تاریک و روشن رئیس‌جمهور مادام‌العمر تاجیکستان

هفت صبح| روز چهارشنبه مسعود پزشکیان در سفر به تاجیکستان مورد استقبال امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور این کشور قرار گرفت. زمانی که امامعلی رحمان در تاجیکستان به دنیا آمد، هنوز استالین زنده بود و تنها یک سال بعد از دنیا رفت. در آن زمان تاجیکستان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی محسوب می‌شد. 

امامعلی رحمان، متولد پنج اکتبر ۱۹۵۲ در شهر کولاب تاجیکستان، سومین و رئیس‌جمهور فعلی تاجیکستان است که از ۱۶ نوامبر ۱۹۹۴ تاکنون در این سمت باقی مانده است. در واقع او 31 سال است که قدرت را به طور تمام و کمال در تاجیکستان در دست دارد. رحمان پیش از رسیدن به مقام ریاست‌جمهوری، از ۲۰ نوامبر ۱۹۹۲ تا ۱۶ نوامبر ۱۹۹۴ به عنوان رئیس مجلس عالی تاجیکستان، عملاً رهبری کشور را بر عهده داشت.

از مارس ۱۹۹۸، او رهبری جناح چپ میانه حزب خلق دموکرات تاجیکستان را نیز بر عهده گرفته و این سمت را تا امروز دارد. رئیس‌جمهور فعلی تاجیکستان پیش از این پنج بار در انتخابات پیروز شده. برخی از منتقدانش می‌گویند این پیروزی ناشی از انتخاباتی آزاد نبوده است. شیوه حکومت‌داری رحمان، انتقادات زیادی را ایجاد کرده است. امامعلی رحمان، سیاستمداری اقتدارگرا خوانده می‌شود و با این حال موافقانش معتقدند باعث و بانی ثبات و پیشرفت در تاجیکستان بوده است. 

تاجیکستانی‌ها بیش از آنکه به خود امامعلی رحمان انتقاد داشته باشند، برخی از اعضای خانواده‌اش را به فساد مالی متهم می‌کنند.  امامعلی رحمان دارای هفت دختر به نام‌های فیروزه، آزاده، رخشانه، تهمینه، پروینه، زرینه و فرزانه و ۲ پسر به نام‌های رستم و سامان است. این تعداد فرزند او را به عیالوارترین رئیس‌جمهور در آسیای مرکزی تبدیل کرده است.

پسر بزرگ او، رستم امامعلی، که ۳۳ سال سن دارد، در آوریل ۲۰۲۰ به عنوان رئیس مجلس ملی تاجیکستان انتخاب شد. این سمت، طبق قانون تاجیکستان، دومین مقام مهم کشور محسوب می‌شود و در صورت کناره‌گیری یا فوت رئیس‌جمهور، تا زمان برگزاری انتخابات جدید، اداره امور کشور را بر عهده خواهد داشت. رستم امامعلی همزمان سمت شهردار دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، را هم دارد.

بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷، تاجیکستان درگیر جنگ داخلی بود. این جنگ منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰ هزار نفر شد. در آوریل ۱۹۹۷، رحمان از یک حمله تروریستی جان سالم به در برد. کسانی که رحمان را سیاستمداری مفید برای تاجیکستان می‌دانند او را قهرمان ملی دانسته و خاموش شدن شعله‌های جنگی خانمان‌سوز را از خدماتش می‌دانند.

روابط ایران و تاجیکستان در سال‌های اخیر چندان گرم نبوده است. سفر مسعود پزشکیان به این کشور نشان می‌دهد که دو طرف مایل هستند تا سطح روابط خود را بالاتر برده و روابط بهتری را رقم بزنند. البته استارت این روابط از سال 2022 زده شد و حالا دولت چهاردهم هم تمایل خود را به گسترش روابط نشان داده است.