سلطان سیاهچالههای ذهن | درباره دیوید لینچ، سینماگر بزرگ که ناغافل درگذشت
سینماگری که نه محبوبیت عامه پسندانه کریس نولان را دارد و نه طرفداران متعصب تارانتینو را
هفت صبح| وقتی شروع به نوشتن کردم به خودم گفتم داری چه کار میکنی؟ چرا برای خوانندگان هفت صبح فقدان سینماگر 78 ساله آمریکایی باید مهم باشد؟ سینماگری که نه محبوبیت عامه پسندانه کریس نولان را دارد و نه طرفداران متعصب تارانتینو را. حتی به اندازه دیوید فینچر و یا برادران کوئن هم در ایران سرشناس نیست. چند نفر هستند که مخمل آبی را دیدهاند ؟چند نفر هستند که به تماشای مالهالند درایو نشستهاند؟ تماشاگر داستانی از کابوسهای یک زن مرده!
اما خب در نهایت دیوید لینچ بزرگترین سینماگر زنده معاصر بود. مهمتر از اسکورسیزی و اسپیلبرگ و پولانسکی. سینماگری که آخرین نشانهها از یک فیلمساز مولف را با خود حمل میکرد. سینماگری که دنیای شخصی خود را و کاوشهای عمیقش در ناخودآگاه را به زبانی عجیب و حیرت انگیز به سینما، به فیلم و سریال بدل میکرد. او آخرین مرد دیوانه سینما بود. آخرین مجنون تصویر و آخرین کاشف کوره راه مخفی میان تصویر و ناخودآگاه. او سلطان سیاهچالههای ذهن بود. فرمانروای سرزمین ناگفتهها و تمایلات. حاکم بلامنازع سرزمینی که بونوئل و پولانسکی و کراننبرگ و گاسپر نوئه شاهزادگان و اشرافزادگان آن بودند.
در آخرین رایگیری سایت اند ساند برای انتخاب بهترین فیلمهای تاریخ سینما مالهالند درایو به جمع ده فیلم برگزیده وارد شد و بسیارند کسانی که پیشبینی میکنند این فیلم اگزوتیک دیوید لینچ به زودی و شاید در رایگیری سال 2032 عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما را از چنگ رقیبانی مثل سرگیجه و همشهری کین و ادیسه فضایی 2001 و داستان توکیو و پدرخوانده و ژان دیلمان به در بیاورد.
لینچ دو روز پیش به شکلی ناگهانی این دنیا را ترک گفت. میراث او برای سینما مالهالند درایو (2001)، مخمل آبی (1986) توئین پیکس (1993) وحشی از مغز استخوان (1991)، اینلند امپایر (2007) و سه فصل سریال توئین پیکس (برپایه فیلمی که خودش ساخته). به اینها مطمئنا میشود مرد فیل نما، داستان سرراست، کله پاک کنی و گمشده در بزرگراه را اضافه کرد. با رفتن لینچ سینمای جهان یک غول به تمام معنا را از دست داد.
کافه سینما در این مورد نوشته بود: لینچ در ماههای اخیر خبر داده بود که به دلیلِ سالها سیگار کشیدن، دچارِ آمفیزم شده و دیگر حتی امکان خروج از خانه را هم نخواهد داشت. حضور محشرش جای جان فورد بزرگ در «خانواده فیبلمن»ِ استیون اسپیلبرگ، آخرین یادگار شایستهاش روی پرده بزرگ سینما بود. وقتی اشارهاش بهجای افق در یک قاب خوب، معنای زندگیِ پسرکِ فیلمساز میشود.