غذا چند ثانیه پس از زمین افتادن تمیز می‌ماند؟
بررسی یک باور عامیانه درباره فوت کردن به مواد خوراکی
راستی چند بار پیش آمده خوراکی را که روی زمین افتاده است برداشته و بعد از بررسی ظاهرش به خود گفته‌اید: حتی یک ثانیه هم روی زمین نبود، پس هنوز تمیز است!
همشهری در خبری نوشت: قوت این باور عامیانه نزد اغلب مردم دانشمندان را بر آن داشت تا آن را روی چهار سطح مختلف شامل فولاد ضدزنگ، کاشی یا سرامیک، چوب و فرش، با چهار خوراکی مختلف شامل هندوانه، نان، نان کره‌مال و آب‌نبات صمغی، طی چهار زمان تماس مختلف (کمتر از یک ثانیه، کمتر از پنج ثانیه، زیر ۳۰ ثانیه و پس از ۳۰۰ ثانیه) و دو روش شناسایی باکتری در آزمایشگاه، بررسی کنند.
نتایج این مطالعه باور عامیانه «قانون پنج ثانیه» را نیازمند یک بازنگری گسترده نشان می‌دهد و به امکان آلوده شدن مواد غذایی با تمرکز بر احتمال انتقال باکتری انتروباکتر آئروژن‌هاــ باکتری عامل بیماری‌های گوارشی‌ــ از سطوح مختلف به انواع غذاها نگاه تازه‌ای می‌اندازد.
این تحقیق با در نظر گرفتن احتمال‌های متفاوت بر اساس نوع سطح، نوع غذا و زمان تماس، نشان داد که مدت زمان تماس، غذا و نوع سطح همگی روی درصد انتقال باکتری‌ها تاثیری بسیار مهم دارند. به‌خصوص، زمان تماس طولانی‌تر احتمال انتقال باکتری‌ها را افزایش می‌دهد؛ اما به این معنی نیست که در صورت کوتاه بودن زمان تماس، احتمال آلودگی را در نظر نگیریم.
نتایج این مطالعه به‌روشنی نشان می‌دهند که عوامل دیگری نظیر ماهیت غذا و نوع سطح نیز در انتقال باکتری‌ها اهمیتی برابر یا بیشتر دارند. در این تحقیق، هندوانه نسبت به هر غذای دیگر، باکتری‌های بیشتری (۲ تا ۹۷ درصد) به خود جذب کرد و انتقال باکتری‌ها به برخی غذاها مانند هندوانه و آب‌نبات در زمانی بسیار کوتاه (کمتر از یک ثانیه) رخ داد که باور عامیانه «قانون پنج ثانیه‌ای» را به چالش می‌کشد.
این مطالعه به‌طورکلی نشان داد که نحوه انتقال باکتری‌ها از سطوح به غذا یک ضرورت و نیازمند ارزیابی‌های موشکافانه‌تر است و می‌تواند سطح بهداشت عمومی در مقابله با بیماری‌های ناشی از غذا را بالا ببرد.
نتیجه اینکه اگرچه زمان تماس طولانی‌تر به آلودگی بیشتر منجر می‌شود، عوامل دیگر از جمله ماهیت غذا و سطح هم مهم‌اند و برخی انتقال‌ها «فورا» و در کمتر از یک ثانیه صورت می‌گیرند و قانون پنج ثانیه‌ای را کاملا رد می‌کنند.
این تحقیقات می‌تواند بر عملکرد بهداشتی آشپزخانه‌های خانگی و صنعتی هم تاثیر بسیار مهمی داشته باشد و اهمیت شست‌وشو و ضدعفونی کردن سطوح پیش از قرار دادن مواد غذایی روی آن‌ها را نشان می‌دهد.
این یافته‌ها به مصرف‌کنندگان توصیه می‌کند در مورد خوردن غذاهایی که اتفاقی بر زمین افتاده‌اند، احتیاط بیشتری به خرج دهند و بدانند که اگر غذا روی سطحی افتاده که ممکن است آلوده باشد، حتی اگر کمتر از پنج ثانیه بر زمین مانده باشد، احتمال انتقال باکتری وجود دارد.
