برگر گیاهی لوکس‌تر از استیک گاوی
گیاهخواری در نگاه اول ساده و کم‌خرج به نظر می‌رسد اما ...
هفت صبح| من ای دی اچ دی دارم و ۴۶ ساله و میخوام بدونم چطور و چقدر میتونم با تکنیک cbt به این مشکل غلبه کنم و مثل یه آدم کمی بالاتر از نرمال زندگی کنم. ۲ سال هست کوچ شناختی دارم پیشرفت خوبی داشتم ولی هنوز گیر زیاد دارم. میخوام توی تله گرفتن تشخیص هم نیافتم وقتی تشخیص مشخصی از پزشک بگیری انتظار یه سری اختلال پیش فرض هم داری. میخوام به عدم تمرکز غلبه کنم آیلتس بگیرم دوره ux بگذرونم و بعد مهاجرت کنم و تازه میخوام بچه دار هم بشم
پروتئین گیاهی گران‌تر از پروتئین حیوانی
یکی از مهم‌ترین چالش‌های گیاهخواری، تأمین پروتئین کافی است. عدس، نخود، لوبیا و سویا منابع اصلی این رژیم به شمار می‌روند. اما کافی است سری به بازار بزنید. نرخ حبوبات در بازه 300 تا 500 هزار تومان در نوسان است. خانواده‌ای که قرار است نیاز روزانه خود به پروتئین را فقط از این منابع تأمین کند، خیلی زود با قبض خریدی مواجه می‌شود که چندان کمتر از خرید مرغ و تخم‌مرغ نیست.
جالب‌تر آنکه بسیاری از گیاهخواران برای تنوع غذایی سراغ محصولات فرآوری‌شده مثل برگرهای سویا، پنیرهای گیاهی یا شیر بادام می‌روند. این کالاها اغلب وارداتی و خاص هستند و قیمت‌شان دو برابر همتایان حیوانی است. یک بسته پنیر گیاهی یا یک لیتر شیر بادام در فروشگاه‌های تهران قیمتی دارد که حتی از پنیر لیقوان یا شیر پرچرب گاوی بالاتر است.
اقتصاد جهانی و گیاهخواران ایرانی
نکته دیگری که نباید فراموش کرد، وابستگی بخش زیادی از محصولات گیاهی پروتئین‌دار به واردات است. عدس کانادایی، نخود استرالیایی یا سویا برزیلی بخش مهمی از سفره ایرانی را تشکیل می‌دهند. با کوچک‌ترین نوسان ارزی، این اقلام جهش قیمتی پیدا می‌کنند. برای خانواده‌ای که رژیم گیاهخواری را انتخاب کرده، چنین جهش‌هایی می‌تواند به‌مراتب سنگین‌تر از تغییر قیمت مرغ یا گوشت داخلی باشد.
هزینه‌های پنهان مکمل‌ها
پزشکان و متخصصان تغذیه معمولاً توصیه می‌کنند گیاهخواران به‌طور منظم مکمل ویتامین B12، آهن و گاهی کلسیم مصرف کنند. این مکمل‌ها اگرچه در ظاهر جزیی به نظر می‌آیند، اما در سبد ماهانه هزینه‌ای ثابت و قابل‌توجه ایجاد می‌کنند. یک بسته قرص B12 خارجی قیمتی دارد معادل خرید چند کیلو گوشت مرغ.
میوه و سبزی؛ لاکچریِ فصل‌های غیرموافق
گیاهخواری وابستگی زیادی به میوه و سبزی تازه دارد. اما قیمت این گروه غذایی در ایران تابعی مستقیم از فصل، آب‌وهوا و تورم عمومی است. هندوانه در تابستان ارزان است، اما توت‌فرنگی یا زغال‌اخته در پاییز و زمستان به کالایی لوکس تبدیل می‌شود. گوجه و خیار که پای ثابت سالاد ایرانی‌اند، در برخی ماه‌ها چند برابر می‌شوند. در نتیجه، حفظ تنوع و تعادل غذایی برای یک گیاهخوار عملا به بودجه بالاتری نیاز دارد تا کسی که عمده پروتئین خود را از مرغ و تخم‌مرغ تامین می‌کند و فقط مقدار محدودی سبزی مصرف می‌کند.
گیاهخواری به‌مثابه سبک زندگی لوکس
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، گیاهخواری یک انتخاب اخلاقی یا زیست‌محیطی و گاهی هم نمادی از «سبک زندگی لوکس» است. رستوران‌های وگان در پاریس یا لندن قیمت‌هایی دارند که فقط طبقه متوسط به بالا توان پرداختش را دارند. در ایران هم همین روند کم‌وبیش دیده می‌شود.
کافه‌های سبز تهران که صبحانه وگان با شیر جو دوسر یا آووکادو سرو می‌کنند، معمولا قیمتی بالاتر از صبحانه‌های سنتی ایرانی دارند. بنابراین، گیاهخواری اگرچه در ظاهر ساده و کم‌خرج به نظر می‌آید، در عمل بخشی از همان جریان «مصرف نمادین» و حتی لوکس‌گرایی شهری است.
استدلال طرفداران
البته گیاهخواران به این انتقادها پاسخ‌های جدی دارند. از نظر آنها، هزینه‌های پنهان گوشت‌خواری مثل بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون نیز باید در نظر گرفته شود. چرا که در بلندمدت هزینه درمان بسیار بالاتر از صرفه‌جویی‌های کوتاه‌مدت است. به بیان دیگر، گیاهخواری فراتر از یک انتخاب غذایی و نوعی سرمایه‌گذاری برای سلامت آینده است.
واقعیت میانه
واقعیت اما در جایی میان این دو نگاه قرار دارد. درست است که حذف گوشت قرمز فشار مالی خانوار را کاهش می‌دهد، اما جایگزینی کامل آن با فرآورده‌های گیاهی متنوع و مغذی لزوماً ارزان‌تر نیست. هزینه مکمل‌ها، نوسان قیمت حبوبات و نیاز به میوه و سبزی متنوع باعث می‌شود سفره یک گیاهخوار منظم گاهی حتی پرخرج‌تر از سفره یک خانواده با رژیم غذایی ترکیبی باشد. از این‌رو، بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند به‌جای انتخاب مطلق گیاهخواری یا گوشت‌خواری، سراغ رژیم‌های متعادل برویم؛ رژیمی که مصرف گوشت را محدود می‌کند اما همچنان از منابع حیوانی ارزان‌تر مثل تخم‌مرغ یا لبنیات بهره می‌برد.
هزینه‌ای فراتر از پول
مصائب اقتصادی گیاهخواری در نهایت نشان می‌دهد که این رژیم غذایی بیشتر از آنکه یک انتخاب صرفا مالی باشد، نوعی تصمیم فرهنگی، اخلاقی و سبک زندگی است. کسی که گیاهخوار می‌شود، معمولا دغدغه محیط زیست، حقوق حیوانات یا سلامت شخصی دارد. اما باید بداند این تصمیم الزاما به معنای کاهش هزینه‌های ماهانه نیست. شاید سبزی خوردن همیشه ارزان‌تر از کباب نباشد و شاید انتخاب میان این دو، بیش از هر چیز بستگی به ارزش‌هایی داشته باشد که فرد حاضر است برایش هزینه کند.
