اندر حکایت احمقهای هواپیماساز آمریکایی
ایلان ماسک ضمن انتقاد از جنگندههای اف-۳۵، آینده را از آن پهپادها دانست
هفت صبح| ایلان ماسک قرار است رهبری «دپارتمان بهرهوری دولت» را برعهده بگیرد و در دولت دونالد ترامپ، هزینههای فدرال را کاهش دهد. او تاکنون با ارسال مجموعهای از پیامها در پلتفرم خود ایکس، ایدههایی از اهدافش را به اشتراک گذاشته است.
ماسک قصد دارد ۲ تریلیون دلار صرفهجویی کند و حالا سیگنالهای او ممکن است برای پیمانکاران دفاعی، حداقل برخی از آنها، نگرانکننده باشد چرا که او به سراغ بودجه دفاعی آمریکا رفته و دست روی یکی از گرانترین تجهیزات نظامی این کشور گذاشته است؛ «هواپیمای جنگنده». بهویژه، به نظر میرسد که ماسک با جنگنده اف-۳۵، مهمترین و البته گرانقیمتترین هواپیمای جنگی آمریکا، مشکل دارد و با چند توییت، قیمت سهام شرکت سازندهاش، لاکهید مارتین را بیش از ۳ درصد کاهش داد.
ماسک در پست خود به ویدئویی اشاره کرد که نمایشگر پرواز منظم و همزمان صدها پهپاد کوچک بود و گفت: «در همین حال، برخی احمقها هنوز در حال ساخت جنگندههای سرنشیندار مانند اف-۳۵ هستند.» ماسک در پست دنبالهدار خود به ضعفهای اف-۳۵ پرداخت و اظهار داشت: «طراحی این هواپیمای جنگنده از ابتدا دچار مشکل بود، زیرا قرار بود ویژگیهای زیاد و اضافه برنیازی داشته باشد. این موضوع آن را به یک هواپیمای گرانقیمت و پیچیده تبدیل کرد که در هیچ زمینهای تسلط ندارد. جنگندههای سرنشیندار در عصر پهپادها منسوخ شدهاند و فقط باعث کشته شدن خلبانان خواهند شد.»
ماسک ادامه داد که نهتنها اف-۳۵ بلکه تمام هواپیماهای سرنشیندار را قدیمی میداند: «جنگندههای سرنشیندار روش ناکارآمدی برای افزایش برد موشکها یا پرتاب بمبها هستند. یک پهپاد قابل استفاده مجدد میتواند این کار را بدون تمام هزینههای اضافی یک خلبان انسانی انجام دهد و اگر نیروی مقابل دارای سامانههای موشکی پیشرفته یا پهپادها باشد، جنگندهها خیلی سریع سرنگون خواهند شد؛ همانطور که در درگیری روسیه و اوکراین نشان داده شد. جنگندهها مزیتی دارند که به افسران نیروی هوایی کمک میکند تا با یکدیگر روابط عاشقانه برقرار کنند (این جمله به عنوان طعنه نوشته شده است). پهپادها از این نظر بسیار کمتر مؤثر هستند.»
البته انتقادات ماسک بیجا نیست و این هواپیما دچار مجموعهای بیپایان از تأخیرها، هزینههای اضافی و مشکلات فنی بوده است. برآورد میشود که این برنامه ۱۰ سال از زمانبندی اعلام شده، عقب است و ۱۸۰ میلیارد دلار از بودجه فراتر رفته و هنوز هم با مشکلات «قابلیت اطمینان، نگهداری و دسترسی» مواجه است. البته مدافعان این هواپیما میگویند در مسائل نظامی، هزینه معنایی ندارد و در میدان جنگ و عملیات، این جنگندهها با نسبت ۲۰ به ۱ هواپیماهای دشمن را نابود کردند.
همانطور که یک مقاله در مجله مادر جونز به آن پرداخته است، حدود نیمی از بودجه اختیاری، یعنی هزینههایی که هر سال کنگره تأیید میکند، به دفاع اختصاص مییابد و بیش از ۸۴۰ میلیارد دلار در بودجه ۲۰۲۴ به پنتاگون اختصاص یافته است. بخش زیادی از این مبلغ به پنج پیمانکار بزرگ، یعنی لاکهید مارتین، بوئینگ، آرتیایکس (رایتون)، جنرال داینامیکز و نورثروپ گرومن، تعلق دارد؛ همان نوع بازیگران صنعتی سنتی که ماسک دوست دارد آنها را مختل کند.
البته ترامپ در یک ویدیو در وبسایت کمپین خود اعلام کرد: «من بودجهای بیسابقه برای ارتش تأمین خواهم کرد»، بنابراین حتی اگر کاهشهایی در برنامههای بزرگ مانند اف-۳۵ صورت گیرد، ممکن است مجموع هزینهها افزایش یابد. این به معنای سرمایهگذاریهای کلان در برنامههای جدید خواهد بود، برنامههایی با جذابیتهای فناورانهای که مورد علاقه دپارتمان تحت فرمان ماسک است. همانطور که توییت اولیه نشان داد، ماسک طرفدار بزرگ پهپادها و تولید تعداد زیادی از آنهاست.
ماسک در نشست شورای مدیران اجرایی وال استریت ژورنال در لندن گفت: «هر جنگ آینده بین کشورهای پیشرفته، یا حداقل کشورهایی با قابلیت پهپاد، به شدت جنگهای پهپادی خواهد بود.» این خبر خوبی برای شرکتهایی مانند آندوریل، شیلد ای آی و پالانتیر است که در تأمین سیستمهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای پنتاگون فعالیت دارند و هماکنون پهپادهای کوچک و حتی زنبورهای پهپادی مجهز به هوش مصنوعی را آماده کردهاند.
برخلاف پهپادهای موجود، زنبورها میتوانند به عنوان گروههای بزرگ همکار با نظارت انسانی حداقلی عمل کنند. این شرکتها، خویشاوندان معنوی ماسک هستند؛ استارتاپهای سیلیکونولی که به جای بازیگران صنعتی سنتی، به دنبال آوردن فناوری جدید به بخش نظامی هستند و ممکن است دریابند که باد به سمت آنها در حال وزیدن است.