حرکت خزنده بازیگران چینی در صنعت خودرو ایران
محمدحسین شاوردی| بازار ایران در سه سال گذشته دستخوش چه تغییراتی بود و کدام کلاس‌های خودرویی بیش از همیشه از سوی خریداران مورد توجه قرار گرفته‌اند؟ بررسی هفت صبح از جزئیات تولید و فروش خودرو در سه سال ۹۴، ۹۵ و ۹۶ نشان می‌دهد بازار خودرو ایران یک چرخش بزرگ را به سمت اتومبیل‌های شاسی‌بلند اعم از کراس‌اوور و اس‌یووی آغاز کرده و همسو با بازارهای جهانی ذائقه خود را تغییر داده است. همین عامل هم باعث شده تا به فاصله‌ای کوتاه پس از ورود برندهای کره‌ای و سپس چینی به کشور، خودروسازان این دو کشور موفق شوند رشد تولید و فروش را به شکلی عجیب تجربه کنند. این بین هرچقدرکره‌ای‌ها موفق شده‌اند از مجرای واردات و همکاری با خودروسازان بخشی از نیاز بازار را تامین کنند، چینی‌ها به لطف مونتاژکاری و عرضه گسترده و متنوع مدل‌های عامه پسند توانسته‌اند از این شرایط حداکثر استفاده را ببرند. در این گزارش به آمار خودروهای تجاری نیمه سبک و سنگین توجه نشده و به آمار واردات هم توجهی نشده است. بخش اول را که شامل ۱۷ برند برتر بازار خودرو ایران است اینجا می‌توانید بخوانید.
در بخش تولید در سه سال اخیر چیزی نزدیک به ۳٫۸ میلیون دستگاه اتومبیل در کشور تولید شده است. این یعنی در سه سال ۹۴، ۹۵ و ۹۶ به ترتیب ۹۶۷۵۷۳، ۱۳۳۳۰۶۸و ۱۵۱۵۰۴۳ دستگاه خودرو جدید راهی خیابان‌های کشور شده که با احتساب به مونتاژکاری دو شرکت برای همکاران فرانسوی، چینی، ژاپنی و کره‌ای بخش عمده آن مربوط به ایران خودرو و سایپا است. رده بندی دقیق عملکرد خودروسازان در بازار ایران به ترتیب رتبه تولید به این شرح است:
پژو: با داشتن طیف نسبت وسیع اما نسبتا قدیمی محصولات، توانسته بخش اعظم بازار ایران را در سه سال اخیر مال خود کند و مجموعا ۱۱۸۳۵۷۸ دستگاه خودرو در ایران بفروشد. همه این خودروها توسط ایران خودرو مونتاژ و روانه بازار مصرف شده‌اند.
سایپا: با احتساب به مونتاژ خودرو کیا پراید پس از ۲۳ سال، کل تولید سه سال اخیر سایپا اعم از خودروهای ملی نظیر تیبا، ساینا و کوییک و البته پراید معادل ۱۰۶۵۳۰۵ دستگاه بوده است. البته اگر پراید را از سایپا بگیریم، کیا به لطف مونتاژ این محصول و نیز سدان مدرن سراتو دومین خودروساز ایران خواهد بود و سایپا با تنها ۳۷۷۵۵۳ دستگاه خودرو تا رتبه چهارم سقوط می‌کند.
سمند: برند ملی ایران خودرو در سه سال اخیر توانسته با ۴ محصول دنا (دنا، دنا پلاس و دنا پلاس توربو) رانا، آریسان و خودروهای خانواده سمند (مدل EF7، سورن و LX) توانسته ۴۵۲۴۲۵ دستگاه اتومبیل، رتبه سوم بازار خودرو ایران را مال خود کند.
رنو : خودروساز فرانسوی توانسته با تولید مجموع ۲۶۸۵۳۸ دستگاه اتومبیل در سه شرکت پارس خودرو، ایران خودرو و سایپا رتبه چهارم بازار ایران را مال خود کند.
چری: خودروساز بلندپراوز چینی توانسته جایگاه خود را در بازار ایران تثبیت کند. کل فروش چری با دو برند ام‌وی‌ام و چری معادل ۱۵۹۰۰۶ دستگاه بوده که توسط مدیران خودرو مونتاژ شده‌اند.
برلیانس: رکورددار سریع‌ترین پیشرفت در بازار همین اتومبیل‌ساز چینی است که افتخار خود را مونتاژ محصولات ب.ام.و می‌داند! کل فروش برلیانس در این سه سال معادل ۹۱۰۷۶ دستگاه بوده است.
جک : دیگر برند محبوب چینی که موفق شده سطح بالایی از فروش را در بازار ایران تجربه کند جک است که بالغ بر ۸۰هزار دستگاه اتومبیل در این ۳سال در ایران فروخته است.
کیا: به لطف مونتاژ نسبتا وسیع سراتو سدان در سایپا، کیا توانسته سهمی ۴۸ هزار دستگاهی از بازار خودرو ایران داشته باشد. سهمی که اگر در کنار پراید قرار می‌گرفت ابعاد واقعی‌تر حضور کیا در ایران را نشان می‌داد.
دانگ فنگ: شریک مشهور ایران خودرو با عرضه یک استیشن آپشنال و ارزان موفق دشه در مدت ۳سال ۴۲۷۷۷ دستگاه اتومبیل در ایران به فروش برساند.
مزدا: اگر مونتاژ وانت‌های قدیمی مزدا را در کنار عرضه محدود سدان مدرن سری۳ مزدا قرار دهیم، این برند ژاپنی تبدیل به دهمین برند قدرتمند بازار ایران می شود که فروشی ۴۰۷۴۰ دستگاهی را در این سه سال تجربه کرده است. بدون احتساب فروش وانت‌های قدیمی مزدا، این برند تا رتبه پانزدهم سقوط می‌کند.
لیفان : با داشتن سه محصول مختلف، این چینی گمنام موفق شده تا بیش از ۲۱۹۹۴ دستگاه اتومبیل به خریداران ایران بفروشد.
هایما: دوازدهمین برند بازار ایران هایما است که با دو کراس‌اوور موفق شده ظرف سه سال ۱۷۴۲۵ دستگاه در ایران فروش کند.
چانگان: شریک چینی فورد موتور آمریکا به کمک تک محصول کراس خود توانسته ۱۶۵۷۵ دستگاه اتومبیل در کشور به فروش رساند.
زوتیه: این شرکت کوچک چینی که اواخر سال ۹۶ قصد داشت در بخش واردات هم فعال شود، در سه سال اخیر با مونتاژ سدان آریو موفق شده ۱۴۴۶۵ دستگاه خودرو در کشور عرضه کند.
سوزوکی: همکاری ژاپنی ایران خودرو با عرضه مدل ویتارا چیزی معادل ۹۱۹۶ دستگاه خودرو در بازار کشور فروش داشته است.
هیوندای: با اینکه قطعا سهم بازار هیوندای به دلیل عرضه گسترده مدل‌های این برند از مجرای واردات بیشتر است، اما سهم صنعتی هیوندای از بازار ایران تنها ۸۳۲۶ دستگاه است.
فاو: شریک چینی و مشهور خودروسازان بزرگ ایران از قبل همکاری با گروه بهمن توانسته ظرف سه سال تنها ۷۳۸۰ دستگاه خودرو تولید کند و هفدمین خودروساز بازار ایران لقب گیرد.
اما در خلال بررسی آمارهای سه سال اخیر صنعت خودرو ایران، می‌توان به نکات دیگری هم اشاره کرد. برای نمونه سهم بازار فرانسوی‌ها در ایران با فروش مجموع ۱٫۴۵۲ میلیونی معادل ۳۸ درصد است. سهم برندهای ملی خودروسازان داخلی با احتساب پراید و فروش ۱٫۵۱۷ میلونی معادل ۳۹٫۷ درصد است. همچنین خودروهای ملی در سه سال اخیر بدون احتساب پراید فروشی معادل ۸۳۰ هزار دستگاه و سهمی به میزان ۲۱٫۸ درصدی دارند. در آخر اینکه، سهم چینی‌ها با فروش مجموع ۴۵۵هزار دستگاهی معادل ۱۱٫۹ درصد کل بازار خودرو ایران در فاصله سال‌های ۹۴ تا ۹۶است.
