صدای طبل جنگ در تنگه تایوان
نشانه‌های هشداردهنده از آمادگی چین برای حمله به جزیره خودگردان مورد مناقشه به چشم می‌خورد
هفت صبح| در حالی که تنش‌های میان ایالات متحده و چین بر‌سر تایوان به اوج رسیده، نشانه‌های فزاینده‌ای از آمادگی نظامی چین برای تهاجم به این جزیره خودگردان دیده می‌شود؛ آمادگی همه‌جانبه‌ای که نه‌فقط در افزایش تحرکات نظامی، بلکه در تغییرات ساختاری و راهبردی ارتش خلق چین نمود یافته است.
در جریان نشست امنیتی شانگری-لا در سنگاپور، پیت هگزث، وزیر دفاع ایالات متحده، چین را «تهدیدی واقعی و بالقوه فوری» برای ثبات آسیا توصیف کرد و گفت پکن به‌گونه‌ای باورپذیر در حال آماده‌سازی برای اقدام نظامی است. این اظهارات، واکنش تند وزارت خارجه چین را در پی داشت که آمریکا را به «بازی با آتش» متهم کرد و هشدار داد که مسئله تایوان یک موضوع داخلی چین است و نباید به اهرمی برای مهار این کشور بدل شود. اما ورای جنگ لفظی، نشانه‌های میدانی نیز حکایت از روندی خطرناک دارند.
بر پایه گزارش‌های مشترک مقام‌های نظامی تایوان و ایالات متحده، ارتش چین در سال‌های اخیر گام‌هایی چشمگیر برای افزایش توان تهاجمی خود علیه تایوان برداشته است؛ گام‌هایی که فاصله میان وضعیت عادی و آغاز یک جنگ را به حداقل رسانده‌اند. به گفته یکی از مقام‌های ارشد نظامی تایوان، یگان‌های هوایی و موشکی چین که در هرگونه عملیات علیه تایوان نقش کلیدی خواهند داشت، به سطحی از آمادگی رسیده‌اند که می‌توانند «در هر لحظه از وضعیت صلح به وضعیت جنگی» تغییر وضعیت دهند. تمرین‌های بی‌وقفه نیروهای آبی-خاکی در نزدیکی بنادر خروجی، استقرار مداوم یگان‌های بالگردی برای پیاده‌سازی نیرو و به‌کارگیری سامانه‌های موشکی با برد ۳۰۰ کیلومتر که سراسر تایوان را پوشش می‌دهند، از جمله این نشانه‌ها هستند.
از سوی دیگر، ورود جنگنده‌های ارتش چین به منطقه شناسایی پدافندی تایوان که پیش‌تر به کمتر از ۱۰ بار در ماه محدود می‌شد، اکنون به بیش از ۲۴۵ نوبت در ماه رسیده است. همچنین عبور از خط میانی تنگه تایوان که تا پیش از این مرز نانوشته‌ای میان دو طرف بود، به‌طور میانگین ۱۲۰ بار در ماه گزارش شده است. در یک مورد بی‌سابقه، تنها در یک روز ۱۵۳ پرواز نظامی در نزدیکی تایوان انجام شد. چین همچنین شعاع عملیاتی نیروی هوایی خود را با بهره‌گیری از جنگنده‌های جدید مانند جی۱۰، جی۱۱، جی۱۶ و جی۲۰ و هواپیماهای سوخت‌رسان وای۲۰ گسترش داده است.
این هواپیماها اکنون قادرند بدون نیاز به سوخت‌گیری در پایگاه‌های ساحلی، به طور مستقیم از پایگاه‌های داخلی چین به تایوان برسند. در حوزه دریایی نیز ارتش آزادی‌بخش خلق چین از سال ۲۰۲۲ تاکنون حضوری چرخشی در تنگه میاکو و کانال باشی برقرار کرده؛ گذرگاه‌هایی راهبردی که تنها مسیرهای دسترسی چین به اقیانوس آرام محسوب می‌شوند.
به گفته یانگ تای‌یوان، مربی پیشین فرماندهی نیروی زمینی تایوان، هدف از این آرایش دریایی، جلوگیری از محاصره احتمالی ناوگان چین در صورت آغاز جنگ است. افزون بر این، حدود دوازده کشتی جنگی و گارد ساحلی چین به‌طور دائم در پیرامون تایوان مستقرند؛ آرایشی که می‌تواند ظرف چند ساعت به حالت محاصره کامل تغییر وضعیت دهد.
از منظر ساختاری، اصلاحات نظامی شی جین‌پینگ نقش کلیدی داشته‌اند. او از سال ۲۰۱۵ ساختار ارتش را بازسازی کرده و یگان‌های بزرگ زمینی را به یگان‌های کوچک‌تر و چابک‌تر تبدیل کرده است. دست‌کم شش تیپ آبی-خاکی ترکیبی اکنون در سواحل روبه‌روی تایوان مستقرند. این تیپ‌ها دارای تجهیزات متنوع، قابلیت شناسایی مستقل و تسلیحات گسترده‌تری هستند و توانایی اجرای حمله را بدون نیاز به آمادگی طولانی‌مدت دارند. سامانه پرتاب موشک‌های چندگانه پی‌سی‌اچ۱۹۱ که نخستین‌بار پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان در سال ۲۰۲۲ استفاده شد، اکنون در سراسر سواحل چین مستقر شده است.
این موشک‌ها می‌توانند نقش دوگانه‌ای در حمله ایفا کنند: نخست برای تضعیف پدافند هوایی تایوان و سپس برای هدف قرار دادن واحدهای دفاعی ساحلی که مأمور مقابله با نیروی مهاجم هستند. به باور تحلیلگران، موفق‌ترین حوزه پیشرفت ارتش چین، توسعه و هماهنگی کارزار ضربت مشترک است؛ یعنی تلفیق توان هوایی، دریایی و زمینی در عملیات‌های همزمان.
در تمرینات اخیر، این هماهنگی به حدی رسیده که ارتش چین به‌جای اجرای عملیات مجزا در روزهای مختلف، همان‌طور که در مانور پس از سفر پلوسی دیده شد، اکنون همه شاخه‌ها را به‌طور همزمان وارد عمل می‌کند. چنین سطحی از فرماندهی و کنترل، به‌ویژه در عملیات ترکیبی، حاکی از افزایش اعتمادبه‌نفس ارتش چین و عبور از مراحل آزمایشی است.
با این حال، ضعف‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله در سطح فرماندهی میدانی و تصمیم‌گیری در موقعیت‌های غیرمترقبه. عملیات تهاجمی علیه تایوان به‌شدت پیچیده و چندلایه است و بسیاری از ناظران می‌گویند چین هنوز در نشان دادن توانایی خود برای تطبیق با شرایط نبرد مدرن تردیدهایی دارد. با توجه به روندهای کنونی، احتمال بروز درگیری در تنگه تایوان بیش از هر زمان دیگری جدی به نظر می‌رسد. ایالات متحده هشدار داده که چین ممکن است در پوشش یک رزمایش، حمله واقعی را آغاز کند.
در همین حال، چین هم ایالات متحده را متهم می‌کند که با حمایت از تایوان و افزایش حضور نظامی در منطقه، به‌جای ثبات، بذر بی‌ثباتی می‌پاشد. تایوان اکنون در میانه بازی خطرناک دو ابرقدرت جهانی قرار گرفته است؛ بازی‌ای که هر لحظه می‌تواند از مرز تهدیدات لفظی عبور کند و به جنگی تمام‌عیار بدل شود.
