اعتراف ترسناک جناب آسترازنکا
سازنده یکی از معروف‌ترین واکسن‌های کرونا زیر بار برخی عوارض آن رفت
هفت صبح| شکایت از عوارض واکسن آسترازنکا جدید نیست، در کوران همه‌گیری کووید و واکسیناسیون هم زمزمه‌هایی درباره بعضی عواقب ناخواسته این واکسن سوئدی-انگلیسی به نام کووشیلد گفته و شنیده می‌شد اما آنچه جدید محسوب می‌شود اعتراف این شرکت است که نشان می‌دهد بالاخره زیر بار تائید بعضی عوارض رفته و حالا ممکن است در معرض پرداخت یک غرامت بسیار سنگین باشد. اما این اعتراف چقدر شفاف است؟
یک اعتراف ضمنی بعد از سه سال
اولین بار در بهمن ماه سال ۹۹ صحبت‌هایی درباره عوارض خطرناک آسترازنکا شنیده شد. از طرفی خبرها آنقدر ضد و نقیض بود که کمتر کسی می‌توانست سر در بیاورد درست و غلط چیست، از طرف دیگر اینکه کرونا ترسناک‌تر از همیشه به نظر می‌رسید و غیر از گروه کوچک ضد واکسن‌ها کمتر کسی جرئت می‌کرد دست رد به سینه واکسن بزند مخصوصا واکسن شرکت معتبر آسترازنکا که با همکاری دانشگاه اسم و رسم دار آکسفورد تولید شده و در بیشتر از هر جای دیگری در حال تزریق به مردم خود انگلستان و سوئد بود اما یکی یکی پرونده‌های شکایت از راه رسیدند تا جایی که چند ماه بعد شرکت اعلام کرد به دلیل نگرانی از لختگی خون آزمایش این واکسن را روی کودکان متوقف می‌کند. همچنین خبر رسید که از کودکانی که تا آن زمان در طرح‌های آزمایشی واکسن حضور داشته‌اند خواسته شده که ارتباط نزدیک خود را با گروه واکسیناسیون حفظ کنند.
همزمان در آلمان هم اعلام شد که در یک اقدام «کاملا پیشگیرانه» و به توصیه موسسه تحقیقاتی ارلیخ، واکسن آسترازنکا فعلا از برنامه واکسیناسیون این کشور خارج شده است، بعد از آلمان، فرانسه هم اقدامات احتیاطی در پیش گرفت و حتی امانوئل مکرون در این مورد صحبت کرد.
همه اینها در حالی بود که شرکت دائما توضیح می‌اد که هیچ ترکیبی در واکسن وجود ندارد که به لخته شدن خون مرتبط باشد و از نزدیک ۲۰ میلیون نفری که تا آن زمان در بریتانیا واکسن آسترازنکا زده بودند فقط در رابطه با ۳۰ نفر پرونده لختگی خون تشکیل شده است. در نهایت نهاد تنظیم کننده محصولات پزشکی و دارویی در انگلستان وارد عمل شد و گفت که هیچ مدرکی در رابطه با تاثیر این واکسن بر لخته شدن خود پیدا نشده است و همین که ثابت شده واکسن بین ۶۰ تا ۸۵ درصد ایمنی در برابر کووید ایجاد می‌کند نباید در برابر آن مقاومت کرد.
به این ترتیب واکسیناسیون با آن به شکل گسترده‌تری ادامه پیدا کرد تا جایی که هفت ماه بعد از اولین تزریق یک میلیارد دوز از این واکسن تولید شده و به بیشتر از ۱۷۰ کشور جهان ارسال شده بود.
در ایران هم تا پایان سال ۱۴۰۰ آسترازنکا دومین واکسن خارجی بود که بیشترین تزریق را داشت البته با فاصله زیاد. آمارها می‌گفتند که فقط ۸ درصد کسانی که در ایران واکسن کرونا زده‌اند، آسترازنکا تزریق کرده‌اند. بعید است که این آمار از آن تاریخ به بعد رشد کرده باشد چون هم واردات سینوفارم بیشتر شد و هم مشکلات زیادی در رابطه با واردات آسترازنکا به وجود آمد.
حالا اما به نظر می‌رسد که بعد از گذشت بیشتر از سه سال کم کم مدارکی پیدا شده که به نحوی یک ارتباط هرچند کوچک بین دریافت واکسن و لخته شدن خون را تایید می‌کند.
ماجرا از پرونده‌ای شروع می‌شود که جیمی اسکات باز کرده است. یک مرد انگلیسی که بعد از دریافت واکسن آسترازنکا در آوریل ۲۰۲۱ دچار خونریزی مغزی شد. وکلای او ادعا کردند که بین دریافت واکسن و خونریزی مغزی او ارتباط وجود داشته اما وکلای شرکت آسترازنکا به سختی در برابر این ادعا مقاومت کردند. کم کم ۵۱ پرونده دیگر علیه آسترازنکا در دادگاه عالی بریتانیا باز شد که قربانیان و بستگان آنها غرامتی نزدیک به ۱۰۰ میلیون پوند درخواست کردند.
شرکت هم در تمام این مدت تاکید کرده که واکسن‌هایش موجب لختی خون نمی‌شود اما حالا در یک سند قانونی که به دیوان عالی ارائه شده می‌بینیم شرکت گفته: «واکسن کووشیلد در مواردی بسیار نادر به TTS یا ترومبوز همراه با سندرم ترومبوسیتوپنی منجر می‌شود که مشخصه آن ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکت‌های خون در افراد است.»
با شنیده شدن چنین اعترافی، هرچند کوچک و ضمنی عده‌ای پیش‌بینی می‌کنند که تعداد شاکی‌ها بیشتر شود و احتمال اینکه غول داروسازی سوئدی- انگلیسی مجبور باشد تا ۲۲۵ میلیون پوند خسارت بدهد وجود خواهد داشت اما از طرف دیگر کارشناسان حقوقی زیادی هم وجود دارند که می‌گوید برای اثبات آسیب‌هایی که به شاکی‌ها وارد شده نیاز به ادله قوی‌تری وجود دارد ضمن اینکه اگر هم این ادله وجود داشته باشند باز هم باید ثابت شود آسترازنکا با علم به عواقب خطرناک واکسن حقیقت را در مورد آن کتمان کرده وگرنه عواقب ناخواسته داروها در صورتی که مراحل قانونی و علمی در مورد آنها طی شده باشد لزوما منجر به محکوم شدن شرکت تولید کننده نمی‌شود آن هم غولی به بزرگی آسترازنکا با پیشینه ثروتی در ابعاد بین‌المللی.
