این موج اعتراضی سراسری، با شعار نمادین «دست نگهدار!»، چالشی بیسابقه علیه آنچه «تسلط میلیاردرها بر ارکان دموکراسی» خوانده شده، رقم زد.
هجوم در خیابان، پیامی صریح به دولت
در بیش از ۱۴۰۰ نقطه از ایالات متحده، از مراکز ایالتی و پارکها گرفته تا دفاتر نمایندگان کنگره، راهپیماییها بهطور همزمان برگزار شد. ترکیبی از گروههای مدنی، اتحادیههای کارگری، فعالان دگرباشان جنسی، مجروحان جنگ، مدافعان حقوق مهاجران و زنان آزادیخواه، ستون فقرات این حرکت مردمی را شکل دادند. در واشنگتن، جمعیتی هزاران نفری در محوطه بنای یادبود واشنگتن گرد آمدند. نمایندگان کنگره از جمله جیمی راسکین، ایلهان عمر و مکسول فراست، با لحنی تند دولت ترامپ را به «اقتدارگرایی خزنده» و «غارت ساختاری» متهم کردند. راسکین در میان فریاد جمعیت گفت: پیشگفتار قانون اساسی با «ما مردم» آغاز میشود، نه «ما دیکتاتورها».
ایلان ماسک، از کارآفرین تا مجری ریاضت حکومتی
بخشی از خشم عمومی متوجه ایلان ماسک بود؛ میلیاردر مشهور و مدیر شرکتهای تسلا، اسپیسایکس و پلتفرم اجتماعی ایکس. او از سوی ترامپ به ریاست «وزارت جدید کارآمدسازی دولت» منصوب شده؛ نهادی که مسئول اجرای سیاستهای تند ریاضتی در دولت فدرال است. ماسک که میگوید با اخراج دهها هزار کارمند و تعطیلی ادارات، میلیاردها دلار برای مالیاتدهندگان صرفهجویی کرده، حالا بهواسطه همین اقدامات هدف اعتراضات بیسابقهای قرار گرفته است.
او بهتازگی با افتخار اعلام کرده که سازمان کمکهای بینالمللی ایالات متحده (USAID) را «به درون دستگاه خردکن انداخته»؛ جملهای که به سرعت در شبکههای اجتماعی به نماد اعتراض علیه رویکرد غیرانسانی دولت بدل شد. معترضان انزجار خود نسبت به ماسک را فریاد زدند و خواهان اخراج یا کنارهگیری او شدند.
مروری بر خواستههای معترضان
معترضان در شعارهای خود، همزمان به حذف حمایتهای اجتماعی، اخراجهای گسترده و حمله به اقلیتها اعتراض کردند. بنابر گزارشها، بیش از ۱۲۱ هزار کارمند دولت فدرال تاکنون اخراج شدهاند. دفاتر اداره تأمین اجتماعی در سراسر کشور در حال بسته شدن هستند و برنامههایی همچون مدیکر، مدیکید و بودجه پیشگیری از ویروس ایدز یا همان اچآیوی با کاهش جدی روبهرو شدهاند.
در عین حال، فشار بر سازمانهای مهاجرتی افزایش یافته و طرحهایی برای اخراج دستهجمعی مهاجران اعلام شده است؛ آن هم در شرایطی که اشتباهات پرهزینهای در اجرای این سیاستها دیده میشود، از جمله اخراج اشتباهی یک پناهجوی السالوادوری. در شهرهای مختلف، از بوستون تا لسآنجلس، شعارهایی چون «دست از تأمین اجتماعیمان بردارید» و «دست از آموزش بردار» روی پلاکاردها خودنمایی میکرد. کلی رابینسون، رئیس کارزار حقوق بشر، در میدان ملی واشنگتن گفت: «عملکرد ترامپ و ماسک فقط حرکت در عرصه سیاست نیست؛ این حملهای به جان ماست، به معلمانمان، به پزشکانمان، به کتابهایمان.»
زنگ خطر اقتدارگرایی
مکسول فراست، جوانترین نماینده کنگره از فلوریدا، در سخنرانیاش گفت: «تاریخ نشان داده که اقتدارگرایان هرگز از قدرت سیر نمیشوند. آنها مرزها و همچنین قانون را میشکنند و چشم به دهان مردم میدوزند: اگر سکوت کنیم، آنها پیش میروند.» او ترامپ و ماسک را نماد «تجارتسالاری فاسدی» خواند که میخواهند آزادی بیان، حق تجمع و حق رای را تضعیف کنند. به گفته فراست، «اینها همان کسانی هستند که در حالیکه از تهدید مهاجران میگویند، مشغول بستن مدارس دولتی و نابودی کره زمیناند.» بسیاری از معترضان با توجه به پلاکاردهایی که در دست گرفته بودند با رویکرد و گفتههای فراست موافق بودند و بنمایه اصلی اعتراض آنها به ترکیب ترامپ و ماسک، اعتراض به اراده معطوف به قدرت این دو و افزایش خطر اقتدارگرایی در عرصه سیاست آمریکا بود.
صدای اتحادیهها: «ما سکوت نخواهیم کرد»
دو رئیس اتحادیه بزرگ کارمندان فدرال نیز در میدان واشنگتن سخنرانی کردند. رندی اروین، رئیس فدراسیون ملی کارمندان فدرال، اقدامات دولت را «بزرگترین حمله به حقوق صنفی تاریخ آمریکا» توصیف کرد. اورت کلی، رئیس اتحادیه کارمندان دولت فدرال، با فریادی از جنس مقاومت گفت: «نه ما کهنهسربازها ساکت میشویم، نه اعضای اتحادیه. ما دادخواهی را در خیابان، در دادگاه و در رسانه ادامه خواهیم داد.با ما نمیتوانید شوخی کنید.» جالب است بدانید که ترامپ همواره خود را بزرگترین پشتیبان کهنه سربازان آمریکا در تاریخ و مردی که کسب وکار را رونق داده معرفی کرده است.
ترامپ در زمان اعتراضات کجا بود؟
در طول این روز تاریخی، تصاویر ترامپ در حال بازی گلف در فلوریدا در کنار موج اعتراضات در سراسر کشور، تضادی پرمعنا و دردناک خلق کرد. دولت در بیانیهای کوتاه اعلام کرد که ترامپ متعهد به حفظ مدیکر، مدیکید و تأمین اجتماعی برای «شهروندان واجد شرایط» است، اما این «واجدیت» همان چیزیست که معترضان به آن اعتراض دارند: حذف اکثریت برای پاداشدادن به اقلیت ثروتمند. در میان جمعیت، خانوادهها، کهنهسربازها، هنرمندان، معلمان، مادران و جوانان، همه با صدایی واحد میگفتند: «این کشور متعلق به همه ماست، نه فقط یک درصد ثروتمند!» اگرچه اعتراضات «دست نگهدار!» بدون خشونت برگزار شد و حتی حادثه مشکوک در ایندیانا نیز با دخالت پلیس ختم به خیر شد اما پیام روشن بود: «جامعه مدنی آمریکا زنده است» و اگر دولت بخواهد همچنان راه سکوت در برابر خواستهها یا حذف و تحقیر منتقدان و معترضان را در پیش گیرد، این جنبش آغاز راه است، نه پایان آن.