پرچمداران افزایش قیمت در میان داروها: فاموتیدین،ایبوپروفن و آزیترومایسین
بیشترین افزایش قیمت داروها مربوط به پمادها است اما بقیه لیست هم اسم‌های چندان غریبه‌ای نیستند
هفت صبح| اگر خبرها را دنبال کنید حتما متوجه می‌شوید که افزایش قیمت قابل توجه اقلام مختلف دارویی نقل محافل مختلف است و حتی فعالان بازار سرمایه هم درباره صف خرید سهام شرکت‌های دارویی بعد از ابلاغ قیمت‌های جدید حرف می‌زنند، موضوعی که البته مسئولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو اسم آن را«اصلاح» قیمت می‌گذارند.
اما اینجا قرار نیست درباره دلایل بالا رفتن قیمت داروها حرف بزنیم یا بگوییم که این موضوع چقدر منطقی به نظر می‌رسد و حق با دولت است که مجوز افزایش قیمت را صادر کرده یا منتقدان، بلکه می‌خواهیم به شما نشان بدهیم که وقتی به داروخانه مراجعه می‌کنید قرار است با چه چیزی مواجه شوید.
پرچمداران افزایش قیمت
لیست داروهایی که افزایش قیمت داشته‌اند واقعا بلند بالا است، اصلا یکی از نکته‌های این سری از افزایش قیمت دارو همین است. در سال‌های گذشته مثلا سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شاهد افزایش قیمت چند گروه از داروها بودیم که اتفاقا واکنش‌هایی هم به همراه داشت.
مثلا در آبان ۱۴۰۱ آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌ها ناگهان رشد چند صد درصدی کردند. آموکسی‌سیلین به عنوان پر مصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک ایران و یکی از ده داروی پر مصرف کشور از ۶ هزار تومان برای هر بسته به ۲۲ هزار تومان رسید یعنی رشد ۳۷۰ درصدی کرد. سفالکسین و سفکسیم که آنها هم آنتی‌بیوتیک‌های پرمصرفی هستند ۳۷۵ و ۴۹۰ درصد رشد قیمت داشتند. مسکن‌ها هم همینطور استامینوفن، ژلوفن و نوافن همگی ۲۸۰ درصد گران شدند.
حالا اما در موج جدید افزایش قیمت‌ها گروه داروهایی که گران شده‌اند خیلی بزرگ هستند و آنهایی که رشد‌های چند‌صد درصدی کرده‌اند هم همینطور. در این بین بیشترین افزایش قیمت را داروهای شش شرکت داروسازی داشته که اسم‌هایشان بدون ترتیب خاصی از این قرار است: شرکت دارویی اکسیر، شرکت پارس دارو، شرکت داروسازی سینادارو، شرکت داروسازی رازک، شرکت داروسازی زهراوی و شرکت داروسازی دانا.
در بین این شرکت‌ها بیشترین درصد رشد قیمت‌های اقلام دارویی مربوط به شرکت‌های داروسازی سینادارو با یک قلم به میزان 506 درصد و داروسازی زهراوی به نرخ 415 درصد بوده است. در لیستی که شرکت داروسازی زهراوی منتشر کرده، بیش از نیمی‌از محصولات این شرکت ازجمله آمپول‌های جنتامایسین، اوندازو از 200 تا 400 درصد در روز‌های اخیر، افزایش قیمت داشته‌اند.
در شرکت سینادارو نیز قیمت بیش از نیمی‌از محصولات از 150 تا 500 درصد افزایش پیدا کرده که عمدتاً شامل انواع قطره‌ها و محصولات چشمی‌و کرم‌های موضعی است. برخی شرکت‌های داروسازی قیمت محصولات پرکاربرد که عمدتاً بدون نسخه در اختیار مردم قرار می‌گیرند را افزایش داده‌اند، ازجمله شرکت رازک که محصولاتی مانند قرص ایبوپروفن، لووفالکسین، شربت والپروات سدیم، سیتریزین، آلپرازولام را از 30 تا 320 درصد افزایش قیمت داده است.
پمادها در اوج
گذشته از اینکه کدام شرکت‌ها بیشترین افزایش قیمت را داشته اند، اینکه کدام گروه دارویی هم بیشتر از همه گران شده جالب به نظر می‌رسد. همانطور که بالاتر اشاره کوچکی کردیم رکورددار افزایش قیمت دارو در این دوره، پماد چشمی‌ویرولیز است.
این پماد برای درمان تبخال چشمی‌استفاده می‌شود و البته برای درمان بقیه تبخال‌ها در لب و ناحیه تناسلی هم کاربرد دارد و بعضی از پزشکان آن را تجویز می‌کنند اگرچه داروخانه‌ها بدون نسخه هم آن را می‌فروشند. قیمت این پماد از حدود ۵ هزار تومان به حدود ۳۰هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است. البته باید توجه داشته باشید که این قیمت‌ها قیمت خرید از در کارخانه است و گرانتر از این به دست مصرف کننده می‌رسد. دیروز داروخانه‌ای در خیابان الوند تهران این پماد را ۴۰ هزار تومان می‌فروخت.
دومین داروی رکورددار افزایش قیمت هم یک پماد چشمی‌بسیار پرکاربرد دیگر است به نام اریترولیدین یا همان اریترومایسین که برای عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. این پماد که از قبلی هم پر مصرف‌تر است هم افزایش قیمت ۴۹۲ درصدی داشته و به قیمت ۳۰هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.
آزیترومایسین به طور کلی یکی از پرفروش‌ترین داروهای ایران از نظر فروش ریالی است و طبق بعضی از آمارها در جایگاه ششم جدول پرفروش‌ها قرار دارد البته نه صرفا پماد آن بلکه هم پماد و هم نوع خوراکی این آنتی‌بیوتیک. بنابراین می‌توان گفت که از افزایش قیمت چندین برابری آن سود خیلی زیادی عاید شرکت تولیدکننده خواهد شد.
به طور کلی وقتی جدول‌ها را مرور می‌کنیم می‌بینیم که شرکت سینادارو قیمت تمام پمادهای چشمی‌اش را با هر قیمتی که بوده‌اند به این رقم رسانده است. این موضوع را در مورد قطره‌های چشمی‌هم می‌بینیم که خیلی از آنها تا ۲۰۰ درصد رشد قیمت داشته‌اند و در گروه‌های مختلف با همدیگر هم قیمت شده‌اند در حالی که قبلا هر کدام از آنها قیمت خاص خود را داشته است.
جالب اینکه بعد از پمادهای چشمی، بیشترین داروهایی که در بین داروهای با بیشترین افزایش قیمت دیده می‌شوند پمادهای دیگر هستند، یعنی به طور کلی شاید بتوان گفت که این دور بیشتر از هر چیز دور گران شدن انواع پمادها بوده است مثلا پماد بسیار پر مصرف مترونیدازول که برای خیلی از عفونت‌های پوستی تجویز می‌شود، ۲۴۱ درصد رشد قیمت داشته است.
آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌های پرمصرف
اگرچه در دو سال گذشته هم مسکن‌ها و هم آنتی بیوتیک‌ها در لیست داروهای افزایش قیمت پیدا کرده حضور داشته‌اند اما این مانع از تکرار اسم آنها در این دور از گرانی دارو نیست. سومین داروی رکورددار افزایش قیمت، آمپول جنتامایسین ۲۰ است که ۴۱۵ درصد رشد قیمت داشته البته بقیه دوزهای این آمپول که همگی از شرکت داروسازی زهراوی هستند هم ۳۴۳ و ۲۷۶ درصد گران شده‌اند. نمونه‌های تولیدی این آمپول‌ها از سوی شرکت اکسیر هم افزایش قیمت نسبتا مشابهی داشته‌اند. این آمپول‌ها از آنجا که برای گروه بزرگی از عفونت‌های باکتریایی اعم از عفونت‌های استخوان، التهاب درون‌شامه قلب، بیماری التهابی لگن، مننژیت، سینه‌پهلو، عفونت‌های دستگاه ادراری و... استفاده می‌شوند عمومیت زیادی دارند.
وضعیت پرمصرف‌ها
داروهایی با بیشترین افزایش قیمت را مرور کردیم و دیدیم که در بین آنها داروهای پر مصرف زیادی دیده می‌شوند مانند همان آزیترومایسین یا جنتامایسین اما وضعیت بقیه پر مصرف‌ها چطور است و جدول گران‌شده ترین‌ها و پر مصرف‌ترین‌ها چه اشتراکات دیگری دارند؟ اینجاست که به اسم ایبوپروفن بر می‌خوریم، دارویی که هم در لیست پرفروش‌ترین‌ها از نظر ریالی دیده می‌شود هم در لیست پرمصرف‌ترین‌ها و هم در لیست گران شده‌ترین‌ها. قرص ایبوپروفن ۴۰۰میلی گرمی‌با افزایش قیمت ۳۲۰ درصدی نه تنها جزو گران شده‌ترین داروها است بلکه آن بالاهای جدول هم هست و در مقام چهارم ایستاده.
فاموتیدین هم یکی از مشترک‌های لیست است. این دارو که برای معده درد و به طور ویژه زخم معده تجویز می‌شود کارش را با کاهش اسید معده انجام می‌دهد. فاموتیدین تولید شرکت دارویی اکسیر با رشد قیمت ۲۲۸ درصدی در فهرست گران‌شده‌ترین‌ها قرار دارد و همزمان در لیست پرمصرف‌ها هم ششم است.
یکی دیگر از تغییرات قیمتی که جلب توجه می‌کند، افزایش ۵۲ و ۴۳ درصدی دو نوع از سرم‌های نمکی تزریقی و افزایش ۵۷ درصدی قیمت سرم قندی نمکی ۵۰۰ میلی لیتری است که قیمت آنها را که ۱۶ تا ۱۹ هزار تومان بوده به حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان رسانده است. قیمت سرم‌ها از این جهت اهمیت دارد که روز به روز علاقه ایرانی‌ها به زدن سرم بیشتر می‌شود و به گفته وزارت بهداشت سرم‌های تزریقی سومین دارو از نظر بیشترین فروش ریالی در ایران هستند. در نهایت باید باز هم تاکید کنیم که این قیمت‌ها، مربوط به قیمت کارخانه هستند و قیمت‌ها در داروخانه یا درمانگاه حتما متفاوت خواهد بود.