چهار+ یک؛ نقشه سیاست در هفته انتخابات
چهار گروه اصولگرا و یک گروه اصلاح‌طلب. برنامه آن‌ها برای زندگی ما چیست؟
روزنامه هفت صبح| چه کسی است که نداند اصولگرایان این روزها بسیار از هم گسسته هستند و در غیاب فهرست موثری از کاندیداهای اصلاح‌طلبان در حال رقابت و حتی برخی اوقات دشمنی با هم هستند؟ اما سوال اساسی برای مردمی که می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند و حتی کسانی که چنین قصدی ندارند ولی بالاخره قرار است حتی بدون رای آنان، چهار سال افرادی به عنوان نماینده‌شان در مجلس حضور پیدا کنند این است که هر کدام از این گروه‌های اصولگرایی چه اولویت‌هایی دارند و چه برنامه‌هایی را در صورت حضور در مجلس اجرایی خواهند کرد. با هم نگاهی کنیم به این گروه‌ها و تفاوتشان؛ از حیث برنامه. در انتها البته گریزی هم به تفاوت برنامه تنها گروه اصلاح‌طلب با این چهار گروه خواهیم داشت.
یک: اصلی‌ترین گروه اصولگرایی شانا یا شورای ائتلاف نیروهای انقلاب است. رئیسش حدادعادل است ولی سرلیستش در انتخابات محمدباقر قالیباف. قالیباف به عنوان رئیس معنوی تشکلی به نام «پیشرفت و عدالت» احتمالا دو شریک در شورای ائتلاف خواهد داشت: از یک سو جبهه تحول‌خواهان زیر نظر زاکانی که سه تشکل رهپویان، جانبازان و ایثارگران زیر نظر آن هستند و از سوی دیگر جبهه پایداری زیر نظر مرتضی آقاتهرانی.
هدف اصلی این گروه ادامه مجلس فعلی است. بنابراین در صورتی که آنان بتوانند در مجلس بعدی اکثریت را به دست بیاورند؛ احتمالا شاهد آن خواهیم بود که قالیباف طرح‌های اقتصادی خود (مثل طرح الزام دولت به ساخت یک میلیون مسکن در سال، طرح اعطای کالابرگ غیرنقدی به مردم، طرح آزادسازی محدود واردات خودرو، طرح مالیات بر عایدی سرمایه و طرح تسهیل صدور مجوز کسب‌وکار) را پیش ببرد
و آقاتهرانی طرح‌های فرهنگی مثل سه گانه صیانت از فضای مجازی، عفاف و حجاب و جوانی جمعیت (تشدید ممنوعیت سقط جنین). تیم نزدیک به زاکانی هم احتمالا هم در حوزه اقتصادی کنار قالیبافی‌ها خواهند بود و هم در حوزه سیاست خارجی با همکاری پایداری‌ها صدایی بلند برای عدم بازگشت به دوران روحانی خواهد داشت و زمینه ساز طرح‌هایی مثل طرح هسته‌ای مجلس در ۱۱ آذر ۱۳۹۹ خواهد شد که عملا احیای برجام در دولت دوازدهم را منتفی کرد.
دو: اصلی‌ترین رقیب برای این گروه جریان امنا – شریان - جماران هستند. امنا مخفف «ائتلاف مردمی نیروهای انقلابی اسلامی» است. شریان مخفف «شبکه راهبردی انقلاب اسلامی» و جماران مخفف «جریان مردمی انقلابی رویش‌های انقلاب». هر سه این‌ها اما پوششی هستند برای فعالیت طیف اصولگرای نزدیک به رئیسی یا دولت و بسیار دور از محمد باقر قالیباف. گفته شده فردی که در دولت به شدت به این جریان نزدیک است مهرداد بذرپاش است. این گروه احتمالا در تهران با سرلیستی حمید رسایی فهرست خود را منتشر خواهند کرد.
از نظر اقتصادی این گروه به دیدگاه‌های محمود احمدینژاد نزدیک است. در فهرستی که به طور اولیه از این تشکل منتشر شده چهره‌هایی چون صادق خلیلیان (وزیر جهاد کشاورزی دولت احمدینژاد)، ابراهیم عزیزی (معاون توسعه مدیریت و نیروی انسانی احمدینژاد)، حسین صمصامی (سرپرست وزارت اقتصاد در دولت احمدینژاد)، محمد ناظمی اردکانی (وزیر تعاون در دولت احمدینژاد)، غلامحسین رضوانی (قائم مقام سازمان برنامه و بودجه در دولت احمدینژاد) حضور دارند و از این رو در صورتی که اکثریت را در مجلس کسب کند، احتمالا مجلس به سمت سیاست‌های توزیعی بیشتر مثل افزایش مبلغ یارانه خواهد رفت ...
اما از نظر فرهنگی و سیاسی این گروه به نظر از ائتلاف قبلی رادیکال‌تر خواهند بود. نشانه آن هم حضور افرادی مثل مهدی کوچک‌زاده، امیرحسین ثابتی، بیژن نوباوه و حتی منصوره معصومی در این لیست است. مورد اخیر همان سخنرانی است که یک بار به خاطر مناظره دخترش با هاشمی رفسنجانی و یک بار به خاطر بیان جمله «این مملکت مال حزب‌اللهی‌هاست» در تلویزیون جنجالی شده بود.
سه: هنوز مشخص نیست که رائفی‌پور با تشکل مصاف یا جبهه تازه تاسیس خود یعنی جبهه صبح ایران با گروه دوم علیه قالیباف ائتلاف خواهد کرد یا نه. او فعلا ظاهرا قصد دارد فهرستی با سرلیستی «سعید محمد» ارایه کند.
اگر این گروه به قدرت برسند؛ دو اتفاق محتمل است. اول برخی تغییرات و اصلاحات داخلی در مجلس با هدف اینکه اعلام شود این گروه به اصلی‌ترین وعده خود یعنی شفافیت بیشتر و مردمی شدن مجلس جامه عمل پوشانده و ثانیا برخی از طرح‌های بزرگ اقتصادی با توجه به ایده‌های رائفی‌پور و البته سابقه سعید محمد در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء دوباره مطرح خواهند شد.
ذکر این نکته ضروری است که در اینجا منظور از طرح‌های بزرگ اقتصادی لزوما طرح‌های مفید نیست. رائفی‌پور و یارانش همواره نشان دادند که با یک متدلوژی متفاوت (و دست کم در برخی نقاط در تضاد با روش‌های علمی) به تحلیل وضعیت ایران و جهان می‌پردازند و معتقدند که کلید حل مشکلات کشور در دست آنان است و مشکل فقط آن است که آنان قدرت را در دست ندارند. بنابراین شاید به طور مثال شاهد طرح‌هایی بسیار بلندپروازانه و عامه‌پسند در حوزه مسکن یا حتی در سیاست خارجی و تعاملات بین‌المللی اقتصادی کشور با همسایگان در صورت قدرت گرفتن این گروه باشیم.
چهار: چهارمین تشکل اصولگرایان در این انتخابات که شانس حداقلی برای قدرت گرفتن دارد؛ شورای وحدت نیروهای انقلاب اسلامی یا شورای وحدت اصولگرایان به سرلیستی منوچهر متکی است. شورای وحدت اصولگرایان در واقع نوعی تشکل انتقادی است. انتقاد به حذف ریاست جامعه روحانیت مبارز از ریاست اصولگرایان با تاسیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی به ریاست حداد عادل. حداد عادلی که با ریاست بر شورای ائتلاف برای دومین بار روحانیون را از صدر یک نهاد مهم کنار زد. (او اولین بار این کار را در مجلس هفتم و با ریاست بر خود مجلس انجام داده بود).
باید حدس زد این گروه در حوزه اقتصادی به دنبال تئوری‌های اقتصاد اسلامی مصباحی مقدم به عنوان چهره شاخص اقتصادی جامعه روحانیت برود (که البته در این اواخر بسیار به اقتصاد بازار نزدیک شده و مثلا شدیدا از حذف ارز ترجیحی دفاع کرده)، در حوزه سیاست خارجی دنباله رو متکی برای ادامه سیاست توجه به شرق جهان باشد و البته در حوزه فرهنگی تحت تاثیر ایده‌های کلاسیک جامعه روحانیت که البته کمی از ایده‌های طیف پایداری معتدل‌تر است.
پنج: بنابراین به طور کلی و با در نظر گرفتن این نکته که لیست تهران فقط حدود ۱۰ درصد از کل نمایندگان را پوشش می‌دهد و نتیجه انتخابات در سایر حوزه‌ها نیز مهم است باید گفت که فهرست قالیباف و متکی از نظر اقتصادی، نزدیک‌تر به موازین بازار آزاد خواهد بود و کمتر دچار پوپولیسم خواهد شد ولی ایده‌های لیست رسایی و سعید محمد احتمالا بیشتر عامه‌پسند است.
از نظر فرهنگی اما به نظر می‌رسد که لیست متکی به سمت اعتدال در حوزه مناسبات فرهنگی حرکت کند ولی لیست رسایی، سعید محمد و قالیباف، به ترتیب رادیکال‌ترین فهرست‌ها در حوزه فرهنگی خواهند بود. در حوزه سیاست خارجی نیز پیش‌بینی‌پذیرترین و معتدل‌ترین عملکرد از لیست متکی و تاحدودی لیست قالیباف مورد انتظار است ولی عملکرد لیست سعید محمد و لیست رسایی در حوزه سیاست خارجی به شدت پیش‌بینی‌ناپذیر است.
شش: و در پایان در صورتی که همه این افراد را متعلق به جناح راست سیاست ایران بدانیم باید بگوییم که لیست رسایی در رادیکال‌ترین نقطه راست قرار خواهد گرفت و لیست سعید محمد در کنار او خواهد بود ولی لیست قالیباف در میانه راست قرار می‌گیرد و با کمی فاصله شاهد قرار گرفتن لیست متکی خواهیم بود.
هفت: کمی آن‌طرف‌تر از لیست متکی در جناح چپ سیاست ایران، لیست صدای ملت وجود دارد که با سرلیستی علی مطهری ارایه شده و تحت حمایت کارگزاران، اعتدال و توسعه، مردم‌سالاری، ندای ایرانیان و اعتماد ملی است. لیستی که احتمال رای‌آوردن آن بسیار کم و در حد لیست متکی است ولی در صورتی که رای بیاورد، احتمالا مانعی جدی بر سر سیاست‌های اقتصادی دولت خواهد بود
و از نظر اقتصادی به سمت توسعه سرمایه‌گذاری خارجی و خروج (یا اخراج) بخش‌های حاکمیتی ولی به ظاهر غیردولتی از پروژه‌های دولتی حرکت خواهد کرد، در حوزه سیاست خارجی برای احیای نگاه به غرب تلاش خواهد کرد و احتمالا در بخش فرهنگی با لوایحی مثل لایحه حجاب یا طرح صیانت مخالفت جدی خواهد کرد. ذکر این نکته هم تکراری ولی ضروری است که چپ‌های رادیکال‌تر یعنی به طور مشخص سازمان مجاهدین و جبهه مشارکت سابق اعلام کردند که فاقد کاندیدای لازم برای ارایه لیست در شهر تهران و نیز برخی حوزه‌های انتخابیه دیگر هستند و فهرستی در این انتخابات ندارند.
