آنالیز| آشنایی با «نبردهای فانتوم ۲» در آستانه پخش

هفت صبح| فصل اول مستند «نبردهای فانتوم» به دلیل نگاه جدید به عملیات‌های خلبانان جنگنده اف-۴ مورد توجه قرار گرفت. سازمان اوج سری دوم این اثر را ساخت که اولین بار در جشنواره سینما حقیقت رونمایی شد. حالا شبکه سه «نبردهای فانتوم 2» را ساعت 18:30 دقیقه امروز پخش می‌کند.

 منظر اول| فضای اثر

«نبردهای فانتوم» به کارگردانی سالار بی‌باک به شرح نبردها و عملیات‌های خلبانان جنگنده اف-۴ یا فانتوم نیروی هوایی ارتش در جنگ هشت ساله با عراق است. این اثر مستند با نگاه تحلیلی به تاریخ نبردهای هوایی، از اولین ماموریت خلبانان فانتوم در ۳۱ شهریور تا آخرین ماموریت آنان قبل از پذیرش آتش‌بس را روایت می‌کند. روایت مستند از لحظه اخراج محمدصدیق قادری از ارتش آغاز می‌شود؛

تصمیمی بی‌دلیل و تلخ که او را از ماموریت‌های نظامی بازداشت‌ اما بازگشت او در روزهای نخست جنگ به نیروی هوایی، زمینه‌‌ساز انجام ماموریتی شد که به اسارت او انجامید. در کنار قادری، خاطرات هوشنگ ازهاری نیز روایت می‌شود. ازهاری با جزئیاتی دقیق، آخرین ماموریتش را بازگو می‌کند؛ از لحظه پرتاب شدن از هواپیما تا زمان اسارت. این دو خلبان، با روایت‌هایی موازی و مکمل، مخاطب را به تجربه‌ای واقعی و تاثیرگذار از جنگ، مقاومت و زندگی در اسارت مهمان می‌کنند.

منظر دوم| روایت کارگردان

کارگردان مستند «نبردهای فانتوم ۲» درباره آن گفته است: «ساخت این مستندها کار ساده‌ای نیست. یکی از اصلی‌ترین مشکلات، عدم تمایل همکاری برخی از خلبانان بود. بسیاری از این خلبانان به دلیل احساس فراموش‌‌شدگی و دلزدگی از رسانه‌ها، حاضر به گفت‌وگو نمی‌شدند. علاوه بر این، برخی از آنها به دلیل بالا رفتن سن و مشکلات جسمانی، دیگر تمایلی به حضور در پروژه‌های رسانه‌ای نداشتند.

به هر حال بسیاری از این خلبانان درگیر بیماری‌هایی هستند که زندگی روزمره آنها را تحت تاثیر قرار داده است.» او همچنین اشاره کرده: محدودیت‌های نیروی هوایی در خصوص حضور گروه‌های تصویری در پایگاه‌های نظامی، چالش جدی دیگر ما در زمان تولید بود.

به‌دلیل شرایط امنیتی و وضعیت حساس در سال‌های اخیر، امکان فیلمبرداری از بسیاری از پایگاه‌ها برای گروه‌های مستند وجود نداشت. همچنین، مسائل مالی و هزینه‌های بالای تولید مستندهای جنگی نیز یکی دیگر از موانع بود. هزینه‌های سنگین انیمیشن‌های سه‌‌بعدی نیز بر این موضوعات اضافه می‌شود که باید با بودجه‌ای محدود این کار را هم انجام می‌دادیم.»