کاربر گرامی

برای استفاده از محتوای اختصاصی و ویدئو ها باید در وب سایت هفت صبح ثبت نام نمایید

با ثبت نام و خرید اشتراک به نسخه PDF روزنامه، مطالب و ویدئو‌های اختصاصی و تمامی امکانات دسترسی خواهید داشت.

کدخبر: ۵۶۲۴۱۴
تاریخ خبر:

کودک در مقابل ترجمه‌های بی‌کیفیت؛ در گفتگو با سمیه سیدیان‌

کودک در مقابل ترجمه‌های بی‌کیفیت؛  در گفتگو با سمیه سیدیان‌

‌ به مناسبت ۱۸تیر و روز ادبیات کودک و نوجوان، امروز سراغ سمیه سیدیان، عضو شورای کتاب کودک و نویسنده رفتیم

 هفت صبح، حانیه جهانیان| روزگار ادبیات کودک و نوجوان در ایران عمری ۱۲۰ساله دارد و به گواه آمار، وضعیتی خنثی و گاه نامطلوب را در دهه‌های اخیر از سرگذرانده است. ادبیات کودک و نوجوان از آن جهت مهم است که نخستین مرحله آشنایی افراد با کتاب است، به همین‌خاطر انتخاب اثر مناسب و ترویج کتابخوانی در سنین پایین حساسیت بالایی نیاز دارد. اما همچنان با آنچه کارشناسان و مخاطبان انتظار دارند، فاصله دارد.

 

به تازگی از سوی شورای کتاب کودک، گزارشی منتشر شده که نکات قابل‌تامل بسیاری در آن دیده می‌شود. از جمله ایرادات زبانی و نگارشی همچون استفاده از زبان شکسته در برخی آثار منتشرشده حوزه کودک و نوجوان، نبود گردش مالی شفاف از فعالیت ناشران و همچنین حذف ویراستاران در روند انتشار اثر. به مناسبت ۱۸تیر و روز ادبیات کودک و نوجوان، امروز سراغ  سمیه سیدیان، عضو شورای کتاب کودک و نویسنده رفتیم و از آن‌ها درباره آخرین وضعیت نشر این گروه سنی و جزئیات گزارش منتشر شده شورا، بیشتر پرسیدیم.

 

در گزارش شورای کتاب کودک، به نکات و معضلاتی اشاره شده؛ مثل، استفاده از زبان شکسته و نامتعارف در آثار کودک و نوجوان. با این همه، در کنار این موضوع، با انتشار ترجمه‌های تکراری نیز مواجه هستیم. موضع و راهکار شما چیست؟

به نظرم مخاطب و گروه سنی عامل مهمی است. در داستان نوجوان، مخاطب به دلیل گذر از کودکی و داشتن دایره لغات گسترده، درک درستی از زبان محاوره و شکسته دارد و تفاوت میان زبان معیار و محاوره را متوجه می‌شود. از طرفی کودک، به ویژه کودک در سال‌های ورود به مدرسه، در سنین آموزش زبان فارسی، قرار دارد. او به نوشتار جملات داستان و خوانش آن بسیار دقت دارد و همان‌طور که می‌شنود و می‌خواند، می‌آموزد. پس بهتر این است که درست‌نویسی را بیاموزد. گفته می‌شود که بین دوستان نویسنده اختلاف است جهت استفاده از زبان محاوره و معیار.

 

 برخی می‌گویند محاوره‌نویسی مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما نویسنده و مترجم در برابر کودک و نوع زبان داستانی، مسئول است. متاسفانه، بعضی ناشران این مسئله را در نظر نمی‌گیرند و ما همچنان با ترجمه‌های محاوره و آسیب‌زننده به زبان فارسی روبه‌رو هستیم. یکی از علل خارج از فهرست شورای کتاب قرار گرفتن این آثار هم به دلیل استفاده از زبان محاوره و شکسته است. به‌نظرم ناشران می‌توانند در انتخاب مترجم دقت بیشتری داشته باشند و البته نقش مهم ویراستار در آثار کودک و نوجوان را هم نباید از نظر دور داشت.

 

 با وجود استفاده از مفاهیم مستقیم و به اصطلاح گل‌درشت فکر می‌کنید امروزه جهان مشترکی میان خواننده (کودک و نوجوان)، خریدار (سرپرست و والدین آن‌ها) و ناشران وجود ندارد؟ با توجه به همین نکته است که احتمالا ناشران، بازاریابی و مخاطب هدف خود را  والدین و خریداران آثار می‌دانند و بر همین اساس تولید محتوا می‌کنند. راهکار پیشنهادی شما در این باره چیست؟

کودک و نوجوان امروز هوشمند است. این مهم‌ترین نکته در ادبیات کودک و نوجوان امروز است. کودک و نوجوان علاقه‌ای به شنیدن مسائل مستقیم و نصیحت‌گونه ندارد. بیشتر دوست دارد نقش متفاوتی بیش از آنچه تاکنون در جامعه ایفا کرده، به‌عهده بگیرد، فعال باشد و نیاز روزش را درک کند. کودک و نوجوان امروز، با هیچ ترفندی در داستان عقب نمی‌نشیند. او جستجوگر است. پس با این اوصاف، مسائل ویژه‌تری از نگاه کودک و نوجوان مطرح می‌شود و مفاهیم عمیق‌تری برای او مهم می‌شود‌.

 

 این جریانی‌ست که باید اتفاق بیافتد. باید دید کودک و نوجوان امروز چه دغدغه‌ای دارد. باید دید نوجوان امروز به مسائل چطور می‌نگرد... به نظرم تولید محتوا کردن عده‌ای از ناشران جای بحث دارد... ادبیات کودک و نوجوان، سایت‌های تولید محتوا با تاریخ مصرف محدود نیست. اگر این اتفاق تکرار شود، به مرور داستان اهمیت خود را نزد بچه‌ها از دست خواهد داد. باید نیاز کودک و نوجوان ‌مطرح شود تا نویسنده با توجه به نیاز و دغدغه کودکی و نوجوانی وارد میدان شود که جز با ارتباط مستقیم کودک و نوجوان و خانواده و نویسنده و ناشر امکان‌پذیر نیست.

 

چالش‌ها و راهکارهای گفته‌شده، درباره حوزه‌ای است که به گفته کارشناسان بالاترین گردش مالی صنعت نشر را به خود اختصاص داده است. اما همچنان ناشران کودک و نوجوان از ارائه آمار و گردش مالی شفاف اجتناب می‌کنند. نظر شما چیست؟

صنعت نشر پیچیده است. تولید و انتشار کتاب کودک و‌ نوجوان پروسه‌ای پیچیده و طولانی و پرهزینه است. تا جایی که در جریان هستم هر کتاب، از نوشتن تا تایید، کارشناسی و بررسی، تصویرگری، صفحه‌آرایی تا هفت‌خوان ممیزی و تا انتشار و رسیدن به دست مخاطب، راه درازی در پیش و هزینه زیادی دارد.

 

داستانی نوشته می‌شود، سال‌ها در نوبت چاپ می‌ماند و نویسنده و تصویرگر منتظر می‌مانند تا شاهد زحمات‌شان باشند اما افسوس که اتفاقی نمی‌افتد. در طی سال‌ها من و بسیاری از همکارانم، قربانی بی‌سیاستی برخی از ناشران شده‌ایم‌ و چندین سال است کتاب‌ها با تغییر مدیران همچنان بی‌نتیجه مانده. پس شاید به عنوان فردی که برای انتشار داستانش و زحماتی که در این سال‌ها کشیده انتظار می‌کشد، فرد مناسبی برای اظهارنظر در این زمینه نباشم. البته که مجموعه‌ای از افراد در این کار دست دارند.

 

برای پیگیری اخبارفرهنگیاینجا کلیک کنید.
کدخبر: ۵۶۲۴۱۴
تاریخ خبر:
ارسال نظر