ماجرای یک فشن شوی جنجالی در عربستان
ماجرای حضور جنیفر لوپز در عربستان سعودی
هفت صبح| لبنانیها یک طراح لباس معروف دارند به نام ایلی صعب. او ۶۰ سال سن دارد. او یک خانه مد و برندی دارد به نام الی ساب. در واقع به نام خودش. این برند در حال حاضر قدمت ۴۲ ساله دارد. آقای ایلی صعب کی مشهور شد؟ حدود بیست سال پس از تاسیس برندش. در سال ۲۰۰۲ خانم هیلی ماریا بری برنده جایزه اسکار شد برای درام عاشقانه مهمانی هیولا.
لباسی که با آن خانم هیلی بری در مراسم اسکار شرکت کرد را ایلی صعب طراحی کرده بود. آقای ایلی صعب روز ۱۳ نوامبر یک فشن شو برگزار کرد تا لباسهای جدید خود را عرضه کند و سه نفر برای این مراسم دعوت شدند. خانم کامیلا کبیو خواننده ۲۷ ساله کوبایی – مکزیکی – آمریکایی، جنیفر لوپز خواننده ۵۵ ساله آمریکایی و سلین دیون، خواننده ۵۶ ساله کانادایی.
این مراسم کجا برگزار شده است؟ در جریان یک فستیوال به نام موسم یا فصل ریاض. موسم ریاض یک جشنواره سرگرمی است که عربستان از سال ۲۰۱۹ آن را برگزار میکند. این فستیوال در واقع بخشی از برنامه چشمانداز سعودی برای سال ۲۰۳۰ است تا این کشور با متنوع کردن گردشگری خود بتواند از اقتصاد متکی به نفت رهایی پیدا کند. فصل ریاض امسال از ۱۲ اکتبر آغاز شده و تا فوریه امسال ادامه خواهد داشت و در آن ۲۱۰۰ شرکت خارجی در ۷.۲ میلیون متر مکعب انواع و اقسام سرگرمی را به مخاطبان عرضه میکنند. از بازیهای کامپیوتری تا شوی لباس و کنسرت.
کنسرت جنیفر لوپز از پنج جهت مورد اعتراض واقع شده است که دو جهت آن مبتنی بر اخبار دروغین است. ابتدا سه مورد اصلی:
جهت اول، برخی هستند که معتقدند عربستان، سرزمین حرمین شریفین یعنی مسجدالحرام و مسجد نبوی است و نباید با چنین مراسمهایی که با قواعد شرعی همخوانی ندارد؛ این محیط معنوی را از بین برد. حتی گزارش شده که در محل برگزاری این فشن شو نیزبرخی از حضار در حین اجرای لوپز با نگاه کردن به گوشیهای خود از تماشای برنامه او خودداری کردند.
جهت دوم برخی هستند که میگویند زنان سعودی ضمن اینکه مسلمان هستند و قواعد دین اسلام را رعایت میکنند حتی بعد از اصلاحات اخیر هم تحت قواعد و قوانین سختگیرانه با خوانشهای سلفی و وهابی هستند و چطور ممکن است که در چنین سرزمینی حالا زنی مثل جنیفر لوپز با آن لباسهای کوتاه و نیمه عریان به حرکات موزون بپردازد.
جهت سوم، برخی هستند که میگویند در شرایطی که جهان اسلام باید داغدار جان حدود ۴۵ هزار نفری باشد که طبق آمار رسمی در غزه یا لبنان در جنایات اسرائیل جان خود را از دست دادند؛ برگزاری چنین جشنهایی آن هم با خوانندگان آمریکایی از سوی کشوری که خود را یکی از رهبران جهان اسلام میداند معنایی جز دروغ بودن همبستگی با آرمان فلسطین و رنج مردم فلسطین و لبنان ندارد.
اما آن دو موردی که مبتنی بر اخبار جعلی است چیست؟
در فضای مجازی ایران، برخی یک کنسرت از خانم تیلور سوییفت را بازنشر کردند و مدعی شدند که این اجرا مربوط به خانم جنیفر لوپز است. سایت فکتنامه که یک سایت ارزیابی اخبار است میگوید ویدئویی که در آن تیلور سوییفت را در حال اجرای برنامه بر روی استیجی مکعب شکل نشان میدهد، در واقع کنسرت او در ۱۸ می ۲۰۲۴ در استکهلم سوئد است و حتی در همین کنسرت هم چیزی به نام کعبه وجود ندارد و در ویدئوی کامل میبینیم که استیج او به صورت پلکانی طراحی شده است و این پلههای متحرک در طی کنسرت بالا و پایین میروند و در نهایت کنسرت با پایین آمده سکویی که خواننده روی آن ایستاده که بلندترین سکو است به پایان میرسد.
برخی دیگر نه فقط در ایران که در جهان اسلام مثل ترکیه و پاکستان فیلم دیگری را منتشر کردند که در آن برخی مدلها به دور مکعبی میگردند و آن را نمادی از کعبه دانستند. در ترکیه مهمت گورمز، رئیس سابق امور مذهبی ترکیه گفته: «کعبه ملک هیچ قبیله، قوم و دولت نیست. استفاده از چیزی مثل کعبه به عنوان یک تزئین صرف، توهینی است که با هیچ ارزشی از اسلام سازگاری ندارد، تکرار این تصاویر همه مؤمنان را به شدت آزار میدهد.» در ترکیه حتی برخی به علی اربا، مسئول ارشد امور مذهبی این کشور تاختند که چرا در مورد این رویداد دلخراش صحبت نمیکنی.
اما در واقع در این تصویر هیچ شیئی وجود ندارد بلکه نوعی صفحه نمایش تعاملی وجود دارد که متصل به سقف است و از آن بالا حالتی مثل سوختن در آن ایجاد شده که تصویری از کعبه و پرده آن را برای برخی مخاطبین تداعی کرده است. و البته همین تصویر هم برای کنسرت جنیفر و دیگران نبوده و مربوط به افتتاحیه یک مسابقه بوکس در سال ۲۰۱۸ البته در همین شهر ریاض است.
به هر حال انتقادات در سه جهت اول را میتوان انتقاداتی بامبنا ارزیابی کرد (فارغ از اینکه نظام ارزشی شما آن را درست بداند یا نه) ولی دو انتقاد بعدی کاملا مبتنی بر اخبار دروغین است. البته عربستان قبل از این هم در معرض اتهاماتی مثل نادیده گرفتن حرمت کعبه بوده است. مثلا در موسم ریاض سال ۲۰۲۳ نیز برخی گفتند یک سازه شبیه کعبه بوده است یا بنای مکعب که قرار است با ۴۰۰ متر طول، ۴۰۰ متر عرض و ۴۰۰ متر ارتفاع و با ۵۰ میلیارد دلار پول ساخته شود و بزرگترین ساختمان جهان باشد نیز از دید برخی ساخت یک ساختمان شبیه کعبه است.
از سوی دیگر برخی هستند که کل ماجرای موسم ریاض را نوعی سفیدشویی جنایات عربستان از نقض حقوق بشر در داخل به خصوص علیه شیعیان، زنان و ناراضیان سیاسی گرفته تا جنایات در یمن هم میدانند.