زنگ تفریح با صدای گلوله

هفت صبح|   نمودار تازه‌ای که شبکه خبری سی‌ان‌ان منتشر کرده، همراه با بررسی‌های آماری بر پایه داده‌های آرشیو خشونت با سلاح گرم، آموزش هفتگی و نهاد «همه برای ایمنی»، تصویری هولناک از مسیر خون‌بار مدارس ایالات متحده در 15 سال گذشته ترسیم می‌کند. اگرچه در سال ۲۰۲۰ به‌دلیل تعطیلی سراسری مدارس به‌واسطه همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ تنها ۲۲ مورد تیراندازی در مدارس ثبت شد اما با بازگشایی مدارس، شمار تیراندازی‌ها به‌طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافت و در سال‌های اخیر، یکی پس از دیگری، رکوردهای سیاه به ثبت رسید.

سال ۲۰۲۴ با ۸۳ مورد تیراندازی در محیط‌های آموزشی، بالاترین آمار از سال ۲۰۰۸ تاکنون را رقم زد. روند فزاینده این حوادث در سال جاری نیز ادامه دارد. تا نیمه ماه تیر ۱۴۰۴، شمار تیراندازی‌ها در مدارس آمریکا به ۳۲ مورد رسیده که از این میان، ۱۴ مورد در مدارس ابتدایی تا دبیرستان و ۱۸ مورد در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی رخ داده‌اند. در این حوادث، ۱۴ نفر جان خود را از دست داده و دست‌کم ۴۰ نفر مجروح شده‌اند.

 آمار جان‌های بی‌پناه

افزایش تیراندازی در مدارس، تنها عدد و رقم در نمودار نیست، بلکه زخم عمیقی است بر روان یک نسل. در حالی که در برخی ایالت‌ها مانند ورمانت، رودآیلند، مونتانا، وایومینگ و نیوهمپشایر طی 15 سال گذشته حتی یک مورد تیراندازی مدرسه‌ای گزارش نشده، ایالت‌هایی چون تگزاس با ۶۴ مورد در بالاترین جایگاه این جدول خونین قرار دارند. شهر واشنگتن پایتخت نیز با ۶ تیراندازی و نسبت جمعیتی نزدیک به یک حادثه در هر 100 هزار نفر، دارای بالاترین نرخ سرانه تیراندازی در مدارس بوده است. با آنکه این حوادث در سراسر جغرافیای ایالات متحده پراکنده‌اند، اما دلایل پنهان و پیدای آن‌ها، ریشه در فرهنگ مالکیت سلاح، نبود نظارت کافی، ضعف حمایت‌های روانی در مدارس و نفوذ سیاسی کارزارهای حامی سلاح گرم دارد.

 از یوالدی تا فرار معلمان

مرگبارترین سال دهه گذشته، سال ۲۰۲۲ بود؛ سالی که در آن، فاجعه‌ای باورنکردنی در مدرسه ابتدایی راب در شهر یوالدی ایالت تگزاس رخ داد: ۱۹ کودک و ۲ آموزگار بر اثر تیراندازی کشته شدند و بیش از 12 نفر دیگر زخمی. این فاجعه سراسر کشور را در شوک و اندوه فرو برد و موجی از اعتراضات مردمی، به‌ویژه از سوی خانواده‌ها و دانش‌آموزان به‌راه انداخت. در سال‌های اخیر، گروهی از آموزگاران نیز به‌دلیل احساس ناامنی جانی و روانی، تصمیم به ترک شغل خود گرفته‌اند. برخی اتحادیه‌های معلمان خواهان بازنگری در قوانین سلاح، افزایش ایمنی مدارس و پشتیبانی روان‌شناختی برای دانش‌آموزان و کارکنان آموزشی شده‌اند.

مدرسه یا میدان جنگ؟

بر اساس تعاریف به‌کاررفته در این آمارها، هر حادثه‌ای که در محیط مدرسه یا اطراف آن از جمله حیاط، زمین ورزش، پارکینگ، سالن اجتماعات و حتی اتوبوس مدرسه رخ دهد و در آن دست‌کم یک نفر غیر از عامل تیراندازی مورد اصابت گلوله قرار گیرد، در آمارها گنجانده شده است. تنها مواردی که شلیک‌کننده، مأمور رسمی امنیت یا پلیس مدرسه باشد، در این گزارش‌ها لحاظ نمی‌شود.

در نتیجه، آنچه امروز به‌نام مدرسه در ذهن بسیاری از دانش‌آموزان آمریکایی نقش بسته، نه‌تنها مکان آموزش و آرامش، بلکه فضای تنش، ترس و تهدید است. هر روز تحصیل، با تمرین‌های پناه گرفتن در برابر تیراندازی همراه شده؛ تمرین‌هایی که جایگزین بازی‌های کودکانه و یادگیری‌های بی‌دغدغه شده‌اند. در پایان باید گفت در کشوری که در آن، دانش‌آموزان پیش از تمرین الفبا، تمرین جان‌پناه می‌آموزند، پرسش از ارزش و هزینه آزادی مالکیت سلاح بیش از همیشه ضرورت دارد. هر خط در این نمودار، زندگی یک کودک، یک آموزگار، یک خانواده را برای همیشه دگرگون کرده است. این آماری نیست که بتوان به آن عادت کرد.