کسی فیلترینگ را گردن نمی‌گیرد!
از گوگل‌پلی تا روبیکا و سروش و دیجی‌کالا و نشان... بحث استارتاپ‌ها در مناظره‌ها داغ است
هفت صبح| استارتاپ‌ها و اکوسیستم مربوط به آن را بسیاری محصول عملکرد و سیاست‌گذاری دهه نود و فهم درست از فناوری در یک بازه زمانی 5-6 ساله در ابتدای این دهه می‌دانند. دهه‌ای که تقریبا تمام مملکت درگیر موضوع برجام بود و همین فضایی ایجاد کرد برای یک رشد بدون دردسر در حوزه استارتاپی.
البته که ورود سرمایه‌گذارهای خطرپذیر خارجی یا بهتر بگوییم ورود پول‌هایی از کشورهای اروپایی هم در این رشد بی‌تاثیر نبود. پول‌هایی که به پشتوانه و دلگرمی برجام ریسک ورود به بازار ایران را پذیرفته بودند. از آن روزهای خوش ده سالی گذشته و حالا که چند روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری در میانه مناظره کاندیداها که همه رقم موضوع در آن‌ها مطرح شده استارتاپ‌ها و توجه به آن‌ها هم یک بحث جدی شده است.
اینترنت و گشایش‌های آن: وعده‌هایی برای اقتصاد دیجیتال
یکی از کلیدواژه‌های پرتکرار این روزهای بحث‌های انتخاباتی در مناظره‌های تلویزیونی موضوع اینترنت و سرعت و آزادی و محدودیت آن است. مسعود پزشکیان به عنوان کاندیدایی با گرایش‌ها و افکار اصلاح‌طلبی یکی از جدی‌ترین طرفداران رفع محدودیت‌های اینترنتی خود را نشان داده است. نقدهای او به محدودیت‌های فعلی و موضوع فیلترینگ اگرچه بدون دادن راه‌کار عملی بوده اما تا همینجا مورد خوشایند اکوسیستم استارتاپی قرار گرفته است. گل حرف‌های او هم درباره اینترنت آنجایی بوده که گفته در سه سال گذشته بر این اکوسیستم سخت گذشته و بسیاری از کسب‌وکارها نابود شده‌اند.
یک انتقاد تند از عملکرد دولت فعلی که کارنامه وزارت ارتباطات و دیگر بخش‌های مرتبط با اینترنت آن محلی شده برای حمله همه کاندیداها. آنقدر حملات به اوضاع اینترنت و فیلترینگ و محدودیت کسب‌وکارهای اینترنتی زیاد شده که عیسی زارع‌پور که معمولا خود را مخاطب این موضوعات نمی‌داند و نمی‌بیند گفته کاندیداها حواسشان باشد وعده‌هایی بدهند که توان اجرا کردن آن را داشته باشند. او گفته بحث محدودیت‌های اینترنتی در جایی خارج از دولت تصمیم‌گیری می‌شود و تلویحا گفته بهبود وضعیت فعلی چندان در دست دولت هم نخواهد بود.
ستایش جلیلی از روبیکا و دیجی‌کالا و بله و...
مدافع سرسخت وضعیت فعلی اینترنت اما کسی نیست جز سعید جلیلی. او هم از وضعیت اینترنت در سه سال گذشته دفاع کرده و گفته آمارها نشان می‌دهد رشد‌های قابل‌توجهی به خصوص در حوزه اقتصاد دیجیتال رخ داده است. او با اشاره به گزارش مرکز تجارت الکترونیکی از منتقدان گلایه کرده که چطور رشد فروش اینترنتی را نمی‌بینند. او حتی از موفقیت‌های استارتاپ‌هایی چون بله و سروش و روبیکا و دیجی‌کالا و نشان نام برده و آن را نشانه‌ای از اوضاع خوب کسب‌وکارهای اینترنتی دانسته است.
به نظر می‌رسد او و دیدگاه‌هایش چیزی شبیه دیدگاه‌های دولت مستقر است که موفقیت‌های استارتاپی را در تضاد با محدودیت شبکه‌های اجتماعی (که بستری مهم برای رشد این کسب‌وکارها ازجمله کسب‌وکارهای خرد است) نمی‌بیند. او ادعا کرده موافق مسئولیت پذیری بیشتر و محدودیت کمتر سکوهای داخلی و خارجی است. جلیلی با اشاره به اینکه ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش مالی بازی‌های یارانه‌ای است با نام بردن از انیمیشن پسر دلفینی گفته که این‌ها فرصت‌های خوب کشور ماست.
کی مجازیم فیلتر کنیم؟
قاضی‌زاده هاشمی اما در این میان دیدگاه جالبی درباره دنیای اینترنت و فضای مجازی دارد. او یکی به نعل می‌زند و یکی به میخ. از طرفی همانند جلیلی مدافع همه سیاست‌های فعلی دولت مستقر است و از سوی دیگر می‌گوید اگر محدودیت شبکه‌های اجتماعی کمتر شود فرصت اشتغال‌زایی برای زنان و ماندن آن‌ها در خانه و رسیدگی به اموراتی چون فرزندآوری برای‌شان بیشتر فراهم می‌شود. او ولی اعتقاد دارد برخی از موارد فیلترینگ مانند فیلتر کردن گوگل‌پلی مردم‌آزاری است و نتیجه نگاه سلیقه‌ای!
محمدباقر قالیباف اما اعتقاد دارد در عین حال که با فیلترینگ مخالف است اعتقاد دارد باید شبکه ملی اطلاعات که بسیاری آن را نوعی محدودیت در دسترسی کاربران ایرانی به وب جهانی می‌دانند زودتر و بیشتر توسعه پیدا کند. او فیلترینگ را در مواقع خاص و با نظر دستگاه‌های امنیتی و به شکل موقتی مجاز دانست ولی در عین حال تاکید کرد که باید اینترنت بهتری در دسترس مردم و کسب‌وکارها قرار بگیرد. دیدگاه فیلترینگ موقتی در بحران‌های امنیتی چیزی است که پزشکیان هم به آن اشاره کرده و در شبکه‌های اجتماعی از سوی کاربران به‌ویژه فعالان اینترنتی مورد نقد جدی قرار گرفته است.
همه مخالف محدودیت اینترنت!
مصطفی پورمحمدی گفته ضمن اعتماد به نهادهای فرهنگی و جامعه، باید نهاد نظارت بر شبکه خانگی تقویت شود. معلوم نیست پورمحمدی دقیقا به جایگزینی ساترا با یک نهاد دیگر اشاره دارد یا به شکل کلی به تولیداتی که این روزها پلتفرم‌های نمایش خانگی بیرون می‌دهند نگاه مثبتی ندارد. دیدگاه‌های نسبتا باز پورمحمدی درخصوص اینترنت و کسب‌وکارهای اینترنتی زمانی جالب‌تر خواهند بود که بدانیم در همین مناظره آخر از سوی زاکانی متهم شد که فیلتر یکی از پیام‌رسان‌های خارجی نتیجه تصمیم او بوده است.
ادعایی که پورمحمدی زیاد آن را جدی نگرفت یا نخواست به آن پاسخی بدهد. زاکانی خودش اما درباره اینترنت مشابه عیسی زارع‌پور فکر می‌کند. اینکه اگر پلتفرم‌های خارجی سرورهایشان را به ایران بیاورند و با دولت همکاری کنند مشکلی برای فعالیت نخواهند داشت! کسی که مدافع طرح صیانت است به‌شکلی می‌گوید فیلترینگ با صیانت فرق می‌کند. درمجموع نظرات کاندیداها به‌خصوص 4 کاندیدای اصولگرا درباره اینترنت و کسب‌وکارهای اینترنتی فراتر از انتظار بوده.
به نظر می‌رسد همانگونه که پزشکیان هم به طعنه گفت همه مخالف فیلترینگ هستند و کسی آن را گردن نمی‌گیرد. اما اینکه همانطور که وزیر فعلی ارتباطات تاکید کرده فردای انتخاب شدن این وعده‌های درباره آزادی بیشتر اینترنت و گشایش برای استارتاپ‌ها را چطور می‌خواهند عملی کنند کسی حرفی نمی‌زند...
