درباره حسین فخری که هفت صبح امروز تقدیم اوست + ویدئو
روزنامه هفت صبح ، آرش خوشخو | قرارمان این بود که در صفحه اول مجموعهای از عکسهای چهرههای مشهور سیاسی و فرهنگی و ورزشی کشور را در هیاتهای عزاداری کار کنیم. اما در آخرین لحظه تصمیم عوض شد.ماجرا از این نوحه زیبا شروع شد:
دشنه بر لب تشنه بر لب تشنه بر لب تشنه
خنجر بر تار حنجر بر تار حنجر بر تار حنجر
در خواب کودک بیتاب کودک بیتاب کودک بیتاب
خاموش طفل در آغوش طفل در آغوش طفل در آغوش
زینب آیه ها بر لب آیه ها بر لب آیه ها بر لب
خواهر داغ برادر داغ برادر داغ برادر
عباس بوی گل یاس بوی گل یاس بوی گل یاس
اکبر لاله پرپر لاله پرپر لاله پرپر
بیدار سینه تبدار سینه تبدار سینه تبدار
این نوحه زیبا این کلمات غریب را این متن و مرثیه جانسوز را کمال بردبار برایمان به ارمغان آورد. از شبکه های مجازی شنیده بود و چنان تحت تاثیر قرار گرفته بود که اصرار داشت همه ما آن را بشنویم.مایی که تابه حال اسم حسین فخری را نشنیده بودیم.مایی که در پیله برداشت های سطحی خود از نوحه و نوحه خوانی راه را بر شنیدن کلماتی که غم عاشورا را به شکل واقعی و حقیقی منتشر میکند و بسط میدهد بستهایم. مداحی به سال ۱۳۸۹ مربوط است. و در خرمشهر. شعر و موسیقی و خواننده کاری میکنند که هر شنوندهای ازپای دربیاید .کلماتی بریده بریده و هایکووار که غم را در مغز استخوان شنونده جانشین میکنند.میدانم که خیلی از خوانندگان این سطور خیلی زودتر از ما نام این مداح را شنیده و کارهایش را هم دنبال کردهاند اما برای من؛ حسین فخری، حاج حسین فخری کشف بزرگ ۲۹ مهرماه بود و تلاشی بی پایان برای یافتن و شنیدن مداحیهای دیگر او.انگار بازگشت به اصل بودند.بازگشت به دوران کودکی .بازگشت به اواخر دهه ۵۰ و شصت.دورانی که مداحی ایام محرم به شکل دیگری در تهران برگزار میشد.هنوز مداحان صدای خودرا با صدای خوانندگان مشهور میکس و میزان نکرده بودند.هنوز اشعار به دست اندازی به ادبیات کوچه و خیابان عادت نکرده بودند و فاخر بودند و موزون و مجذوب کننده. هنوز مداحان عادت نکرده بودند برای گرم کردن مجلس در نقش سوپر استارهای صدا کلفتی ظاهر شوند که با فریاد و عصبیت از حاضرین شور و گرمای بیشتری میخواستند.یاد دسته عزاداری جمع و جور مسجد نوریان سه راه زندان افتادم و دسته سینه زن هایش که حتی از زنجیر زدن هم خودرا دور میداشتند.
آری اعتراف میکنم که حسین فخری را نمیشناختم.نمیدانم تلویزیون ایران تا به حال چقدر از مداحی های اورا درآنتن عمومیپخش کرده است.نمیدانم. اما هرچه هست این فرصت را غنیمت میشمارم و از این چهره این صدا و از این اشعار ستایش میکنم.پس صفحه اول امروز هفت صبح را تقدیم میکنیم به این مرد بزرگ .
به جست و جوی مشخصات بهتری از حسین فخری در اینترنت برآمدم و یافتههایم در همین حد اندک است:
« حسین فخری مداح و حماسه خوان خرمشهری با اصالت بهبهانی است که متولد ۱۳۳۸ است. وی دارای ۳ دختر و ۱ پسر به نام محمد علی است. وی فرزند حاج حسن فخری از مداحان قدیمیخرمشهر و برادر محمود فخری است و هم اکنون مقیم شاهین شهر اصفهان است. او به همراه آهنگران و کویتیپور از مداحان فعال دوران جنگ بود، گفته میشود که در سالهای اخیر بهعلت عوارض شیمیایی که در جبهه متحمل شده بود از ناراحتی حنجره رنج میبرد و دندانهای وی کاملاً مصنوعی است.
ملودی نوحه «ممد نبودی ببینی» از نوحه های محرم و صفر بخشو و از نوحه قدیمی(لیلا بگفتا ای شهه لب تشنه کامان) که قدمتی قریب به صد سال دارد و از قدیمیترین نوحههای اصیل بوشهری بهشمار میرود گرفته شده، پس از آزادسازی خرمشهر با شعر جواد عزیزی و اوّلین بار توسط حسین فخری همرزم محمد جهان آرا بر سر مزارش خوانده شد.
۱٫ فخری از معدود مداحانی است که کار اصلیاش در جنگ مداحی نبود، بلکه در کنار کار رزمندگی، مداحی میکرد و با بسیاری از شهدای سپاه خرمشهر همرزم بود. او رزمندهای بود که سالها روی دکلهای اطلاعاتی در مناطق عملیاتی جنوب و به ویژه در خرمشهر به انجام وظیفه مشاهده مواضع بعثیها و گزارش تحرک نیروهای دشمن میپرداخت و روزها و هفتههای پیاپی، چشم از مواضع بعثیها برنمیداشت و با دقت بسیار، گزارشهای مفید و کارآیی از وضعیت مواضع نیروهای بعثی تهیه میکرد و در اختیار فرماندهان عملیاتی میگذاشت.
حاج حسین فخری بیش از پنجاه سال است در خرمشهر و برخی شهرهای خوزستان و استانهای جنوبی کشور و در این سالها حتی در تهران در عزای سیدالشهدا (ع) نوحهخوانی میکند. به یمن نزدیک به سی سال آشنایی با حسین فخری، شهادت میدهم کمتر مداحی را به تواضع، فروتنی و اخلاص او دیدهام. او که یکی از نوحهخوانهای برجسته در کشور است، هرگز خود و هنرش را به چیزی نگرفته و نمیگیرد و همین صفت اخلاص و تواضع است که از او در نظر علاقهمندان بسیارش، انسانی محبوب و کم نظیر ساخته است.
۲٫ حسین فخری از معدود مداحانی است که نه تنها برای مداحی خود، وجهی دریافت نمیکند، بلکه حتی اگر چنانچه پس از برنامه، مبلغی به او هدیه داده شود، علاوه بر برگرداندن آن در مناسبتهای بعدی، از حضور در آن مراسم خودداری میکند.
۳٫ ویژگی برجسته دیگر حسین فخری، خوش اشکی اوست. بارها دیده شده به هنگام خواندن نوحه، بغضی چنان گلویش را گرفته که فقط با گریه توانسته است نوحهخوانی خود را ادامه دهد.
۴٫ دیگر ویژگی حسین فخری، نوحه خوانی او به دو زبان فارسی و عربی است.
هرچند او عرب نیست و با زبان عربی چندان آشنایی ندارد، به دلیل اینکه بافت اجتماعی خرمشهر، بیشتر از برادران عرب تشکیل شده و برخی از کسانی که سالهاست با او در مسجد جامع خرمشهر و حسینیههای دیگر این شهر آسمانی سینه میزنند، غالبا عرب هستند، در مراسم محرم هر سال نوحههایی به زبان عربی ـ و البته به لهجه عربی محلی خوزستانی ـ میخواند.
۵٫ از دیگر ویژگیهای وی قدرت، مهارت و تسلط فوقالعاده او در آهنگسازی و اجرای آنها در نوحه خوانی به سبک بوشهری است، به گونهای که هم اکنون بسیاری از مداحانی که به سبک و آهنگهای او علاقه بسیاری دارند، در خرمشهر، اهواز، دزفول، ماهشهر، گناوه و بندر دیلم و… عینا آهنگها و نوحههایی را که او در سال یا سالها پیش در خرمشهر یا در جاهای دیگر خوانده، از نوارهایی که در اختیار دارند، گوش کرده، آنها را دقیقا به همان سبکی که فخری خوانده، اجرا میکنند.»
اکنون خوشبختانه میبینیم که دامنه این تاثیر و تاثر ذاکران اهال بیت (ع) از سبک آهنگها و نوحههای حسین فخری به بیرون از مرزهای ایران هم رفته است، به گونهای که «نضار قطری» مداح ایرانی الاصل مشهور قطر از سبکهای او در نوحهخوانیاش بهره برده است.