۱۰ نکته برای اینکه بدانید چرا فوتبالی‌ها لیگ برتر انگلیس را دوست دارند
آنچه باید درباره لیگ‌برتر انگلیس، جذاب‌ترین رقابت فوتبالی باشگاهی داخلی بدانیم
هفت صبح| روز پنجشنبه و جمعه، روز خوبی برای فوتبالی‌ها در ایران و البته سراسر جهان است؛ چون لیگ برتر انگلیس در این روز آغاز می‌شود. لیگی که بسیاری در جهان آن را جذاب‌ترین لیگ فوتبال می‌دانند. البته ماجرای لیگ برتر، فقط جذابیت فوتبالی نیست و مسائل مالی و حتی سیاسی هم در کار است. سال گذشته، درآمد کل باشگاه‌های انگلیسی حاضر در لیگ برتر از این لیگ، شش‌میلیارد و ۱۱۰میلیون پوند بوده است. این میزان حدود هشت میلیارد دلار است و تقریبا یک‌چهارم کل درآمد ایران از محل فروش نفت است. از نظر سیاسی هم همان طور که می‌دانید، آمریکایی‌ها، اعراب و چینی‌ها هم در این لیگ، سرمایه‌گذاری قابل توجهی کردند.
از این رو تصمیم گرفتیم، این هفته ۱۰نکته مختلف از لیگ برتر انگلیس را پیش روی شما بگذاریم تا حتی اگر فوتبالی نیستید، ببینید که چرا فوتبالی‌ها اینقدر برای شروع این لیگ ذوق و شوق دارند. لیگی که از این به بعد، تقریبا هر هفته جمعه تا یکشنبه علاقه‌مندان فوتبال را پای تلویزیون‌ها خواهد نشاند تا ببینند حوالی خردادماه سال آینده آیا باز هم منچسترسیتی خواهد بود که قهرمان خواهد شد یا این‌بار دیگر نوبت به تیم آقای گواردیولا نخواهد رسید و شانس در خانه تیم دیگری را خواهد زد.
یک: از کِی شروع شد؟
آغاز لیگ برتر انگلیس محصول دو فاجعه در استادیوم‌های این کشور، قراردادهای مهم تلویزیونی و البته رنجی است که فوتبال‌دوستان انگلیس (مهد فوتبال)، از وضعیت لیگ و باشگاه‌های خود می‌بردند.در واقع فوتبال اروپا در دهه۸۰ میلادی رشد چشمگیری داشت ولی انگلیس در بهترین حالت، داشت درجا می‌زد. از سال ۱۹۸۵ تا سال ۱۹۹۹، یعنی ظرف حدود ۱۵سال هیچ تیم انگلیسی نتوانست به فینال لیگ قهرمانان اروپا برسد.
وضعیت استادیوم‌ها خراب بود. مملو از هولیگانیسم و خرابکاری طرفداران افراطی و با امکاناتی ضعیف. ماجرایی که باعث دو فاجعه پی‌در‌پی آن هم برای یک باشگاه در اروپا شد. در فاجعه اول در سال ۱۹۸۵، که به فاجعه «ورزشگاه هیسل» معروف است بر اثر ریزش دیوار در جریان فینال لیگ قهرمانان اروپا، ۳۴ هوادار یوونتوس کشته شدند و در نتیجه تیم‌های انگلیسی، پنجسال و لیورپول، شش‌سال از حضور در رقابت‌های اروپا محروم شدند. چهارسال بعد، در فاجعه دیگری که معروف است به «فاجعه هیلزبورو»، در جریان نیمه‌نهایی جام‌حذفی فوتبال انگلستان، ۹۷هوادار باشگاه لیورپول بر اثر ازدحام جان خود را از دست دادند.
چنین وضعیتی و درآمد اندک باشگاه‌ها و البته حضور برخی مدیران جاه‌طلب تجاری باعث شد که باشگاه‌های بزرگ به فکر بیفتند که درآمدهای کلانی برای خود ایجاد کنند. تلویزیون‌ها هم با این موضوع راه آمدند و در حالی که درآمد هر یک از باشگاه‌های دسته اول انگلیس تا قبل از سال ۱۹۸۶ در هر فصل ۲۵هزار پوند بود، سه سال بعد این مبلغ به ۶۰۰هزار پوند رسید. با این حال جاه‌طلبی‌ها ادامه داشت و از این رو، طرحی مشابه آنچه چند سال قبل در اروپا مطرح شد یعنی طرح سوپرلیگ به برخی از تیم‌های برتر انگلیسی پیشنهاد شد.
به آن‌ها گفته شد که هواداران دوست دارند بازی‌های جذاب آنان را ببینند و نه رویایی آنان با تیم‌های ضعیف را و پول خوبی هم به آن‌ها پیشنهاد شد ولی اتحادیه فوتبال انگلیس از این موضوع هراس پیدا کرد و طرحی برای ارتقای وضعیت فوتبال باشگاهی داخلی در این کشور ایجاد کرد که در سال ۱۹۹۲ آغاز شد و آن طرح چیزی نبود جز ایجاد یک لیگ با ۲۲تیم (در حال‌حاضر ۲۰تیم) با عنوان «لیگ برتر انگلستان». به این‌ترتیب، لیگ دسته اول سابق که ۱۰۴سال بود فعالیت داشت، کنار رفت و رسما در ۱۵ آگوست ۱۹۹۲، مصادف با شنبه ۲۴مردادماه ۱۳۷۱، اولین بازی بین شفیلد یونایتد و منچستریونایتد برگزار شد و برایان دین از شفیلد، اولین گل لیگ را به ثمر رساند. البته آن بازی را شفیلد باخت و منچستر یونایتد، پیروزی اولین بازی، در آخر فصل هم قهرمان شد.
دو: لیگ لندنی‌ها، جام منچستری‌ها
شش‌تیم هستند که در تمام 33فصل لیگ برتر انگلیس حضور داشته‌اند. منچستریونایتد، آرسنال، چلسی، لیورپول، تاتنهام و اورتون. از میان این شش‌باشگاه سه باشگاه مربوط به شهر لندن هستند. آرسنال، چلسی و تاتنهام که همانطور که در نقشه می‌بینید، تقریبا در شمال و غرب لندن یک جورهایی با هم همسایه هستند. لیورپول و اورتون هردو برای شهر لیورپول هستند و منچستر هم که از نامش، مشخص است. در رده بعدی نیوکاسل و آستون ویلا با ۳۰حضور قرار دارند و وستهام و منچسترسیتی هم به ترتیب ۲۹ و ۲۸حضور در لیگ برتر داشته‌اند. اگر کل این 10تیم را در نظر بگیریم، تعداد نمایندگان منچستر به دو و لندن به چهار خواهد رسید و دو نماینده هم که از لیورپول حضور داشتند و دو نماینده دیگر هم از شهرهای بیرمنگام و تین هستند.
از نظر افتخارات اما، منچستری‌ها در صدر هستند. یونایتد از آغاز لیگ برتر تا سال ۲۰۱۳، پادشاه بلامنازع لیگ برتر بود و از ۲۱فصل، فقط هشت فصل را نبرد. سه فصل از آن هشت فصل، به آرسنال رسید؛ سه فصل به چلسی؛ یک فصل به منچسترسیتی و یک فصل هم به تیم بلک‌برن راورز که البته بعد از آن سقوط چشمگیری را تجربه کرد و با وجود اینکه حالا در سطح دو فوتبال انگلیس بازی می‌کند ولی سابقه سقوط به سطح سه را هم داشته است.
بعد از منچستریونایتد، من‌سیتی بیشترین قهرمانی را دارد. به جز آن یک فصلی که در دوران افتخارات منچستریونایتد بود، این تیم در چهار دوره اخیر لیگ‌برتر هم قهرمان شده و سه قهرمانی دیگر هم در این بین داشته. در واقع من‌سیتی از ۱۳دوره اخیر لیگ‌برتر انگلیس فقط پنج‌دوره را قهرمان نشده است. نوار قهرمانی‌های پی در پی سیتی را یکبار منچستریونایتد، دو بار چلسی، یک بار لیورپول و یک بار لسترسیتی خراب کرده‌اند. در رده سوم تالار افتخارات قهرمانی لیگ برتر هم چلسی قرار گرفته که تا به حال پنج‌بار قهرمان این لیگ شده است.
سه: بلیت هر بازی: تقریبا ۳۵ میلیون
هواداران فوتبال حتما نام برخی از استادیوم‌های انگلیس را به خوبی بلدند. می‌توانید خودتان را امتحان کنید؛ اولدترافورد، آنفیلد، امارات، اتحاد.قدیمی‌ترین استادیومی که در حال‌حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد، استادیوم شفیلد‌یونایتد است که در سال ۱۸۵۵ ساخته شده است. یعنی هفت‌سال بعد از روی کار آمدن ناصرالدین شاه قاجار در ایران! استمفورد بریج چلسی هم ۲۲سال بعد، وقتی هنوز ناصرالدین شاه در ایران پادشاهی می‌کرد، افتتاح شد. جدیدترین ورزشگاه ورزشگاه برنتفورد است که در سال ۲۰۲۰ ساخته شده است.
بیشترین میزان ظرفیت را ورزشگاه اولدترافورد منچستریونایتد دارد که ۷۴هزار و ۱۹۷نفر در آن می‌توانند مسابقه را تماشا کنند. کمترین میزان ظرفیت هم برای استادیوم باشگاه لوتون است و جالب است بدانید که هفت استادیوم لیگ‌برتر انگلیس کمتر از 20هزار نفر گنجایش دارند و فقط گنجایش استادیوم هفت باشگاه بیش از 50هزار نفر است.
در حال‌حاضر نام دو استادیوم به نام دو خط هوایی اماراتی است. استادیوم آرسنال به نام خط هوایی امارات مستقر در دوبی است و استادیوم منچسترسیتی به نام خط هوایی الاتحاد، مستقر در ابوظبی. اتحاد قرارداد اسپانسری با منچسترسیتی دارد ولی امارات، اصل خرج ورزشگاه جدید امارات را داده است و برای ساخت آن در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶، حدود ۳۹۰میلیون پوند خرج شده است.
در مورد بلیت استادیوم باید گفت که بستگی به هر باشگاه، حساسیت بازی و نیز محلی که در ورزشگاه می‌نشینید، قیمت بلیت فرق می‌کنید. البته زمان خرید هم، می‌تواند روی قیمت تاثیر بگذارد. در حال‌حاضر کمترین قیمت بلیت برای یک بازی، ۴۵دلار است و بیشترین میزان حدود 101هزار دلار و میانگین قیمت ۵۲۷دلار است. (میانگین حقوق یک فرد در بریتانیا در سال حدود ۵۵هزار دلار است.)
خیال نکنید که لزوما بلیت‌های گران برای باشگاه‌های برتر است. در حال حاضر بیشترین میزان میانگین قیمت بلیت برای بازی‌های خانگی برای تیم بورنموث است که میانگین قیمت بلیت‌های بازی‌های داخلی‌اش ۸۵۰دلار است. برای بازی‌های خارجی هم رکورد دست لیورپول است با ۲۷۶دلار.
اینجا می‌توانید هزینه بلیت پنج باشگاه برتر را به نقل از سایت seatpick ببینید:
چهار: هفته‌ای ۳۰میلیارد برای آقای دی‌بروینه
این فصل در لیگ برتر انگلیس یک میلیارد و ۸۲۱میلیون و ۹۱۲هزار پوند حقوق پرداخت خواهد شد. امسال در لیگ برتر انگلیس ۵۹۲بازیکن بازی خواهند کرد و میانگین حقوق هر یک از آن‌ها سه میلیون پوند است. بیشترین میزان حقوق را کوین دی‌بروینه خواهد گرفت که ۲۰میلیون و ۸۰۰هزار پوند یا هفته‌ای ۴۰۰هزار پوند معادل ۳۰میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان حقوق خواهد داشت. اسامی باقی بازیکنانی که بیشترین میزان حقوق را دارند می‌توانید در این جدول ببینید. واحد پول پوند است و هر پوند دیروز حدودا ۷۶هزار تومان بود.
از نظر باشگاهی اگر بخواهید بدانید، در حال حاضر گران‌قیمت‌ترین باشگاه از نظر اسکواد ۲۴ نفره، منچستریونایتد با ۹۹۲میلیون پوند است و بعد از آن چلسی با ۹۷۸میلیون پوند و منچسترسیتی با ۸۹۹میلیون پوند قرار دارند. در پایین جدول شفیلد یونایتد با ۱۳۰میلیون پوند قرار گرفته است. در میان مربیان پپ گواردیولا با ۲۰میلیون دلار حقوق در صدر ایستاده و آرتتا در آرسنال با فاصله برای یک فصل 9/5میلیون دلار می‌گیرد. تن هاگ در منچستر هم ۹میلیون دلار برای یک فصل خواهد گرفت. کمترین حقوق را مربی بورنموث خواهد گرفت؛ یک میلیون دلار برای یک فصل.
پنج: ۳۴۴میلیون یورو درآمد فقط از حق پخش!
نموداری که می‌بینید درآمدهای باشگاه منچسترسیتی، پردرآمدترین باشگاه فعلی در لیگ برتر انگلیس را نشان می‌دهد. حدود ۸۲۵میلیون یورو در سال ۲۰۲۳ که نسبت به سال قبل از آن ۱۳درصد رشد داشته است. اگر می‌خواهید شاهکار مدیران باشگاه را ببینید، به نمودار پنج‌ساله نگاه کنید که این درآمد از ۶۱۱میلیون یورو به اینجا رسیده است و به این ترتیب خود را از رده ششم باشگاه‌های پردرآمد، گاهی به رده اول و در سال گذشته، به رده دوم بعد از رئال مادرید رسانده است. ۳۹۹میلیون یورو از درآمد این باشگاه مربوط به بخش تجاری آن بوده است. شامل فروش کیت‌های ورزشی یا استفاده از فرصت تبلیغاتی در استادیوم و ... . ۳۴۴میلیون یورو هم مربوط به حق پخش بوده است و فقط ۸۳میلیون یورو مربوط به بلیت‌‌فروشی در بازی‌ها بوده است.
نکته قابل‌توجه دیگر این است که با وجود اینکه نسبت حقوق و مزایا به کل درآمد باشگاه در سال ۲۰۲۰ به ۷۳درصد رسیده ولی باشگاه توانسته آن را در سال گذشته به ۵۹میلیون یورو برساند؛ آن هم در حالی‌که عدد حقوق تقریبا از ۳۵۰میلیون پوند به نزدیک ۵۰۰میلیون پوند رسیده است. درآمد چهار باشگاه دیگر پرطرفدار لیگ برتر به شرح جدولی است که می‌بینید. (عددها به جز در مورد ستون رشد به میلیون یورو است)
شش: آقای شیرر افسانه‌ای
* رکورد بازی در لیگ برتر انگلیس متعلق است به آقای گرت بری که ۶۵۳بازی در این لیگ انجام داده است که بیش از نیمی از آن‌ها با لباس تیم استون‌ویلا بوده.
* بیشترین تعداد گل را آلن شیرر به ثمر رسانده است. ۲۶۰گل در ۴۴۱ بازی! او بیشتر بازی خود را در باشگاه نیوکاسل انجام داد.
* در میان تیم‌هایی که قهرمان شدند، منچسترسیتی با بیشترین فاصله در فصل ۲۰۱۷ – ۲۰۱۸ قهرمان شد؛ ۱۹امتیاز. در آن فصل یونایتد ۸۱امتیاز آورده بود و دوم شد.
* کمترین میزان فاصله با قهرمان را هم همین منچستریونایتد با رقیب همشهری داشت؛ در فصل ۲۰۱۱-۲۰۱۲ امتیاز هر دو یکسان بود ولی من‌سیتی به خاطر تفاضل گل بهتر، قهرمان شد.
* کمترین امتیازی که تا‌به‌حال یک تیم با آن قهرمان لیگ‌برتر انگلیس شده ۷۵امتیاز بوده است. من‌یونایتد با کسب این میزان امتیاز در فصل ۱۹۹۶- ۱۹۹۷ قهرمان شد.
* رکورد کمترین شکست هم‌چنان در اختیار تیم رویایی آرسنال در فصل ۲۰۰۳- ۲۰۰۴ است که فصل را بدون شکست به پایان رساندند.
* رکورد بیشترین گل زده در یک فصل متعلق است به منچسترسیتی که در فصل ۲۰۱۷- ۲۰۱۸، ۱۰۶گل وارد دروازه حریفان خود کرد.
* پرگل‌ترین بازی در یک فصل، بازی پورتموث در برابر ریدینگ در سال ۲۰۰۷ بوده که 7-4 به نفع پورتموث به پایان رسیده است.
* پرتماشاگرترین بازی در یک فصل، بازی تاتنهام با آرسنال در سال ۲۰۱۸ بوده که ۸۳هزار و ۲۲۲نفر آن را از نزدیک دیدند.
* جوان‌ترین بازیکنی که در لیگ برتر انگلیس بازی کرده، ایتان نوانری از آرسنال در سال ۲۰۲۲ بوده که کمی بیش از ۱۵سال سن داشته است.
