کم‌سوادی مردم، دلیل کلاهبرداری‌های سرویس ارزش افزوده!
در چهارماه ابتدایی امسال شرکت‌هایی که نه خودشان را می‌شناسیم و نه مالکانشان را حدود ۳۹۰میلیارد تومان با سرویس ارزش‌افزوده از جیب مشترکان بردند.دو روز پیش وزیر ارتباطات گزارش عملکرد یک‌ساله این وزارتخانه را در توئیتر به اشتراک گذاشت و نوشت: «آره داداش اینطوریاست! جدی ۲ دقیقه وقت بگذارید این گزارش کار یک‌ساله ما رو بخونید، شاید ما اشتباه کرده بودیم…حداقل بهمون بگید که خودمون رو اصلاح کنیم! حالا اگر لیموشو بدم هلوشو بدم بود، همه نگاه می‌کردند!»
آذری جهرمی در این توئیت سعی کرده با یک ادبیات اسلنگ و نزدیک به محاوره‌های جوانان کوچه و خیابان و در مرحله بعد هم با اشاره به تبلیغ عالیس که این روزهای وایرال شده، توجه کاربران را به این گزارش جلب کند. واقعا هم یک عده خیلی بیشتر از دو دقیقه وقت گذاشتند و نشستند بررسی کردند و از آمار و ارقام‌های بدون منبع، غلط‌های نگارشی و املای پرشمار موجود در این گزارش ایراد گرفتند.
ما اما سعی کردیم یک بخش از محتوای این گزارش را بررسی کنیم که مربوط می‌شد به کلاهبرداری سرویس‌های ارزش افزوده چون در هفته‌های قبل طی چند گزارش و مصاحبه مفصل سعی کردیم ابعاد این قضیه را روشن کنیم. اپراتورها چقدر از این راه درآمد داشتند؟ سرویس ارزش افزوده در اختیار چه شرکت‌هایی است؟ چرا در مورد درآمدها و قراردادهایشان شفاف‌سازی نمی‌شود؟
در نهایت که به جایی نرسیدیم و اپراتورها و سازمان تنظیم مقررات هر کدام به نوعی قضیه را از سر خودشان باز کردند. تا جایی که مجبور شدیم بنویسیم آخرین روزنه امید ما خود وزیر است که در مورد این قصه شفاف‌سازی کند. در عین حال از همین گزارش یک‌ساله وزارت ارتباطات هم چیزی دندانگیر عایدمان نشد. در این گزارش عملکرد، ماجرای کلاهبرداری‌های سرویس ارزش‌افزوده کلا در شش خط خلاصه شده و عجیب اینکه مقصر را هم کم سوادی و ناآگاهی مردم دانسته‌اند. عذر بدتر از گناه.
* یک: همین اول کار مشخص کنیم که در فقدان سیستم پرداخت مستمر بانکی در ایران، فعلا VAS تنها روش پرداخت مستمر است که کسب‌و کارهای اینترنتی می‌توانند استفاده کنند. به عنوان یک نمونه موفق می‌توانیم به سیستم پرداخت صدقه روزانه کمیته امداد اشاره کنیم که خیلی از مشترکان از آن رضایت دارند.
* دو: وزیر ارتباطات پیش‌تر گفته بود با راه‌اندازی سرویس ستاره۸۰۰ مربع ۳۰درصد از مجموع درآمد سرویس‌های ارزش افزوده کم شده؛ این ادعا اما صحیح نیست. به گزارش مالی همراه اول در سامانه کدال بورس توجه کنید: ۱۸۴میلیارد تومان در چهارماهه اول و کل سال قبل ۴۶۱میلیاردتومان. پس با روند فعلی درآمد این سرویس‌ها نه تنها کمتر نشده بلکه ۱۷درصد بیشتر هم شده است.
* سه: وزیر ارتباطات سال گذشته از کلاهبرداری ۳۵میلیاردتومانی در قالب VAS از مشترکان همراه اول خبر داد و گفت این مبالغ به حساب مردم برگشته اما هیچگاه گفته نشد این سرویس‌های متخلف چه بود؟ متعلق به چه کسی بوده و با متخلفان چه برخوردی شد؟
* چهار: مهم‌تر اینکه نه همراه اول نه وزیر نگفتند مابقی سرویس‌های فعال که همراه اول در سال ۹۷، ۴۶۱میلیارد تومان و چهارماهه امسال ۱۸۴میلیون درآمد داشته دقیقا چه سرویس‌هایی‌اند و چه کسانی مالک آن‌ها هستند؟
* پنج: در وب‌سایت همراه اول فهرست اپ‌های ارزش‌افزوده و مالکانش نیست و آن را فعلا محرمانه می‌داند. شرکت‌های cp هیچ کدام فهرستی ندارند. آقای امامی معاون نظارت سازمان تنظیم مقررات هم در گفت‌وگو با هفت صبح می‌گوید: «درآمد اپراتورها و شرکت‌ها ازسرویس ارزش‌افزوده به ما ربطی ندارد!»
* شش: اهمیت اینکه روی مالکان سرویس‌های ارزش‌افزوده تاکید داریم این است که درآمد اعلام شده توسط اپراتور تنها ۳۰درصد مبلغ کسر شده از مشترکان است یعنی ۷۰درصد درآمد پنهان داریم که معلوم نیست چه کسی و بابت چه سرویسی آن را می‌گیرد. یعنی در سال ۹۷ حدود ۹۵۰میلیارد تومان و چهارماه اول امسال حدود ۳۹۰میلیارد تومان سهم شرکت‌هایی شده که نه خودشان را می‌شناسیم و نه مالکانشان را. فقط یک کاربر توئیتری به نام محمد جرجندی اسامی تعدادی از این شرکت‌ها را یک‌بار معرفی کرد که در شماره ۲۷ مرداد امسال هفت صبح به تعدادی از آن‌ها اشاره کردیم.
* هفت: سوال اصلی این است که چرا به جای راه‌اندازی یک سرویس لغو عضویت برای مردم کم سواد(!)، به همراه اول فشار نیاوردید که این بازار بزرگ را شفاف کند؟ جالب اینکه بیشترین تخلف در سرویس ارزش‌افزوده همراه اول اتفاق افتاده. هم به خاطر دائمی بودن سیم‌کارت‌ها هم اینکه شفافیت ایرانسل در اعلام اپ‌های پولی و مشخصات دقیق مالک با کد شامد، امکان رشد کلاهبردارها را کم کرده است.
* هشت: از بین هشت شرکت پردرآمد و طرف قرارداد می‌شود سه مورد را با جست‌وجوی اینترنتی پیدا کرد که هر کدام ۳۰۰هزار نفر مشترک دارند و این به معنی درآمد حداقل روزانه ۱۵۰میلیون تومان است: namanetapp.com ، Namaa3.com ، ravitel.com
* ۹: به طراحی و فرمت و حتی محتوای مشابه این سه سایت توجه کنید. ضمن اینکه فقط از طریق شماره همراه اول امکان خرید دارید. مالک و مدیران سرویس هم مشخص نیستند. واقعا روزنامه‌نگاران و متخصصان محتوا نظر بدهند ارزش ویدئوهای این سرویس‌ها ۱۵۰میلیون درآمد روزانه است؟
* ۱۰: پاسخ قطعا منفی است. حقیقت این است که در بازار پنهان سرویس ارزش‌افزوده که همراه اول آن را ساخته و از پنهان ماندنش حمایت می‌کند، شرکت‌های تولید محتوا با روش‌های فنی می‌توانند عضو ناخواسته بگیرند و تبلیغات فریبکارانه داشته باشند بدون نظارت رسانه‌ها و دستگاه‌های ناظر .
نکته پایانی: به این نتیجه رسیده‌ایم که برخورد با شش شرکت فعال در سرویس ارزش‌افزوده در سال گذشته با شائبه برخورد گزینشی گره خورده است و در بازار پنهان همراه اول، شرکت‌های بزرگ مشغول کسب درآمد با هر روشی هستند. گزارش دقیق را منتشر کنید که هر اپراتور در گذشته و حال چه سرویس‌های ارزش‌افزوده‌ای دارد، چند کاربر دارد و متعلق به کیست. نظارتش را ما رسانه‌ها انجام خواهیم داد.
