قبرستان خودروهای چینی؛ بزرگ‌ترین خودروساز آسیا یک قدم تا ورشکستگی
صنعت خودروسازی چین که طی دو دهه اخیر به بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو جهان تبدیل شد، اکنون با بحرانی تازه روبه‌رو است.
به گزارش هفت صبح، صنعت خودروسازی چین که طی دو دهه اخیر با حمایت‌های گسترده دولتی، سرمایه‌گذاری‌های کلان در تحقیق و توسعه و تمرکز بر فناوری‌های برقی به بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو جهان تبدیل شد، اکنون با بحرانی تازه روبه‌رو است. مازاد ظرفیت تولید، جنگ قیمتی، کاهش سودآوری و تهدید ثبات مالی، آینده این صنعت را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
گزارش رویترز نشان می‌دهد ریشه‌های این بحران به سیاست‌های حمایتی دهه‌های گذشته بازمی‌گردد؛ سیاست‌هایی که با اختصاص میلیاردها دلار یارانه، ارائه زمین و وام ارزان و ایجاد مشوق‌های مالی، صدها کارخانه جدید را در سراسر چین به وجود آورد. رقابت استان‌ها و شهرها برای جذب سرمایه‌گذاران باعث شد ظرفیت تولید به بیش از دو برابر نیاز بازار برسد. در حالی‌که سال گذشته ۲۷.۵ میلیون خودرو تولید شد، ظرفیت اسمی کارخانه‌ها به ۵۵ میلیون دستگاه می‌رسد.
این اختلاف، خودروسازان را به سمت تخفیف‌های سنگین و حتی فروش خودروهای صفر به‌عنوان «کارکرده صفر» سوق داده است؛ اقدامی که بازار را متلاطم کرده و اعتماد خریداران به ارزش واقعی خودرو را کاهش داده است. نتیجه این شرایط، پدیده «قبرستان‌های خودرویی» است؛ هزاران خودروی فروش‌نرفته در پارکینگ‌ها و زمین‌های خالی انباشته شده و بسیاری از آنها پس از ماه‌ها، در مزایده‌ها با یک‌چهارم قیمت اولیه به فروش می‌رسند.
پیامدهای مازاد تولید تنها محدود به داخل چین نیست. سهم برندهای خارجی از بازار چین از ۶۲ درصد در سال ۲۰۲۰ به ۳۱ درصد کاهش یافته است و اروپا و آمریکا با نگرانی از نفوذ خودروهای ارزان چینی به فکر اعمال تعرفه‌های سنگین هستند. این شرایط یادآور بحران مازاد ظرفیت در صنایعی مانند فولاد، سیمان و انرژی خورشیدی است که پیش‌تر اقتصاد چین را با چالش مواجه کرده بودند.
از سوی دیگر، میلیون‌ها شغل وابسته به صنعت خودرو سبب شده دولت‌های محلی در برابر تعطیلی کارخانه‌های زیان‌ده مقاومت کنند؛ مقاومتی که خروج از «دام مازاد ظرفیت» را دشوارتر می‌کند. برآوردها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۳۰ تنها حدود ۱۵ برند از میان بیش از ۱۲۰ خودروساز برقی و هیبریدی باقی خواهند ماند و غول‌هایی مانند بی‌وای‌دی، جیلی و سایک موتور شانس بیشتری برای بقا دارند.
هرچند دولت مرکزی بر ضرورت توقف سرمایه‌گذاری‌های شتاب‌زده و پرهیز از «تولید به هر قیمت» تاکید دارد، اما منافع کوتاه‌مدت مقامات محلی مانع اجرای سریع اصلاحات شده است. آینده صنعت خودروی چین اکنون به این بستگی دارد که آیا این کشور می‌تواند اصلاحات ساختاری را به‌موقع اجرا کند یا نه؛ در غیر این صورت، این صنعت نیز همچون بخش املاک، به کانون بحران اقتصادی بدل خواهد شد.
