یک داستان حکمت‌آموز صنعتی! | علت قطع گاز پتروشیمی لردگان چه بود؟
روایت خبرگزاری دولت از قطع گاز یک مجتمع پتروشیمی که با چند واسطه زیر نظر وزارت نفت است، توسط شرکت گاز و خسارت سنگین این ماجرا
هفت صبح| دیروز خبرگزاری رسمی دولت یعنی ایرنا، گزارشی از قطع گاز یک شرکت پتروشیمی به نام «پتروشیمی لردگان» را منتشر کرد. خبر به ظاهر خبری مهم نبود ولی در دل آن جزئیاتی از وضعیت اقتصادی کشور و مناسبات اقتصاد سیاسی بود که شاید هیچ جای دیگری نتوانیم گزارشی رسمی از آن را پیدا کنیم.
اول ببینیم که پتروشیمی لردگان چیست. یک شرکت پتروشیمی در فاصله ۵۵ کیلومتری شهر لردگان در استان چهارمحال و بختیاری که سال تاسیس آن ۱۳۸۷ است و از سال ۱۳۹۹ وارد مدار تولید شده و محصولات آن آمونیاک و اوره است. شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی خلیج فارس، با داشتن حدود ۶۴ درصد از سهام، سهامدار عمده پتروشیمی لردگان است.
این شرکت به جز سهامداران حقوقی، ۴۰ هزار سهامدار حقیقی هم دارد که اکثرا از مردم بومی منطقه هستند. حدود ۷۱ درصد از خود شرکت سهام شرکت سرمایه‌گذاری برای شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس است. پتروشیمی خلیج فارس با نماد مشهور فارس در بورس تهران حضور دارد و ارزش آن در بورس، ۵۱۴ هزار میلیارد تومان است. مدیرعامل پتروشیمی خلیج فارس توسط مدیرعامل شرکت پتروشیمی منصوب می‌شود و در حال حاضر آقای علی عسکری، رئیس سابق صداوسیما است.
در پتروشیمی لردگان چه اتفاقی افتاده است؟ حدودا یک هفته (به طور دقیق از تاریخ ۱۳ مرداد) می‌شود که گاز قطع شده است. چرا؟ به دلیل بدهی‌های شرکت پتروشیمی لردگان بابت پرداخت گازبها. به عبارت دیگر این شرکت قبض گاز خود را نپرداخته است. این مسئله باعث شده که به گفته مسئول روابط عمومی شرکت، نزدیک به ۲ هزار و ۵۰۰ نیروی کار مستقیم و غیرمستقیم این شرکت بیکار شوند و تحویل کود شیمیایی به کشاورزان ۹ استان کشور نیز قطع شود.
خب سوال این است که چرا یک پتروشیمی باید در پرداخت قبض گاز خود بماند؟ به گفته مدیر روابط عمومی شرکت به این دلیل که تمام اوره‌سازهای کشور موظف به تحویل نزدیک به ۳۰ درصد از تولید خود برای تامین کود شیمیایی کشاورزان به جهاد کشاورزی هستند و پتروشیمی لردگان هم روزانه بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ تن کود شیمیایی تحویل وزارت کشاورزی می‌دهد. ولی ۲ سال است که وزارت جهاد کشاورزی پول این پتروشیمی بابت کود را نمی‌دهد. و حالا طلب پتروشیمی لردگان از جهادکشاورزی ۴ هزار میلیارد تومان است. ماجرا حتی در سطح دفتر معاون اول رئیس جمهور دولت یعنی آقای مخبر هم پیگیری شده ولی به جایی نرسیده است.
در این شرایط وزارت نفت هم به طور روزانه پیگیر مطالبه خود از پتروشیمی لردگان است. جالب اینجاست که وزارت نفت از سوی دیگری مالک پتروشیمی لردگان هم هست و این یعنی یک شرکت زیرمجموعه این وزارتخانه به شرکت دیگری که زیرمجموعه این وزارتخانه است فشار می‌آورد!
خب چرا وام نمی‌گیرند تا بدهی خود را پرداخت کنند؟ به دو دلیل: اولا با توجه به ساختارهای مالی، پتروشیمی لردگان اجازه دریافت وام از بانک‌ها برای پرداخت بدهی خود به شرکت ملی گاز ایران را ندارد و ثانیا پتروشیمی همین حالا هم با پرداخت سنگین اقساط بانک‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. در آخرین گزارش مالی شرکت در اسفند سال ۱۴۰۲ آمده که شرکت ۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بدهی بانکی دارد.
خب جهاد کشاورزی چرا پول پتروشیمی را نمی‌دهد؟ رئیس جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری گفته تقصیر سازمان برنامه و بودجه است. به گفته او «سازمان برنامه و بودجه ۳۷ هزار میلیارد تومان طلب یارانه کود مربوط به سال‌های ۹۷ تاکنون را پرداخت نکرده است.»
این در حالی است که به گفته همین مقام مسئول «سازمان برنامه و بودجه سال گذشته نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را از ۱۴ هزار ریال به ازای هر مترمکعب گاز مصرفی به بیش از ۶۰ هزار ریال معادل چهار برابر افزایش داده و بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از این محل عائدی داشته است.» ولی از این محل درآمدی، بدهی‌های خود را نداده است.
حالا واقعا شرکت گاز نمی‌توانست با پتروشیمی لردگان مدارا کند؟ مدیرعامل استان چهارمحال و بختیاری گفته نه چون یکی از اصلی‌ترین وظایف شرکت گاز وصول مطالبات دولت برای تامین منابع مالی و واریز آن به خزانه است. در دوره‌های مختلف هم طی چندین نوبت برای پرداخت بدهی به شرکت پتروشیمی لردگان اخطار داده شده بود. او گفته مصرف گاز این پتروشیمی هم خیلی بالاست و اگر همت مناسبی در پرداخت قبض‌های گاز از سوی شرکت پتروشیمی وجود نداشته باشد خیلی سریع مبلغ بدهی گاز بها بالا می‌رود و عملا برای بعد از حل این بحران هم هشدار داده که حواستان باشد و قبض‌هایتان را به موقع پرداخت کنید.
بنابراین با توجه به این خبر رسمی فهمیدیم که سازمان برنامه و بودجه به جهاد کشاورزی بدهکار است و جهاد به پتروشیمی لردگان و پتروشیمی لردگان چون پول ندارد نتوانسته پول قبض شرکت گاز را بدهد و گازش قطع شده است. نکته جالب‌تر این است که همه این سازمان‌ها دولتی هستند و حتی پتروشیمی لردگان با چند واسطه زیر نظر یک معاون وزیر نفت است و شرکت گاز زیر نظر یک معاون دیگر وزیر نفت ولی آن‌ها توانایی حل این مسئله را دست کم تا امروز نداشتند.
از همه جالب‌تر اینکه با توجه به اطلاعیه‌های منتشر شده در سایت کدال شرکت پتروشیمی لردگان متوجه شدیم یک بار دیگر هم در خرداد ماه این اتفاق افتاده بوده است و هم در آن موقع و هم حالا شرکت اعلام کرده که ما یک سری توافق با اداره کل وصول مالیات داشتیم. حالا چه ربطی به اداره مالیات دارد؟ حدس می‌زنیم شرکت لردگان به مالیات گفته که من مالیات امسال را پول گاز بدهم و بعد وقتی پتروشیمی پولش را داد به جهاد کشاورزی، شما پول مالیات مرا از جهاد کشاورزی بگیرید ولی این راهکار هم به جایی نرسیده است.
فقط تصور کنید که این ادارات و شرکت‌های دولتی بخواهند به روزنامه ما جوابیه‌ای بدهند و از خود دفاع کنند. آن وقت ما احتمالا یک جوابیه از سازمان حمایت کشاورزی زیر نظر وزارت جهاد دریافت خواهیم کرد. یک بیانیه از سازمان برنامه و بودجه زیر نظر ریاست جمهوری. یک بیانیه از سازمان امور مالیاتی زیر نظر وزارت اقتصاد. دو بیانیه از شرکت گاز و شرکت ملی پتروشیمی و شاید هم یک بیانیه از وزارت نفت و دو بیانیه هم از خود شرکت پتروشیمی لردگان و شرکت پتروشیمی خلیج فارس. می‌شود ۸ بیانیه.
امروز احتمالا روز شلوغی برای دستگاه فاکس روزنامه خواهد بود! حالا نتیجه این وضعیت چیست؟ بیکار شدن ۲ هزار و ۵۰۰ نفر. نرسیدن کود کشاورزی به ۹ استان کشور (و احتمالا افزایش قیمت کودهای موجود در بازار) و البته ضرر کردن ۴۰ هزار سهامدار حقیقی. جالب خواهد بود اگر بدانید طبق گزارش‌های عملکرد مالی این شرکت در سال گذشته، پتروشیمی لردگان هر روز ۴ و نیم میلیارد آمونیاک و اوره می‌فروخته است و حالا با این بی‌برنامگی، ظرف یک هفته نزدیک به ۳۰ میلیارد تومان درآمد از کف این شرکت و البته سهامدارانش و شاید بهتر است بگوییم همه مردمان ایران (به خاطر دولتی بودن شرکت) رفته است. به همین سادگی!
