ثروت، وحشت و فرار سرمایه | از وال‌استریت تا خیابان کناریِ لندن
ثروتمندان حس می‌کنند که آمریکا دیگر پناهگاه امن سرمایه نیست و در نتیجه این حس، میلیاردها دلار سرمایه از وال‌استریت به لندن منتقل شد
هفت صبح| برای نسل‌ها، آمریکا نقش دژ استوار سرمایه‌گذاران جهانی را بازی می‌کرد؛ نقطه‌ای از جهان که صرف‌نظر از شرایط، بازده بالا و اطمینان خاطر ارائه می‌داد. میلیاردها دلار سرمایه، از هنگ‌کنگ تا هامبورگ، از ریاض تا ریودوژانیرو، روانه نیویورک می‌شد تا از امنیت حقوقی، عمق بازار و ثبات سیاسی این کشور بهره‌مند شود اما سال ۲۰۲۵ نشانه‌های روشنی از ترک برداشتن این تصویر اسطوره‌ای دارد.
بی‌ثباتی آشکار در واشنگتن، کشمکش‌های آشکار میان دولت و فدرال‌رزرو، نوسانات پیاپی در سیاست‌های تجاری و سقوط تدریجی ارزش دلار باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران این سؤال اساسی را از خود بپرسند: آیا آمریکا هنوز هم همان پناهگاه امن دیرین است؟ برای شمار فزاینده‌ای از آنان، پاسخ این پرسش منفی است و مقصد جایگزین، به شکلی غیرمنتظره، «لندنِ پسابرگزیت» شده است. فراموش نکنیم آمریکا خانه بیش از ۷۰۰ میلیاردر و ۲۲ میلیون میلیونر است و خروج سرمایه آنها از مرزهای این کشور، می‌تواند چالش بزرگی را رقم بزند.
از وال‌استریت تا خیابان کناریِ لندن
یکی از شاخص‌های قابل توجه در این زمینه، صعود خیره‌کننده «فوتسی ۱۰۰» (FTSE 100)، شاخص اصلی بورس لندن است که در ژوئیه ۲۰۲۵ برای نخستین بار از مرز ۹۰۰۰ واحد گذشت؛ یعنی ۹ برابر بیشتر از پایه اولیه آن. این جهش بی‌سابقه نه‌تنها بازتاب اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد بریتانیاست، بلکه نشانه‌ای واضح از فرار پول‌ها از آمریکا نیز به‌شمار می‌رود.
در طرف مقابل، بورس نیویورک با کاهش اعتماد روبه‌رو شده؛ هم به‌دلیل آشفتگی‌های پیاپی در سیاست‌های تعرفه‌ای دولت ترامپ، هم نزاع علنی با فدرال‌رزرو و هم تنش‌های فزاینده ژئوپلیتیک. حتی سقوط ارزش دلار، نماد اقتدار مالی آمریکا، به‌روشنی نشانه‌ای از این بحران است. از زمان آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵، شاخص دلار حدود ۹ درصد کاهش یافته است؛ حرکتی که تحلیلگران آن را یکی از بزرگ‌ترین افت‌های سال‌های اخیر می‌دانند.
اعتبار از دست رفته: وقتی آمریکا دیگر «AAA» نیست
در می ۲۰۲۵، مؤسسه اعتباری مودیز برای نخستین‌بار در بیش از یک قرن گذشته، رتبه اعتباری ایالات متحده را از AAA به AA1 کاهش داد. این افت رتبه، از نظر اقتصادی مانند این است که یک شهروند ممتاز ناگهان از فهرست مشتریان درجه‌یک بانک خط بخورد. برخی این اعتبار مخدوش شده و از دست رفته را به رویارویی جروم پاول و دونالد ترامپ در دیدار اخیرشان تشبیه کردند. ویدیویی که از حضور پاول، رئیس بانک مرکزی، در کنار رئیس‌جمهور آمریکا منتشر شد و در آن پاول سرش را با نارضایتی از صحبت‌های ترامپ تکان می‌دهد، به‌طرز عجیبی به نماد تعارض میان سیاست و اقتصاد در آمریکا تبدیل شده است.
سرمایه‌گذاری در جنگ: بازگشت دفاعی‌ها
دگرگونی اولویت‌های ژئوپلیتیک ترامپ از فشار بر اروپا برای پرداخت بیشتر در ناتو گرفته تا نزدیکی سیاسی با روسیه، باعث افزایش شدید بودجه‌های نظامی در اتحادیه اروپا و بریتانیا شده است. در نتیجه، شرکت‌های فعال در حوزه صنایع دفاعی در اروپا، از جمله رولز-رویس، فِرس‌نیلو و بابکاک، تبدیل به ستاره‌های بورس لندن شده‌اند.
این شرکت‌ها که یا به‌طور مستقیم در پروژه‌های نظامی مشارکت دارند یا محصولات‌شان در صنایع دفاعی کاربرد دارد، در سال ۲۰۲۵ بیشترین رشد را در بازار بورس تجربه کرده‌اند. دولت‌های اروپایی از فرانسه تا آلمان در حال عقد قراردادهای چندمیلیارد یورویی برای خرید پهپاد، سامانه‌های موشکی و تجهیزات سایبری هستند و سرمایه‌گذاران، پول‌های‌شان را به این شرکت‌ها می‌سپارند.
ارزان‌تر، امن‌تر، جذاب‌تر: بریتانیا از منظر عددی
شاید مهم‌ترین دلیل چرخش سرمایه‌گذاران به بریتانیا، ارزش‌گذاری پایین‌تر سهام آن نسبت به آمریکا باشد. در حالی‌که نسبت قیمت به درآمد (P/E) بازار سهام آمریکا حدود ۲۲.۲ برابر برآورد شده، این عدد در شاخص فوتسی ۱۰۰، تنها ۱۲.۶ برابر است؛ یعنی حدود نصف. برای سرمایه‌گذاران جهانی که به دنبال سهام «ارزان ولی پرپتانسیل» می‌گردند، این اختلاف یک فرصت طلایی است.
آینده‌ای پرابهام برای «قلب اقتصاد جهان»
اگر روند فعلی ادامه یابد، آمریکا نه‌تنها ممکن است موقعیت تاریخی خود به عنوان پناهگاه امن سرمایه را از دست بدهد، بلکه حتی با فرار نخبگان مالی و کاهش قدرت دلار، جایگاه جهانی‌اش به‌شدت آسیب خواهد دید. با از بین رفتن اعتماد جهانی به سیستم مالی آمریکا، آثار دومینویی این بی‌ثباتی می‌تواند بازار مسکن، مشاغل وابسته به سرمایه‌گذاری خارجی و حتی جایگاه دلار در تجارت جهانی را هدف قرار دهد و در مقابل، کشورهایی همچون بریتانیا، آلمان و حتی استرالیا، ممکن است در نقشه سرمایه‌گذاری جهان جای بالاتری بگیرند.
جمع‌بندی: آیا آمریکا «جهان اول» می‌ماند؟
سرمایه‌گذاری چیزی بیش از خرید و فروش سهم است؛ نوعی رأی دادن به آینده کشورهاست. چرخش پول‌ها از آمریکا به بریتانیا در سال ۲۰۲۵ به‌وضوح نشانه‌ای است از اینکه بخشی از جهان دیگر به آینده اقتصادی و سیاسی ایالات متحده اطمینان ندارد. اگر سیاست‌گذاران آمریکایی نتوانند انسجام، اعتبار و اعتماد را بازسازی کنند، حتی وجود صدها میلیاردر و میلیونر هم نمی‌تواند جلوی افول تدریجی قدرت نرم اقتصادی آمریکا را بگیرد. ایالات متحده، اگر همین مسیر را ادامه دهد، ممکن است روزی نه‌تنها قدرت اول اقتصادی جهان نباشد، بلکه حتی جایگاهش در میان پنج مقصد اول سرمایه‌گذاری جهانی را هم از دست بدهد.
