آقای نابغه از قم به لندن | درباره شهرت جهانی«داوینچی» ایرانی که با استفاده از ریاضی، نقاشی میکشد

آخرین تصویری که نادری یگانه خلق کرده، یک سوپرنوا یا ابرنواختر است؛ لحظهای که یک ستاره عظیم منفجر میشود
هفت صبح| حمید نادری یگانه، نمونه بارز کسی است که در کنار درس و دانشگاه، هنر را هم ادامه داده است. البته او علم را از هنرش جدا نکرده و 13 سال است که با استفاده از فرمولهای ریاضی، نقاشی میکشد. شاید فکر کنید درباره اشکال هندسی متقارن صحبت میکنیم اما اینطور نیست. این هنرمند-ریاضیدان ایرانی، با استفاده از فرمولهای ریاضی و بدون اینکه دستی بر کاغذ (یا صفحه مانیتور) ببرد، عروس دریایی، کوه، آسمان، بوفالو، توت فرنگی، یا حتی لحظه انفجار یک ستاره در کهکشان را ترسیم میکند؛ تصاویری که در نگاه اول به نظر میرسد به دست یک نقاش دیجیتال کشیده شده باشد.
آثار نادری یگانه در سالهای گذشته بارها در رسانهها و مجلات علمی و غیرعلمی چاپ شده و به تازگی توجه زیادی در شبکههای اجتماعی بین کاربران ایرانی و خارجی به خود جلب کرده است. خبرگزاری سیانان 9 سال پیش او را به عنوان «داوینچی زمانه» معرفی کرد.
آخرین تصویری که نادری یگانه خلق کرده، یک سوپرنوا یا ابرنواختر است؛ لحظهای که یک ستاره عظیم منفجر میشود و برای همیشه از بین میرود. او این تصویر را در کنار فرمول ریاضی آن که بیش از 8 خط است، در صفحات مجازی خود منتشر کرده. میتوان گفت تمام صفحه اینستاگرامش همین تصاویر و فرمولهاست. گاهی هم یک عکس سلفی منتشر میکند تا به قول خودش «فرمولها صفحهاش را تسخیر نکنند.» او در حال حاضر در دانشگاه یوسیال لندن در انگلیس، دکترای ریاضیات میخواند اما شروع مسیرش به شهر قم برمیگردد.
حمید نادری یگانه کارشناسی ریاضی را در دانشگاه قم خواند و سال 1396 برای کارشناسی ارشد به دانشگاه شریف رفت. پس از فارغالتحصیلی هم برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا به لندن مهاجرت کرد. آنطور که در مصاحبههای قبلی خود گفته، حوزه اصلی کارش سیستمهای دینامیکی است اما سالهاست که به صورت تفریحی (کمی بیشتر از تفریحی) هنر را با ریاضیات ترکیب میکند.
اولین آثار او تصاویری انتزاعی و سیاه و سفید بودند اما کم کم شکل اجسام و موجودات واقعی را به خود گرفتند و حالا چندسالی است که رنگ هم به آنها اضافه شده است. او در سال 2012، یعنی 13 سال پیش به خاطر علاقهاش به طرحهای متقارن، به کمک کامپیوترش و با استفاده از فرمولهای ریاضی شروع به ساخت تصاویر گرافیکی کرد.
بعد از آزمون و خطا متوجه شد که اگر برخی پارامترهای توابع مثلثاتی را تغییر دهد، میتواند به اشکالی غیرانتزاعی و واقعی برسد. او در سالهای اول فعالیتش، به صورت شانسی فرمولها را تغییر میداد تا به اشکالی تصادفی مثل پرنده، قایق یا ماهی برسد اما حالا بر اساس تصویری که میخواهد بسازد فرمول ریاضی مناسب را ابداع میکند و بر اساس آنها تابلوهای نقاشیاش را به تصویر میکشد.
روش نادری در ریاضی3
اولین باری که آثارش مورد توجه جهانی قرار گرفت، هنوز دانشجوی کارشناسی دانشگاه قم بود. در سال 2014 انجمن ریاضی آمریکا در وبسایت خود چند نمونه از کارهای حمید نادری را منتشر کرد که باعث شد توجه خبرگزاریهای آمریکا به او جلب شود. خبرگزاریهایی مثل سیانان، گاردین و نیویورک تایمز با او مصاحبه کردند و درباره این پدیده ایرانی نوشتند.
سیانان نادری یگانه را به عنوان یک نابغه هنرمند ریاضی معرفی کرد و نوشت: «او داوینچی بعدی است؟» آثار داوینچی به شدت از ریاضیات تاثیر گرفته و معروفترین اثر او «مرد ویترووین» است که بر اساس نوشتههای معمار رومی و با هدف به تصویر کشیدن ابعاد دقیق بدن انسان کشیده شده است. همچنین در برخی از آثار داوینچی مثل مونالیزا نمونههایی از دنباله فیبوناچی دیده میشود. جالب است بدانید از برخی آثار حمید نادری در کتاب ریاضی 3 فنی و حرفهای دوره دوم متوسطه ایران استفاده شده و روشهای او در ریاضیات و هنر تدریس میشود.
او برای کشیدن این تصاویر بین چند ساعت تا چند روز وقت میگذارد و تا به حال آموزشی هم در این باره ندیده است. او فقط به صورت آزمون و خطا و با مطالعه و جستوجو به این مهارت رسیده است. البته اینطور نیست که پیش از او کسی این کار را نکرده باشد. افراد زیادی هستند که تصاویر مختلفی را به رویکردهای متفاوت تولید میکنند اما هدفشان متفاوت است.
برای مثال برخی با اجرای قوانین فیزیکی تصاویر منظم و انتزاعی میسازند اما هدف نادری یگانه تولید تصویری واقعی با استفاده از کوتاهترین فرمول است. با این حال بسیاری از افراد، با اینکه از دیدن کارهای حمید نادری لذت میبرند، اما کاربرد این نوع نقاشی را نمیدانند. به همین جهت این ریاضیدان ایرانی در سالهای اخیر سعی داشته تا روشهای کاربردیتری برای ارائه کارهایش پیدا کند. نادری یگانه حالا مدتی است که به ساخت انیمیشنهای کوتاه با استفاده از فرمول ریاضی روی آورده است.