هیچوقت برای داشتن سالمندی سالم دیر نیست

یک مطالعه تازه نشان می‌دهد که رسیدن به «سلامت مطلوب» در دوران سالمندی ممکن است، حتی اگر فرد در گذشته دچار افت سلامت جسمی یا روانی شده باشد.

این پژوهش داده‌های «مطالعه بلندمدت سالمندی در کانادا» را بررسی و عوامل موثر بر بازگشت سلامت جسم و روان در بیش از ۸۰۰۰ فرد بالای ۶۰ سال را تحلیل کرده است.

به گفته‌ دکتر «میبل هو»، نویسنده اصلی مطالعه، حدود یک‌چهارم از شرکت‌کنندگان که در آغاز مطالعه وضعیت سلامت مطلوبی نداشتند، توانستند ظرف سه سال به سطح بالایی از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی بازگردند. او می‌گوید این یافته‌ها باور عمومی درباره‌ «افت اجتناب‌ناپذیر سلامت با افزایش سن» را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که امکان بهبود و تغییر مثبت در دوران سالمندی وجود دارد.

دکتر «ازمه فولر-تامسون»، استاد دانشگاه تورنتو و نویسنده ارشد مطالعه، تاکید می‌کند که این نتایج برای سالمندانی که در حال حاضر از سلامت کمتری برخوردارند، امیدبخش است و نشان می‌دهد که با حمایت‌های درست و انتخاب‌های مناسب سبک زندگی، بسیاری از سالمندان می‌توانند دوباره به سطح بالایی از سلامت و بهزیستی برسند.

طبق داده‌های پیشین، تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۲۰ درصد آمریکایی‌ها در گروه سنی بالای ۶۵ سال خواهند بود و نزدیک به ۶۰ درصد آنان به خدمات مراقبتی بلندمدت نیاز خواهند داشت. در سال ۲۰۲۳، حدود ۹۳ درصد از سالمندان آمریکایی دست‌کم به یک بیماری مزمن مانند دیابت یا بیماری قلبی مبتلا بوده‌اند. با این حال، بسیاری از این بیماری‌ها با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری‌ هستند.

این مطالعه نشان داد افرادی که در آغاز تحقیقات از سلامت روانی و عاطفی بالایی برخوردار بودند، تقریبا پنج برابر بیش از دیگران احتمال داشت تا در پایان مطالعه به سطح سلامت عمومی مطلوب برسند.

نتایج این بررسی همچنین بر نقش مهم روابط حمایتی، شرایط اجتماعی‌ـ‌اقتصادی و رفتارهای سالم مانند فعالیت بدنی منظم، ترک سیگار و خواب کافی تاکید دارد.

به گزارش ایندیپندنت، با وجود این، متخصصان متذکر می‌شوند که نتایج ممکن است قابل تعمیم به تمام سالمندان نباشد زیرا داده‌ها از کانادا، کشوری با مراقبت سلامت همگانی به‌ دست آمده است. دکتر هو می‌گوید هنوز مشخص نیست که آیا همین نتایج در کشورهایی مانند آمریکا یا در کشورهای کم‌درآمد که از خدمات بهداشتی و حمایت اجتماعی مشابه برخوردار نیستند نیز به دست می‌آید یا خیر.

متخصصان سلامت تاکید می‌کنند که سالمندی سالم فقط به برنامه غذایی و ورزش محدود نمی‌شود بلکه باید به عواملی چون تنهایی، استرس و روابط اجتماعی نیز توجه شود.

پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند بزرگسالان بالای ۵۰ سال که احساس تنهایی مزمن دارند، ۵۶ درصد بیشتر در معرض خطر سکته مغزی قرار دارند. همچنین کاهش استرس و تعامل اجتماعی بیشتر می‌تواند عملکرد شناختی افراد در مراحل اولیه ابتلا به آلزایمر را بهبود بخشد. فولر-تامسون می‌گوید: روابط اجتماعی قوی بخش مهمی از سلامت کلی است. تغییر سبک زندگی مانند ترک سیگار و درمان مشکلات خواب نیز می‌تواند به بهبود محسوس سلامت منجر شود.

دکتر هو تأکید می‌کند که سلامت در دوران سالمندی ثابت نیست و می‌تواند پس از آسیب یا افت سلامت دوباره بازیابی شود. به گفته‌ او، این پژوهش به‌جای تمرکز بر کاهش توان، بر تاب‌آوری و بهبود در سالمندی تاکید دارد و نشان می‌دهد که پیری لزوما به‌معنای زوال نیست.

دکتر «جویس اون-شیائو»، متخصص قلب در دانشکده پزشکی ییل، توصیه می‌کند که سالمندان با افزایش قدم‌های روزانه شروع کنند؛ برای مثال هنگام رفتن به فروشگاه، خودرو را جای دورتری پارک کنند تا بیشتر راه بروند و تحرک‌شان بیشتر شود.

دکتر فریمن می‌گوید طرز فکر مثبت نیز نقش تعیین‌کننده دارد و می‌افزاید: اگر باور کنید که می‌توانید بهتر شوید، احساس بهتری داشته باشید، بهتر عمل کنید و به هرآنچه می‌خواهید دست پیدا کنید، احتمال تحقق آن بسیار بیشتر می‌شود.