کابوسی سیاه‌تر از فنتانیل
نیتازن به بحرانی جدید در آمریکا بدل شده است
روزنامه هفت صبح| گزارش سالانه سازمان ملل از افزایش قابل‌توجه تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر در جهان خبر می‌دهد. این میزان طی دهه گذشته با افزایش ۲۳ درصدی از ۲۴۰ به ۲۹۶ میلیون نفر رسیده است. البته یکی از متغیرهای اصلی موثر در این افزایش تعداد، افزایش جمعیت جهان است اما بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که تنها نیمی از این افرایش مربوط به تغییر جمعیت و نیمی دیگر مربوط به افزایش عرضه و تقاضاست.
به علاوه بررسی‌ها حاکی از آن است که اختلالات ناشی از مواد مخدر نیز ۴۵ درصد افزایش داشته و اکنون گریبان 39/5میلیون نفر را گرفته است. متهم اصلی این روند نگران‌کننده، مواد مخدر صنعتی است. تولید مواد مخدر صنعتی بسیار آسان و سریع و البته ردیابی آن توسط پلیس بسیار سخت‌‌تر و پیچیده‌تر از سایر گونه‌های مواد مخدر است. از این رو می‌توان گفت تولید و توزیع آن در بازار راحت‌تر و کم‌خطرتر است.
از سوی دیگر قیمت ارزان مواد مخدر صنعتی و عجین شدن آن با بحران‌ها و مشکلات اقتصادی موجود در اغلب کشورهای جهان، سبب شده است که مخاطب آن به طور مضاعف افزایش پیدا کند. آمفتامین، مت‌آمفتامین و فنتانیل بیشترین مخدرهای صنعتی مورد استفاده در جهان هستند که در این بین بازار و مصرف فنتانیل با سرعت مضاعفی رو به رشد است. گفتنی است مصرف فزاینده این ماده مخدر در مرزهای آمریکا به اصلی‌ترین چالش دولت‌های اخیر در حوزه مواد مخدر بدل شده است.
فنتانیل چیست؟
فنتانیل یک ماده مخدر صنعتی است که قدرت آن ۵۰ برابر قوی‌تر از هروئین و ۱۰۰ برابر بیشتر از مورفین است. البته از این قدرت بی‌نظیر فنتانیل در داروسازی استفاده می‌شود و از این ماده، مسکن‌های قوی و اثربخشی تولید می‌شود که مناسب تسکین دردهای شدید پس از عمل‌های جراحی یا کاهش درد و عوارض ناشی از مراحل پیشرفته سرطان است.
ماده مخدر فنتانیل ارزان‌تر، قوی‌تر، اعتیادآور‌تر و در دسترس‌تر از هروئین است و البته به دلیل قدرت بالایی که دارد کشندگی بیشتری نیز دارد. این ماده هم به صورت مایع و هم به صورت پودر در بازار موجود است. جالب است بدانید در بازار مواد مخدر آمریکا یک سنگ هروئین به وزن یک کیلوگرم بیش از ۱۰۰ هزار دلار قیمت دارد و این در حالی است که سنگ یک کیلوگرمی فنتانیل کمتر از ۶ هزار دلار فروخته می‌شود. حال باید این نکته را در نظر بگیریم مصرف بیش از ۲ گرم فنتانیل در هر روز به معنای مرگ حتمی است.
به وقت نیتازن
قاتلی جدید در بازار غیرقانونی مواد مخدر ظهور کرده که قربانیان زیادی از خود به جا گذاشته است. مواد مخدر مصنوعی نیتازن که ۲۰ برابر قوی‌تر از فنتانیل است، جای خود را در بین مواد مخدر خیابانی مانند هروئین و بنزودیازپین‌ها باز کرده و مصرف‌کنندگان ازهمه‌جا بی‌خبر را درگیر اعتیاد و مرگ‌و‌میر ناشی از بیش‌مصرفی کرده‌اند. این مواد افیونی که از چشم مقامات کشور‌‌‌‌ها دور مانده، به یک همه‌گیری خاموش دامن زده‌اند.
فاقد مصارف پزشکی، خطر اعتیاد بالا
نیتازن‌ها به دسته‌ای از مواد مخدر مصنوعی به نام ایزوتونیتازن‌ها (به اختصار، ایزوها) تعلق دارند. این ترکیبات به دلیل خواص ضد درد قدرتمندی که دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. نیتازن‌ها اولین‌بار در دهه ۱۹۵۰ توسعه یافتند و مصارف پزشکی آنها هرگز به تأیید نرسید. این مواد مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار داشتند و تنها در محافل دانشگاهی مورد بحث بودند.
یکی از ویژگی‌های شاخص نیتازن‌ها، قدرت بسیار بالای آنهاست که گفته می‌شود صدها تا هزارانبار قوی‌تر از مورفین و دیگر مواد افیونی قدیمی‌تر و ۱۰ تا ۲۰ برابر قوی‌تر از فنتانیل هستند که عامل اصلی بحران فعلی مواد مخدر در بسیاری از کشور‌‌‌‌ها است. دکتر جرید پکتر، متخصص پزشکی خانواده و پزشک ترک اعتیاد به اپک تایمز گفت: «نظریه‌ای وجود دارد که می‌گوید این ترکیبات از چین می‌آیند؛ اما کسی در این‌باره مطمئن نیست.» از نیتازن‌ها برای تقویت مواد مخدر غیرقانونی استفاده می‌شود که در عین‌حال تولید آنها را ارزان‌تر می‌کند. اما این دستکاری شیمیایی به بیش‌مصرفی مرگبار این ماده منجر شده است.
نیتازن‌ها به دوزهای متعدد نالوکسان احتیاج دارند
مواد مخدر مصنوعی، از جمله نیتازن‌ها، جزو مواد مخدر سریع‌الاثر هستند که مصرف بیش از اندازه آنها باعث بستری شدن اورژانسی در بیمارستان می‌شود. با این‌حال، شواهد نشان می‌دهند که نیتازن‌ها به آسیب‌های جدی‌تری برای سلامتی منجر می‌شوند.
براساس تحقیقات منتشرشده در ژورنال پزشکی شبکه جاما، اکثر بیمارانی که بیش از اندازه از نیتازن یا دیگر مواد افیونی جدید استفاده می‌کنند، به دو یا چند دوز نالوکسان احتیاج دارند. این درحالی است که بیش‌مصرفی فنتانیل تنها به یک دوز نالوکسان احتیاج دارد. نالوکسان دارویی است که در شرایط بیش‌مصرفی مواد، برای متوقف کردن اثرات مخدرها به کار می‌رود.
قدرت فوق‌العاده و خواص دارویی نیتازن‌ها خطر بیش‌مصرفی و مرگ‌و‌میر را افزایش می‌دهد، به‌ویژه اگر با دیگر داروهای آرام‌بخش مانند بنزودیازپین‌ها یا الکل مصرف شوند. دکتر پکتر افزود: «خطری که وجود دارد این است که نه‌تنها ممکن است دچار اختلال سوءمصرف مواد شوید، بلکه ممکن است جان خود را بر اثر بیش‌مصرفی از دست بدهید.»
به مثابه کشتار جمعی
عرضه و تقاضای فنتانیل و نیتازن در آمریکا روز به روز در حال افزایش است و در حال حاضر دولت بایدن به دلیل همین مسئله زیر بار فشار منتقدان خود، به ویژه جمهوری‌خواهان قرار گرفته است. البته باید یادآور شد که مصرف فنتانیل و بروز عوارض ناشی از آن در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ برجسته شد اما آنچه اکنون و در زمان حال موجود است، این است که این عامل می‌تواند به یکی از اهرم‌های فشار اصلی ترامپ و جمهوری‌خواهان روی کمپین انتخاباتی بایدن به حساب آید. (اپوک تایمز)