کاندیداها و ماشین‌ها
دیدگاه‌های ۹ نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره واردات، قیمت‌ها و ایمنی خودرو
هفت صبح| بازار ثبت‌نام کاندیداها برای ریاست‌جمهوری داغ است. بازار وعده‌ها و وعیدها. حتما حوزه خودرو هم در این میان مستثنا نخواهد بود. چرا که یکی از مهم‌ترین حاشیه‌ها در این روزها به این حوزه بازمی‌گردد؛ از تامین ارز برای واردات خودرو تا ایمنی خودروهای تولید داخل و ماجرای ماشین‌های برقی.
در میان کاندیداهایی که این مدت برای ریاست جمهوری ثبت نام کرده‌اند اسامی‌ای به چشم می‌خورد که اتفاقا درباره حوزه خودرو تا همین اواخر نیز حواشی داشتند. برخی دیگر هم که در گذشته در این حوزه فعال بودند.
داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و علیرضا زاکانی شهردار تهران جزو پرحاشیه‌های اخیر در حوزه خودرو بودند. اما اسامی دیگری نیز در میان کاندیداهای ریاست جمهوری وجود دارد که در حوزه خودرو و واردات و تولیدات داخلی نظرات زیادی داشتند. علاوه بر آن اقدامات عملی نیز انجام داده‌اند.
در این گزارش درباره نظرات خودروییِ این افراد که نام‌شان را ذکر می‌کنیم توضیحاتی خواهیم داد: علی لاریجانی، مهرداد بذرپاش، محمود احمدی‌نژاد، عبدالناصر همتی، محمدباقر قالیباف، اسحاق جهانگیری، محمد شریعتمداری، علیرضا زاکانی و داوود منظور.
علیرضا زاکانی و ماجرای واردات اتوبوس
ماجرای علیرضا زاکانی، شهردار تهران و حواشی واردات برای سیستم حمل و نقل عمومی از قرارداد غیرشفاف دو میلیارد یورویی شهرداری تهران برای واردات اتوبوس، تاکسی، ون و موتورسیکلت برقی از چین آغاز شد. قراردادی که شهرداری و برخی در شورای شهر اعتقاد داشتند نباید مفاد و جزئیاتش علنی شود. عده‌ای از اعضای شورای شهر می‌گفتند حتی ما هم از مفاد این قرارداد بی‌خبر هستیم. از سوی دیگر، ایران خودرو بر سر اینکه شهرداری به تعهداتش عمل نکرده و حتی به موضوع خرید خودروی داخلی اعتراض کرد و زاکانی هم در پاسخ به این که چرا با وجود توان داخلی برای تولید اتوبوس‌های مذکور، سودای واردات سر داده است، گفت: «تولیدکنندگان داخلی خودروهای خود را دیر تحویل می‌دهند و البته اینکه نسبت به چینی‌ها گران‌تر نیز می‌فروشند.» خلاصه حواشی جنجال‌ها بر واردات اتوبوس از چین و مفاد قرارداد به نتیجه نرسیده بود که زاکانی برای ثبت‌نام ریاست‌جمهوری اقدام کرد و فعلا هم که باید طبق قانون بر سر کار اصلی خود یعنی شهرداری نباشد. حالا چه با مرخصی یا استعفا از منصبش.
داوود منظور و شتاب واردات خودرو
داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه هفته گذشته از شتاب واردات خودرو گفته بود. همان فردی که اعلام کرد: «تخصیص ارزهای کشور برای واردات خودرو به‌صرفه نیست.» اگرچه آقای منظور گفته‌هایش را درباره اینکه واردات خودرو به صلاح کشور نیست را تکذیب کرد اما قبل از آن هم بارها نشان داده بود چندان موافق تخصیص ارز برای واردات خودرو نیست.
علی لاریجانی و خصوصی‌سازی صنعت خودرو
علی لاریجانی زمانی که رئیس مجلس بود توسط برخی نماینده‌ها متهم شد که تحقیق و تفحص در صنعت خودرو را پیگیری نکرد. اما لاریجانی جزو کسانی است که در گفته‌های زمان ریاستش بر مجلس، همیشه تاکید بر اصل 44 قانون‌اساسی و خصوصی‌سازی صنعت خودرو داشت. او بارها تاکید کرده بود حمایت از خودروسازان داخل توسط مجلس منوط به رعایت شرط ایمنی است. او در بازدید از ایران خودرو به عنوان رئیس مجلس در آذر 96 گفته بود:« وقتی سخن از ایمنی خودروها مطرح می‌کنیم، خودروسازان می‌گویند که جاده باید ایمن بوده و پلیس نیز نظارت کند، این درست است اما خودروسازان نیز باید متناسب با جاده ها موارد ایمنی را درنظر بگیرند. آیا 16 هزار کشته در تصادفات جاده‌ای در سال کم است؟»
مهرداد بذرپاش و ریاست سایپا
مهرداد بذرپاش در بین کاندیداها کسی است که سابقه ریاست بر سایپا و پارس‌خودرو را دارد. یعنی از این حوزه بی‌خبر نیست. او دوسال در سایپا بر سرکار بود و تیبا هم محصول همین دوسال ریاست اوست. او در 27 سالگی لقب جوان‌ترین مدیر خودرویی را به خودش اختصاص داد. یکی از بزرگ‌ترین حواشی بذرپاش در دوران حضور در صنعت خودرو، پیشنهاد جنجال‌برانگیزش درباره ادغام ایران‌خودرو و سایپا بود. این پیشنهاد را البته زمانی که مدیرعامل پارس‌خودرو بود، مطرح و وقتی به سایپا آمد، باز هم بر آن اصرار و تاکید کرد که راه نجات خودروسازی ایران، ادغام است. در نهایت اما علی‌اکبر محرابیان، وزیر وقت صنعت اعلام کرد دیگر نمی‌خواهد حرفی از ادغام بشنود.
محمود احمدی‌نژاد و قیمت خودرو
درباره نظرات دوره هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد واقعا نمی‌توان در چند خط سخن گفت اما عجیب‌ترین اتفاق افزایش نجومی قیمت خودرو بود. ورود شورای رقابت به ماجرای قیمت‌گذاری. برسرکار آوردن مدیرانی که کم تجربه بودند و حتی جلوگیری از ورود برندهای مشهور دنیا به ایران. اما مهم‌ترین اتفاق این بود که در زمان محمود احمدی نژاد قیمت پراید 20 میلیون و پژو 50 میلیون تومان شد. معروف‌ترین اظهارنظر او درباره حوزه خودرو هم این است: «صنعت خودرو باید تا پنج سال دیگر اول آسیا شود و 10 سال بعد اول دنیا!» نظری که سال 1387 داده بود.
عبدالناصر همتی و منشا ارز برای واردات
او کسی است که ماجرای شفاف‌سازی منشا ارز برای واردات را مطرح کرد. پانزدهم آذر سال 1399 بود که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی گفت:« حتی بدون انتقال ارز هم اجازه واردات خودرو نمی‌دهیم زیرا این ارزها باید درجای بهتری هزینه شود. ما بــه عنوان بانــک مرکزی حتی می‌گوییم همــان ارزهایی را که در خارج از کشــور ۵ درصد هم بیشتر دارید به داخل کشور بیاورید و ما با نرخ نیما از شــما آنها را می‌خریم؛ اما آنهــا می‌گویند ما نمی‌توانیم بگوییــم ارزهایمان کجاســت، ولی می‌خواهیم با آنهــا واردات انجام دهیم. می‌گوییم اگر می‌خواهیــد واردات انجام دهید منشــأ ارز را به ما بگویید تا تایید کنیم و ثبت ســفارش کنید و کالا بیاورید. اما هیچکس حاضر نیست این کار را بکند و منشأ ارز را بگوید. چون منشــأ آن صرافی‌های دوبی و تهران است. برخی یاد گرفته‌اند که خودرو وارد می‌کنند و در گمرک نگه می‌دارند، تا بعد از چند ماه اجازه ترخیص را بگیرند، ولی بانک مرکزی دیگر ارزی را برای ورود ماشــین اختصاص نخواهد داد. حتی با واردات خودروهای هیبریدی هم موافق نیستم، چون کارهای واجب‌تری داریم و باید برای سال‌های آینده ذخیره ارزی داشته باشیم.» این نظرات آقای همتی درباره واردات خودرو است.
محمدباقر قالیباف و ما خودروساز نیستیم
محمدباقر قالیباف در زمانی ریاست مجلس را گرفت که در مجلس او واردات مجدد خودرو تصویب شد. نظرات او در این مدت شامل این موارد بوده است: «امروز قطعه‌ساز، خودروساز، مصرف کننده و دولت از تولید خودرو ناراضی هستند اما همچنان اصرار بر ادامه این راه وجود دارد. الزاما هر رانتی در تولید مفید نیست و در مقاطعی اگر به تولید کمک دقیق و هدفمند نشود، کار پیش نمی‌رود. نمی‌توانیم صبر کنیم که ۴۰ سال بگذرد و هنوز نتوانیم یک خودروی باکیفیت تولید کنیم. دولت باید در اجرای قانون واردات خودرو تعجیل کند؛ البته دولت از طریق همان قانون قبل و طی آیین نامه‌ای هم می‌توانست خودروی دست دوم را وارد کند. این واردات شرایط دارد که چند سال، چگونه و با چه خدمات پس از فروشی وارد شود.» نظرات او به سمت واردات خودرو گرایش دارد.
اسحاق جهانگیری و توقف تولید پیکان
جهانگیری هم جزو افرادی است که سابقه مدیریت وزارت صنایع و معادن را دارد و اتفاقا به توقف تولید خودروی پیکان مشهور است. اظهار نظر جنجالی او هم درباره توقف تولید پیکان به این شرح است:« تولید پیکان متوقف شد، چرا که جرئت نمی‌کردم خانواده‌ام را با آن به مسافرت ببرم.» او در آخرین اظهاراتش در اردیبهشت امسال درباره وضعیت حوزه خودرو گفت:« معتقدم در سال ۸۴ که دولت را تحویل می‌دادیم خودروسازی ایران از خودروسازی ترکیه و چین جلوتر بود. علتش این بود که در طی پنج سال به یک میلیون خودرو رسیدیم. خودروی پرتیراژی مثل پیکان که تقریباً ۶۰ درصد تولید خودرو در سال ۷۹ بود را از چرخه حذف کردیم. گفتم بنده وزیر صنایع حاضر نیستم زن و بچه‌ام را سوار پیکان کنم از اینجا تا کرمان رانندگی کنم. چطور خودرویی را از نظر ایمنی تایید کنم که مردم زن و بچه‌شان را سوار کنند. استاندارد ایمنی و زیست محیطی‌اش نبود. استاندارد سوختش بسیار بالا بود. وزارت نفت با ما توافق کرد که مابه‌ازای حذف پیکان حتی یک یارانه کمک کند که حذف شود.»
محمد شریعتمداری و عذرخواهی از مردم
محمد شریعتمداری سابقه وزارت صمت را دارد. کسی که مرداد سال 1397 با عذرخواهی از مردم نسبت به تخلف صورت گرفته در حوزه واردات غیرقانونی خودرو، از انتشار فهرست صدنفره اسامی واردکنندگان غیرقانونی خودرو خبر داد. وقتی او به وزارت صمت آمد با دوره توقف واردات خودرو و رفتن شرکت‌ها از ایران مواجه شد. شکایت‌ها، تحویل ندادن خودروها و نبود خدمات پس از فروش. دوره‌ای سخت برای صنعت خودروی ایران در دوره وزارت او بعد نعمت‌زاده وزیر معروف صنعت.او بارها از خودروسازان داخلی انتقاد کرده و گفته بود رضایت مردم را جلب نکردید. این 9 نفر کسانی هستند که معروفیت بیشتری در اظهارنظرهای خودرویی‌شان داشته‌اند. حال باید دید اگر یکی از این افراد به ساختمان پاستور رسید با وضعیت آشفته صنعت خودرو چه خواهد کرد. از ماجرای واردات خودروهای برقی و نبود زیرساخت تا ایمنی ناکافی تولیدات داخل و واردات قطره‌چکانی.
